Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคคออักเสบ (Pharyngitis) - Coggle Diagram
โรคคออักเสบ (Pharyngitis)
สาเหตุ
ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส Rhinovirus, Adenovirus และ Coronavirus (40-80%) รองลงมาเป็นการติดเชื้อแบคทีเรีย กลุ่มสเตรปโตคอกคัส (20%)
ลักษณะอาการสาคัญของโรค
อาการคออักเสบ ได้แก่ ไอไข้และเจ็บคอ
แต่ในเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถบอกอาการได้ จะมาพบด้วยอาการน้ำลายไหลผิดปกติ หรือไม่รับประทานอาหาร
อาการเจ็บคอ กลืนเจ็บ ไอ ปวดศีรษะ ไข้ อาจพบต่อมน้าเหลืองโต ถ้าเป็นการติดเชื้อแบคทีเรียจะมีอาการไข้สูง เจ็บคอมาก คอแดงมาก มีจุดหนองที่คอ เพิ่มเติม อาการมักดีขึ้นเองภายใน 7-10 วัน
ถ้าเป็นจากเชื้อไวรัส จะพบอาการนำคล้ายโรคหวัด คือ มีน้ำมูก คัดจมูก จาม อาจพบตาแดง น้ำตาไหล เสียงแหบ เด็กบางรายอาจตรวจพบ มีแผลในปากหรือเป็นตุ่มน้ำใส ผื่นตามตัว หรือมีคลื่นไส้อาเจียน ท้องเสียร่วมด้วย
จากเชื้อแบคทีเรีย โดยเฉพาะ Group A beta-hemolytic streptococci (GABHS) จะมีอาการไข้สูง เจ็บคอมาก ปวดศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง หรือมีประวัติสัมผัสผู้ป่วยที่เป็น streptococcal pharyngitis อาจพบจุดเลือดออกที่เพดานอ่อน
เกณฑ์วินิจฉัยเชื้อ GABHS ได้แก่
ทอนซิลอักเสบเป็นหนอง/ทอนซิลบวมแดงจัด
ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอส่วนหน้าบวม กดเจ็บ
ไข้สูง > 38 องศาเซลเซียส
ไม่มีอาการไอ
อายุ 3-14 ปี
การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
คออักเสบทุกรายไม่จำเป็นต้องส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
จะส่งตรวจเฉพาะในกรณีผู้ป่วยมีอาการเข้าได้กับ acute streptococcal tonsillitis
ถ้าตรวจพบผื่นแดงตามตัวมีลักษณะหยาบเหมือนกระดาษทราย (sand paper like) จะทำให้คิดถึงโรคอีดำอีแดง (scarlet fever) จาก GAHS มากขึ้น
การตรวจร่างกาย การตรวจเฉพาะของโรค
ตรวจร่างกายจะพบทอนซิลและคอหอยแดง อาจมีจุดหนอง (exudate) มีต่อมน้ำเหลืองที่ anterior cervical โตและกดเจ็บ (lymphadenitis) อาจตรวจพบ uvula บวมแดง มีจุดเลือดออก (petechiae) ที่เพดาน
การรักษา
รักษาตามอาการ ให้ยาลดไข้ ยาบรรเทาอาการปวดศีรษะ บรรเทาอาการเจ็บคอ
โดยแนะนำให้จิบน้ำอุ่นผสมน้ำผึ้งมะนาว
รักษาเฉพาะคออักเสบที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียทำลายเชื้อโดยให้ยาปฏิชีวนะ
ป่วยที่คออักเสบจากเชื้อ GABHS ควรได้รับยาต้านจุลชีพที่เหมาะสม ครอบคลุมเชื้อแคบ เป็นระยะเวลา 10 วัน ไ้ดแก่ amoxicillin, penicillin เป็นต้น
ปัจจัยเสี่ยง
สภาพอากาศหนาวเย็น อยู่ในช่วงฤดูฝนหรือฤดูหนาว
ซึ่งเอื้อต่อการระบาดของไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่
10.สูบบุหรี่ หรืออยู่ใกล้ผู้ที่สูบบุหรี่แล้วได้รับควันบุหรี่เข้าสู่ร่างกาย
อยู่ในสถานรับเลี้ยงเด็กที่มีการแพร่ระบาดของเชื้อ
อยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่เจ็บคอ คออักเสบ หรือเป็นไข้หวัด
มีเนื้องอกบริเวณลำคอ ลิ้น หรือกล่องเสียง
ป่วยด้วยการติดเชื้อบริเวณไซนัสบ่อยๆ
กรดไหลย้อน
อาการแพ้ หรือเป็นโรคภูมิแพ้
กล้ามเนื้อตึงในคอ
มีสิ่งที่ทำให้เกิดการระคายเคืองภายในลำคอ