Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาต้านจุลชีพ - Coggle Diagram

- - - - กลไก
        
        ⛔ ยับยั้งการสร้าง RNA ของเชื้อ จับกับ DNA-directed RNA polymerase (DDRP)
        
        ยาละลายในไขมันได้ดี แต่อาจสะสมในเนื้อเยื่อปอด
        
        ยากระตุ้น Enzyme ที่ตับ ทำให้ยาอื่นๆที่ใช้ร่วมกันอาจทำให้ระดับยาในเลือดลดลง
      - ผลข้างเคียง
        
        ตับอักเสบ
        
        สารคัดหลั่งเปลี่ยนเป็นสีส้มแดง
  - - - ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคเกาต์
      - ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านสายตา
      - ยาขับออกทางไต ต้องลดขนาดยาในผู้ป่วยโรคไต
  - - - ⛔ ยับยั้งการสร้างไขมัน Mycolic acid และ nucleic acid
      - ยาถูกเปลี่ยนแปลงที่ตับ ลำไส้ใหญ่ ต้องลดขนาดยาในผู้ป่วยที่มีปัญหาโรคตับ
    - - ควรหยุดใช้ยา เมื่อระดับ Enzyme amino-transferase สูงเกิน 3 เท่าของค่าปกติ
    - - ตับอักเสบ
      - ปลายประสาทอักเสบ
      - ผื่นคัน
      - คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
  - - - Arhralgia
      - Hematologic toxicity
    - - ห้ามใช้ยาในผู้ป่วยโรคตับรุนแรง :red_cross:
      - ห้ามใช้ยาในผู้ป่วยโรคเกาต์ระยะกำเริบ :red_cross:
  - - - ข้อบ่งใช้
        
        ทาง IM
        
        ลดขนาดยาในผู้ป่วยโรคไตบกพร่อง
      - ผลข้างเคียง
        
        Ototoxic
        
        Nephrotoxic
      - ⛔ ยับยั้งการสร้างโปรตีนของเชื้อ จับกับ 30s ribosome
- - - - กลไก
        
        ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างผนังเซลล์ของแบคทีเรีย :no_entry:
      - ผลข้างเคียง
        
        ภาวะภูมิไวเกิน
        
        มีผลต่อระบบเลือด เลือดหยุดไหลยาก
        
        มีผลต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้คลื่นไส้ อาเจียน
        
        ภาวะ Kernicterus
      - แบ่งตามการออกฤทธิ์ และความทนต่อ Enzyme 5 กลุ่ม
        
        Third Generation
        
        ยับยั้งเชื้อแกรมลบ :no_entry:
        
        ยาผ่านเข้าสมองได้ดีในภาวะที่มีการอักเสบของเยื่อหุ้มสมอง
        
        ยาฉีด :
        
        Cefotaxime
        
        Ceftriaxone
        
        Cefoperazone
        
        Ceftazidime
        
        Forth Generation
        
        ทนต่อ Enzyme
        
        ยาฉีด : Cefepime
        
        Second Generation
        
        ยับยั้งแบคทีเรียแกรมลบ :no_entry:
        
        กลุ่มยา
        
        ยารับประทาน :
        
        Cefaclor
        
        Cefprozil
        
        Cefuroxime
        
        ยาฉีด :
        
        Cefamandole
        
        Cefoxitin
        
        Cefotetan
        
        FifthGeneration
        
        ยับยั้งเชื้อได้ทั้งแกรมบวก แกรมลบ :no_entry:
        
        ยาฉีด :
        
        Ceftobiprole
        
        Ceftaroline
        
        First Generation
        
        ยับยั้งแบคทีเรียแกรมบวก โดยยาผ่านเข้าสู่สมองได้น้อย :no_entry:
        
        กลุ่มยา
        
        Cephalexin
        
        Cefazolin
        
        Cephalothin
    - - กลไก
        
        จับกับ PBPs ทำให้แบคทีเรียไม่สามารถสร้าง peptidoglycan ซึ่งเป็นส่วนประกอบของผนังเซลล์
        
        ทนต่อ Beta-lactames enzyme
      - ผลข้างเคียง
        
        ชัก
        
        ท้องเสีย
      - รักษาโรคติดเชื้อในกระแสเลือด ช่องท้อง และอุ้งเชิงกราน
        
        อุ้งเชิงกรานในทางเดินปัสสาวะชนิดซับซ้อน ปอดอักเสบ
    - - กลไก
        
        ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างผนังเซลล์แบคทีเรีย :no_entry:
      - ยาเลือกอันดับ 1 ในการรักษาการติดเชื้อแกรมบวก
    - - ยา : Aztreonam
      - ปลอดภัยต่อผู้ป่วยที่แพ้ยา Penicillin
      - ผลข้างเคียง
        
