Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Người lái đò - Coggle Diagram

- - - - Khám phá, phát hiện sự vật ở phương diện thẩm mỹ
      - Nhìn con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ
      - Vận dụng tri thức, vốn hiểu biết trên nhiều lĩnh vực khác nhau để tạo dựng hình tượng
- - - - Sông Đà hùng vĩ, dữ dội với tính cách hung bạo
        
        Vách đá dựng đứng, kì vĩ: "cảnh đá bờ sông dựng vách thành… sang bờ kia".
        
        Ghềnh Hát Loóng hung dữ: "nước xô đá, đá xô sóng… dễ lật ngửa bụng thuyền ra".
        
        Hút nước vừa tráng lệ vừa dữ dội: "như cái giếng bê tông… ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi".
        
        Thác đá: "nghe như là oán trách… cháy bùng bùng, đá thác từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông… ngỗ ngược, bệ vệ oai phong, hất hàm hiếu chiến".
        
        Sông Đà bố trí thạch trận trùng trùng điệp điệp, đòi tóm lấy mọi con thuyền qua sông.
    - - Vẻ đẹp thơ mộng và tính cách trữ tình
        
        Hình dáng dòng sông mềm mại: "như cái dây thừng", "như mái tóc tuôn dài"…
        
        Màu nước thay đổi theo mùa: "xanh ngọc bích", "lừ lừ chín đỏ".
        
        Sông Đà gợi cảm, mang vẻ đẹp đa chiều: "như cố nhân", "như Đường thi",…
        
        Vẻ đẹp đôi bờ: êm ả, nguyên sơ, tràn đầy sức sống (cỏ cây, những con vật lành, đàn cá…)
    - - ngôn ngữ điêu luyện, giàu chất tạo hình
      - so sánh, liên tưởng độc đáo, táo bạo
      - tiếp cận con sông dưới phương diện cái đẹp, cái tôi trữ tình dạt dào cảm xúc
      - vận dụng tri thức của nhiều lĩnh vực; giọng điệu phóng khoáng
    - - đại diện cho vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc, đóng vai trò như bức phông nền kì vĩ, làm nổi bật tài nghệ chèo đò, vượt thác của ông đò.
  - - - Ông lái đò sinh ra đã gắn bó với dòng sông Đà. Tuổi ngoài 70 nhưng thân hình vạm vỡ như chất sừng mun, giọng nói vẫn khỏe, cặp mắt vẫn tinh tường. Có thể nói ông lái đò là con người của sông nước.
      - Ông là người hiểu biết sâu rộng về dòng sông:
        
        Đó là một người lái đò lão luyện: “Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần...” trong thời gian hơn chục năm làm cái nghề đầy nguy hiểm và gian khổ này.
        
        Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi, chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần... Cho nên ông có thể bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở.
        
        Ông hiểu biết sâu rộng và rất thành thạo, thành thạo đến mức sông Đà “đối với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng.
        
        Ông có trình độ lái đò hết sức điêu luyện và là vị chỉ huy dày dạn kinh nghiệm. Giờ đây khi đã rời xa nghề chèo đò nhưng ông vẫn hoài niệm về những ngày tháng gian nan mà vui vẻ đó.
    - - Thủy quái sông Đà: "có diện mạo và tâm địa một thứ kẻ thù số một", nguy hiểm và hung bạo, đầy cạm bẫy với những ghềnh, thác, hút nước, sóng nước, với thạch trận trùng điệp, đầy luồng chết chầu chực nuốt chửng, đập tan con thuyền.
      - Người lái đò bước vào cuộc vượt thác giống như vị chỉ huy bước vào trận đánh. Phải đặt nhân vật vào trong môi trường chiến trận mới có thể bộc lộ hết phẩm chất của người lái đò:
        
        Ông đò vượt trùng vây thứ nhất: Đá thác hiếu chiến ("bệ vệ oai phong, hất hàm"), nước thác làm thanh viện ùa vào đòi bẻ cán chèo, đội thuyền, túm lấy thắt lưng, bóp chặt hạ bộ, ông cố nén vết thương, kẹp chặt cuống lái, tiếng chỉ huy vẫn ngắn gọn tỉnh táo.
        
        Ông đò vượt trùng vây thứ hai: trùng vây thứ 2 "tăng thêm cửa tử" để đánh lừa con thuyền, cửa sinh bị bố trí lệch đi, ông đò thay đổi chiến thuật, "cưỡi lên thác sông Đà, lái miết một đường chéo, rảo bơi chèo lên… sấn lên chặt đôi ra" để mở đường vào cửa sinh.
        
        Ông đò vượt qua trùng vây thứ ba: vòng 3 bên phải, bên trái đều là luồng chết, luồng sống ở giữa bọn đá hậu vệ, ông đò "phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa.. lượn được".
      - => Ông đò là người anh hùng, người nghệ sĩ trong công việc chèo đò, vượt thác. Ông đại diện cho con người Tây Bắc và là chất vàng mười của đất nước ta.