Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chương 6 DÃY SỐ THỜI GIAN - Coggle Diagram

- - - - Dãy số TG gồm 2 thành phần
        
        Thời gian
        
        Trị số của chỉ tiêu
    - - Dãy số thời gian là dãy các trị số của hiện tượng nghiên cứu được sắp xếp theo thứ tự thời gian nhất định, phản ánh xu thế biến động của hiện tượng theo thời gian
        
        → một dãy số thời gian chỉ có 1 chỉ tiêu
  - - - Dãy số thời kỳ
        
        Biểu hiện sự biến động của hiện tượng qua các thời kỳ
      - Dãy số thời điểm
        
        Biểu hiện lượng của hiện tượng vào một thời điểm nhất định (hoặc biểu hiện biến động của hiện tượng qua các thời điểm)
    - - Dãy số tương đối
      - Dãy số trung bình
      - Dãy số tuyệt đối
  - - - Đảm bảo tính thống nhất về phạm vi tính toán chỉ tiêu
      - Đối với dãy số thời kỳ, các khoảng cách thời gian nên bằng nhau
      - Đảm bảo tính thống nhất về nội dung, phương pháp tính chỉ tiêu dãy số
- - - - Là chỉ tiêu biểu hiện sự phát triển của hiện tượng qua thời gian. Là tỷ lệ so sánh giữa 2 mức độ trong dãy số.
        
        CTT: Tốc độ phát triển = Mức độ kỳ n.cứu/mức độ kỳ gốc
    - - Tốc độ phát triển liên hoàn (ti)
        
        ti = yi / yi-1 (i = 2, 3,..., n) (lần,%)
      - Tốc độ phát triển định gốc Ti
        
        Ti = yi / y1 (i = 2, 3,..., n) (lần,%)
        
        CHÚ Ý
        
        Mối quan hệ giữa ti và Ti
        
        CT Ở SLIDE 211
        
        Chỉ tính tốc độ phát triển TB trong TH dãy số biến động theo 1 xu thế nhất định
      - Tốc độ phát triển bình quân
        
        KN: là số trung bình nhân của các tốc độ phát triển liên hoàn
        
        Ý nghĩa: Phản ánh mức độ đại diện của các tốc độ phát triển liên hoàn
        
        CT Ở SLIDE 210
  - - - Phản ánh cường độ tăng (giảm) của hiện tượng theo thời gian. Là tỷ lệ so sánh giữa lượng tăng (giảm) tuyệt đối với mức độ kỳ gốc.
    - - Tốc độ tăng (giảm) liên hoàn
        
        ai = ti – 1 (lần)
        = ti – 100 (%)
        
        Tốc độ tăng (giảm) liên hoàn bằng tốc độ phát triển liên hoàn trừ 1 (hoặc trừ 100 nếu tính theo %)
      - Tốc độ tăng (giảm) bình quân
        
        SLIDE 213:
        a ngang = t ngang - 1 (lần)
        = t ngang - 100 (%)
      - Tốc độ tăng (giảm) định gốc
        
        Ai = Ti – 1 (lần)
        = Ti – 100 (%)
  - - - Là chênh lệch giữa 2 mức độ trong dãy số
        
        CTT: Lượng tăng (giảm) tuyệt đối = mức độ kỳ n/c – mức độ kỳ gốc
    - - Lượng tăng (giảm) tuyệt đối liên hoàn
        
        độ lệch tiêu chuẩn i = yi – yi-1 (i = 2,3,…, n)
      - Lượng tăng (giảm) tuyệt đối định gốc
        
        delta i = yi – y1 (i= 2, 3,..., n)
        
        Quan hệ giữa δi và ∆i
        
        CT Ở 207
      - Lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân
        
        CÔNG THỨC
        
        Ở SLIDE 206
        
        Ý NGHĨA
        
        phản ánh TB mỗi một khoảng thời gian, hiện tượng tăng (giảm) 1 lượng tuyệt đối bằng bao nhiêu?
        