        ผื่นคัน
        
        Toxic epidermal necrolysis
    - - รักษา Pseudomembranous colitis (C.difficile)
      - ผลข้างเคียง
        
        Hypersensitivity
        
        Nephrotoxicity
        
        Red man syndrome
      - ยาที่ให้ทาง IV คือ Vancomysin
      - กลไก
        
        จับกับ D-alanyl -D alanine ซึ่งเป็น precursors ของผนังเซลล์จึงไปยับยั้งการสร้างผนังเซลล์ของเชื้อ
  - - - Clavulanic acid
      - sulbactam
      - Tazobactam
    - - ยับยั้ง Enzyme lactamase inhibitor แบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบ :no_entry:
      - ฤทธิ์ต้านจุลชีพ แต่ต้องใช้ยาในขนาดสูง
  - - - Sulfonamides / Trimethoprim
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        ยับยั้งการสร้างกรดโฟลิก :no_entry:
        
        ครอบคุลุมแกรมบวก MRSA, atypical phthogen แต่ไม่ครอบคลุม anaerobes และแกรมลบ
        
        รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ทางเดินหายใจ และทางเดินอาหาร
        
        ผลข้างเคียง
        
        Stevens-Johnson syndrom
        
        ไข้ ผื่น
      - DNA replication inhibitors
        
        Quinolones/ Fluoroquinolones
        
        กลไก
        
        ยับยัง Enzyme topoisomerase II, topoisomerase IV ยับยั้งการสังเคราะห์ DNA :no_entry:
        
        ยับยั้งแกรมบวกและแกรมลบ :no_entry:
        
        ผลข้างเคียง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน🤢
        
        ปวดศีรษะ มึนงง
        
        นอนไม่หลับ
        
        รักษาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ , โรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ และต่อมลูกหมาก
        
        ข้อควรระวัง
        
        ห้ามรับประทานร่วมกับยาลดกรด หรือ Iron zinc เพราะยาไปลดการดูดซึมของ Fluoroquinolones :red_cross:
        
        หากใช้ยาร่วมกับยาที่มีแมกนีเซียม อลูมิเนียม แคลเซียม สงกะสี เหล็ก อาจทำให้การดูดซึมของยาลดลง ควรกินห่างกันอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
        
        4th Gen : moxifloxacin, gatifloxacin
        
        1st Gen : Nalidixin acid (urinary antiseptic)
        
        2nd Gen : norfloxacin, ciprofloxacin
        
        3rd Gen : levofloxacin, sparfloxacin
  - - - รักษาอาการติดเชื้อ Meningitis, Rickettsia infections
      - ผลข้างเคียง
        
        Aplastic anemia (Irreversible)
    - - กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน 50s ribosomes :no_entry:
        
        ครอบคลุมแกรมบวม , Anaerobes, Malaria ไม่ครอบคลุมแกรมลบ
      - ผลข้างเคียง
        
        ท้องเสีย
      - ยาชนิดรับประทาน และ ให้ยาทาง IV
    - - กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน 30s ribosomes :no_entry:
      - รักษาโรคติดเชื้อ Rickettsia, Chlamydia, Brucellosis , ซิฟิลิส
      - ผลข้างเคียง
        
        อาจเกิดแถบสีน้ำตาลถาวรที่ฟัน
    - - กลุ่มยา
        
        Erythromycin
        
        ผลข้างเคียง
        
        ผื่นคัน สับสน ชัก
        
        ท้องเสีย Pseudomembranous colitis
        
        อาจระคายเคืองทางเดินอาหาร ไม่ทนต่อกรด
        
        รักษา Atypical pneumonia
        
        รักษาโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ในผู้ป่วยที่ไม่สามารถใช้ยากลุ่ม Penicillin
        
        รักษา คอตีบ ไอกรน
        
        Roxithromycin
        
        การต้านจุลชีพคล้าย Erythromycin
        
        รักษาโรคติดเชื้อทางเดินหายใจ
        
        รักษาโรคทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธ์
        
        อนุพันธ์กึ่งสังเคราะห์ erythromycin ทนกรดดูดซึมได้ดีจากทางเดินอาหาร
        
        Azitromycin
        
        ยับยั้งเชื้อ S.aureus :no_entry:
        
        รักษาโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนและส่วนล่าง
        
        รักษาโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
        
        รักษาการติดเชื้อ MAC ในผู้ป่วยเอดส์
        
        หากรับประทานยาร่วมกับอาหารและยาลดกรด ทำให้การดูดซึมยาลดลง
        
        Clarithromycin
        
        อนุพันธ์กึ่งสังเคราะห์ erythromycin ทนกรดดูดซึมได้ดีจากทางเดินอาหาร
        
        ออกฤทธิ์นานกว่า Erythromycin
        
        รักษาโรคติดเชื้อ MAC
        
        รักษาแผลในทางเดินอาหารจากเชื้อ H.Pylori
        
        รักษาโรคติดเชื้อทางเดินหายใจจากเชื้อ Chlamydia pneumonia
      - ผลข้างเคียง
        
        มีผลต่อตับ ระบบทางเดินอาหาร และหัวใจ
        
        ยับยั้ง CYP3A4 :no_entry:
      - กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน 50s ribosomes :no_entry:
        
        ครอบคลุม Atypical pathogen และเชื้อแกรมลบบางชนิด
    - - กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน 30s ribosomes :no_entry:
      - รักษาแบคทีเรียแกรมลบ
      - ยาละลายในไขมันได้น้อย วิธีการควรให้ทาง IV
      - กลุ่มยา
        
        Streptomycin
        
        Kanamysin
        
        Neomycin
        
        Gentamicin
        
        Tobramycin
        
        Amikacin
      - ผลข้างเคียง
        
        ควรลดขนาดยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง
- - - - Inhibitor of Beta-glucan synthesis
        
        Echinocandins
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์ 1, 3 ฺ- Glucan ของผนังเซลล์เชื้อ :no_entry:
        
        ดูดซึมไม่ดีทาง GI ต้องให้ทาง IV
        
        มีค่าครึ่งชีวิตยาวเพราะรวมกับโปรตีนได้ดี ให้วันละครั้งก็เพียงพอ
        
        ข้อบ่งชี้
        
        Invasive candidiasis
        
        Invasine Aspergillosis
        
        Candida esophogitis
      - Inhibitor of microtubules
        
        Griseofulvin
        
        กลไก
        
        ยับยั้งกระบวนการ Polymerization ของ microtubule ทำให้รบกวนการแบ่งเซลล์ mitosis ของเชื้อรา :no_entry:
        
        ผลข้างเคียง
        
        Peripheral nephritis
        
        ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ :red_cross:
        
        Agranulocytosis
      - Inhibitor of DNA synthesis
        
        Flucytosine (5-FC)
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ที่มีบทบาทในการสังเคราะห์ DNA/RNA เช่น Thymidylate synthetase :no_entry:
        
        ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา :no_entry:
        
        ดูดซึมได้ดี ผ่าน CSF
        
        ผลข้างเคียง
        
        🤢 คลื่นไส้ อาเจียน
        
        ท้องเสีย
        
        หากได้รับยาเกินขนาด ทำให้กดการทำงานของไขกระดูกแบบชั่วคราว
  - - - Polyene antibiotics
        
        Aralymines
        
        กลไก
        
        ⛔ ยับยั้งการสังเคราะห์ Ergosterol
        
        Terbinafine
        
        ข้อบ่งใช้
        
        การติดเชื้อราบนผิวหนัง
        
        การติดเชื้อบนเล็บเท้า
        
        ผลข้างเคียง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
      - Azoles
        
        กลไก
        
        ⛔ ยับยั้งเอนไซม์ Lanosterol 14alpha-demethylase รบกวนการสังเคราะห์ Ergosterol และสะสม toxic intermediate storols ทำให้สารต่างๆ ซึมผ่านได้มากขึ้น และเซลล์ถูกทำลาย
        
        Imidazoles
        
        Miconazole
        
        Clotrimazolei
        
        Ketoconazole
        
        Oral
        
        Systemic fungal infection
        
        Topiical (Cream, Shampoo)
        