        KHÁI NIỆM
        
        là số trung bình cộng của các lượng tăng (giảm) tuyệt đối từng kỳ
    - - Chỉ tính lượng tăng (giảm) tuyệt đối bình quân trong TH các mức độ trong dãy số biến động theo một chiều hướng nhất định
      - Chỉ tiêu lượng tăng (giảm) tuyệt đối trung bình được dùng để dự báo mức độ của hiện tượng trong tương lai
  - - - CT Ở SLIDE 214
    - - Thường chỉ tính đối với tốc độ tăng (giảm) liên hoàn, không tính cho tốc độ tăng (giảm) định gốc vì kết quả luôn bằng y1/100.
    - - Phản ánh cứ 1% tăng (giảm) của tốc độ tăng (giảm) liên hoàn thì tương ứng với một trị số tuyệt đối là bao nhiêu
  - - - Là số TB cộng của các mức độ trong dãy số (mức độ đại diện trong dãy số)
    - - Đối với dãy số thời kỳ
        
        CT Ở SLIDE 201
      - Đối với Dãy số thời điểm
        
        TH1: Dãy số thời điểm có khoảng cách bằng nhau
        
        VD Ở SLIDE 202
        
        CTT Ở SLIDE 204
        
        TH2: Dãy số thời điểm có khoảng cách thời gian không bằng nhau
        
        VD Ở SLIDE 203
        
        CTT Ở SLIDE 204
- - - - Dùng để điều chỉnh các mức độ trong dãy số có biến động do ảnh hưởng của những yếu tố ngẫu nhiên nhưng mức độ biến động không lớn
      - STB di động (trượt) là STB cộng được tính ra từ một nhóm các mức độ trong dãy số bằng cách lần lượt loại trừ mức độ đầu và thêm mức độ tiếp theo sao cho số lượng các mức độ tham gia tính STB là không đổi
    - - Nội dung phương pháp
        
        Trên cơ sở dãy số thời gian xác định phương trình hồi quy để biểu hiện xu hướng phát triển của hiện tượng theo thời gian.
      - Dạng tổng quát của hàm xu thế:
        yt = f (t) với t là biến thời gian
        
        Bước 1: XĐ hàm xu thế:
        yt = a0 + a1t
        
        Hệ phương trình để xác định các tham số:
        ∑y = na0 + a1 ∑ t
        ∑yt = a0∑t + a1∑t2
        
        VD Ở SLIDE 223
        
        Bước 2: Điều chỉnh dãy số thời gian bằng cách thay t vào phương trình hồi quy để tính ra các mức độ mới
    - - Phạm vi áp dụng
        
        Dãy số thời gian có khoảng cách thời gian tương đối ngắn và có nhiều mức độ mà chưa biểu hiện được xu hướng phát triển của hiện tượng
      - Nội dung phương pháp
        
        Giảm bớt số mức độ bằng cách mở rộng khoảng cách thời gian từ ngày → tháng → quý…
    - - Khái niệm
        
        Biến động thời vụ là hàng năm trong từng thời gian nhất định sự biến động của hiện tượng được lặp đi lặp lại
      - Phương pháp thường dùng
        
        Tính toán chỉ số thời vụ (yêu cầu tài liệu cho ít nhất là 3 năm)
        
        CT Ở SLIDE 225
        
        yi ngang: Số bình quân của các tháng, các quý cùng tên
        
        y ngang: Số bình quân của tất cả các mức độ trong dãy số
- - - - xác định các thông tin chưa biết có thể xảy ra trong tương lai của hiện tượng
    - - dựa vào độ dài thời gian dự báo (tầm dự báo) có 3 loại
        
        Dự báo trung hạn: tầm dự báo 3 – 5 năm
        
        Dự báo dài hạn: từ 5 năm trở lên
        
        Dự báo ngắn hạn: tầm dự báo dưới 3 năm
  - - - Áp dụng khi hiện tượng có sự phát triển tương đối đồng đều, các tốc độ phát triển liên hoàn xấp xỉ bằng nhau
      - Mô hình dự báo
        
        CT Ở SLIDE 230
    - - Phương trình hồi quy theo thời gian
        
        yt = f ( t, a0, a1,...., an)
      - Mô hình dự báo
        
        y mũ (n+L) = f (t+L)
        CT Ở SLIDE 231
    - - Mô hình dự báo
        
        CT Ở SLIDE 229
      - Áp dụng khi lượng tăng (giảm) liên hoàn của hiện tượng qua thời gian xấp xỉ bằng nhau