        Dermatophyte infection
        
        Vagina tab
        
        Vaginal candidiasis
        
        ผลข้างเคียง
        
        Gynecomastia เต้านมโตในผู้ชาย
        
        Severe liver injury
        
        Adrenal insufficiency
        
        Triazoles
        
        กลุ่มยาใหม่ Azoles ผลข้างเคียงน้อยกว่ายากลุ่ม Imidazole
        
        Fluconazole
        
        ข้อบ่งใช้
        
        เชื้อราที่ลิ้น
        
        Candidiasis
        
        Itraconazole
        
        ข้อบ่งใช้
        
        Invasive Aspergillosis
  - - - กลไก
        
        ยาจับ Ergosterol ทำให้ permeability ของเยื่อบุเซลล์เพิ่มขึ้น
        
        ตัวยาเป็นผงใช้ผสมเพื่อฉีด โดยผสมกับ 5% dextrose solution
        
        ยามีผลต่อเชื้อรา ไม่มีผลต่อแบคทีเรีย
      - ผลข้างเคียง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน
        
        ปวดกล้ามเนื้อ
        
        หัวใจเต้นเร็ว :<3:
        
        โลหิตจาง ระดับ K+ ลดลง ⇩
    - - ยาใช้เฉพาะ
        
        รักษา Candidiasis Oral, Vagina
      - ผลข้างเคียง
        
        ท้องเสีย
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        ระคายเคือง
        
        mephrotoxicity
      - ยาขี้ผึ้ง ยาน้ำแขวนตะกอน ยาเม็ดสอด
- - - - กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์ Folate :no_entry:
      - ผลข้างเคียง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        ไข้
        
        ดีซ่าน
    - - กลไก
        
        ยับยั้งการอักเสบ ใช้ป้องกันอาหารเห่อในโรคเรื้อน
        
        จับ DNA และยับยั้งการถอดรหัส
      - ผลข้างเคียง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        Hepatitis
        
        Photosesitivity
  - - - การติดต่อของเชื้อ
        
        ผิวหนัง
        
        ทางเยื่อบุจมูก
        
        การสัมผัส
        
        การหายใจ
- - - - Bacteraicidal drugs ยาที่ฆ่าเชื้อแบคทีเรียโดยตรง
        
        Cepholosporins
        
        Carbapenems
        
        Penicillins
        
        Aminoglycosides
      - Bacteriostatic drugs ยาที่หยุดการเติบโตและการแบ่งตัว Bacteria
        
        Chloramphenical
        
        Erythromycin
        
        Clundamycin
- - - - Zanamivir (Relenza)
        
        Oseltamivir (Tamiflu)
        
        ข้อบ่งใช้
        
        รับประทานยาครั้งละ 75 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกัน 5 วัน
        
        ผลข้างเคียง
        
        ปวดศีรษะ
        
        🤢 คลื่นไส้ อาเจียน
        
        ยับยั้งการทำงานของ Enzyme neuraminidase ทำให้เชื้อไม่สามารถเพิ่มจำนวน :no_entry:
    - - Anti HIV Drugs
        
        Protease inhibitors
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ protease ของเชื้อ HIV :no_entry:
        
        กลุ่มยา
        
        Indinavir
        
        Ritonavir
        
        Lopinavir
        
        ข้อบ่งชี้
        
        ห้ามให้ยาร่วมกับยาไมเกรน : :red_cross:
        
        ผลข้างเคียง
        
        ไขมันในเลือดสูง ⇮
        
        เบาหวาน (DM)
        
        ไขมันสลาย (Lipostrophy)
        
        Reverse transcriptase inhibitors (RTIs)
        
        Nucleoside analogs (NRTls)
        
        Nevirapine
        
        ยับยั้งการทำงาน Transciptase :no_entry:
        
        ผลข้างเคียง
        
        2 more items...
        
        Efavirenz
        
        Rilpivirine
        
        Non-Nucleoside analogs (NNRTls)
        
        Azidothymidine
        
        3 more items...
        
        Didanosine
        
        Zalcitabine
        
        Lamivudine
        
        Stavudine
        
        Abacavir
        
        Nucleotide analogs (NtRTls)
        
        Tenofovir
        
        First drug : HIV infection
        
        รักษาไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรัง
    - - Interferon
        
        ยับยั้งการ Transcription และการ translation MRNA
        
        ผลข้างเคียง
        
        Fever, Headache
        
        ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อย
        
        🤢 คลื่นไส้ อาเจียน
        
        ข้อบ่งใช้
        
        รักษา
        
        ไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรัง
        
        ไวรัสอักเสบซีเรื้อรัง
        
        Papilloma virus
    - - Acycovir
        
        ข้อบ่งใช้
        
        Ophthalmic ointment
        
        Herpes simplex keratitis
        
        Oral/IV
        
        Herpes simplex infection
        
        Herpes zoster infection
        
        Topical lintment
        
        Cold sore
        
        Herpes genitalis
        
        ผลข้างเคียง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        ปวดกล้ามเนื้อ
        
        ปวดศีรษะ
        
        ผื่นคัน
        
        Tramor
        
        กลไก
        
        ผ่าน Blood brain Barrier
        
        ยับยั้งการสร้าง DNA ของไวรัส :no_entry:
- - - - Antithelminth drugs
        
        กลุ่มยา
        
        Nematodes
        
        Pyrantel pamoate
        
        กลไก
        
        1 more item...
        
        ผลข้างเคียง
        
        3 more items...
        
        กล้ามเนื้อของพยาธิเป็นอัมพาต ไม่สามารถเกาะผนังลำไส้และหลุดออกจากทางเดินอาหาร
        
        Ivermaectin
        
        ออกฤทธิ์ต่อพยาธิ Filaria
        
        ผลข้างเคียง
        
        4 more items...
        
        กล้ามเนื้อของพยาธิเป็นอัมพาต
        
        Mebendazole, Albendazole
        
        กลไก
        
        2 more items...
        
        ผลข้างเคียง
        
        2 more items...
        
        Diethycarbamazine
        
        กลไก
        
        2 more items...
        
        ผลข้างเคียง
        
        3 more items...
        
        Trematodes
        
        Praziquantel
        
        กลไก
        
        ออกฤทธิ์ต่อพยาธิใบไม้ พยาธิตัวตืด และพยาธิตืดหมู
        
        ยับยั้งการใช้น้ำตาลกลูโคสจาก โฮสต์ ทำให้พยาธิขาดพลังงานเป็นอัมพาต :no_entry:
        
        ผลข้างเคียง
        
        ปวดท้อง
        
        ท้องเสีย
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        ข้อระวัง
        
        การรักษา Cysticercosis ผู้ป่วยอาจมีความดันในสมองเพิ่มขึ้น ปวดศีรษะรุนแรง และชัก
        
        หญิงให้นมบูตรควรงดให้นมในวันที่ต้องการใช้ยาอย่างน้อย 3 วัน เนื่องจากยาขับออกทางน้ำนมได้
        
        ข้อบ่งใช้
        
        รักษา Cysticercosis
        
        Cestodes
        
        Nicosamide
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการใช้น้ำตาลกลูโคสจากโฮสต์ มีผลต่อผิวพยาธิทำให้พยาธิหลุดออกจากลำไส้ :no_entry:
        
        ออกฤทธิ์ต่อพยาธิตัวตืด
        
        ผลข้างเคียง
        
        ปวดท้อง
        
        ท้องเสีย
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        ข้อระวัง
        
        กรณีใช้รักษาพยาธิตืดหมู ต้องให้ยาระบายตามหลังจากกินยานี้ 1-2 ชั่วโมง
        
        หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอร์ระหว่างนี้ที่ใช้ยานี้ :forbidden:
      - Antiprotozoal drugs
        
        Antiameobiasis
        
        กลุ่มยา
        
        Emitine, Dehydroemitine
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน โดยการ Block chain dlongation
        
        ข้อบ่งใช้
        
        ฉีดทาง SC, IM
        
        ใช้เป็น Backup drugs
        
        ผลข้างเคียง
        
        หัวใจทำงานผิดปกติ CHF :<3:
        
        ระคายเคืองทางเดินอาหาร
        
        กล้ามเนื้ออ่อนแรง
        
        Peronomycin
        
        กลไก
        
        ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน จับกับ 30s ribosomal RNA
        
        ข้อบ่งใช้
        
        Luminal Amebicides
        
        ผลข้างเคียง
        
        ปวดท้อง
        
        ท้องเสีย
        
        ototoxiity
        
        Nephrotoxicity
        
        Metronidazole, Tinidazole
        
        ข้อบ่งใช้
        
        Giardia lambia
        
        Tcrichommonas vaginllis
        
        Entamoeba histolytica
        
        ผลข้างเคียง
        
        รับประทานยาร่วมกับแอลกอฮอร์ จะทำให้คลื่นไส้ หน้าแดง
        
        ปวดท้อง
        
        คลื่นไส้ อาเจียน 🤢
        
        กลไก
        
        ยาถูก Reduce โดย Enzyme ferredoxin