Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Vật chất và ý thức - Coggle Diagram

- - - - 1895: Rơn - ghen phát hiện tia X
      - 1896: Beccoren phát hiện hiện tượng phóng xạ
      - 1897: Tomxon phát hiện điện tử
      - 1901: Kaufman chứng minh khối lượng biến đổi theo vận tốc của điện tử
      - 1905,1916: Einstein: Thuyết tương đối hẹp và thuyết tương đối phổ quát
    - - CNDT kinh nghiệm tấn công và phủ nhận quan niệm vật chất của CNDV
      - Một số nhà khoa học tự nhiên trượt từ chủ nghĩa DVSH -> CN tương đối -> CNDT
      - duy vật tự phát hoài nghi quan niệm vật chất của CNDV trước đó
    - - Vật lý không bị khủng hoảng, mà đó chính là dấu hiệu của một cuộc cách mạng trong khoa học tự nhiên
      - Cái bị tiêu tan không phải là nguyên tử, không phải “vật chất tiêu tan” mà chỉ có giới hạn hiểu biết của con người về vật chất là tiêu tan
      - Những phát minh có giá trị to lớn của vật lý học cận đại không hề bác bỏ vật chất mà chỉ làm rõ hơn hiểu biết còn hạn chế của con người về vật chất
  - - - Các quan niệm
        
        Phương Đông:
        
        Ấn Độ: Thuyết tứ đại : đất, nước, lửa, gió
        
        Trung Quốc:
        
        Thuyết Âm - Dương: hai lực lượng âm – dương đối lập nhau nhưng lại gắn bó, cố kết với nhau trong mọi vật, là khởi nguyên của mọi sự sinh thành, biến hóa.
        
        Thuyết Ngũ Hành coi năm yếu tố là những yếu tố khởi nguyên cấu tạo nên mọi vật.
      - Nhận xét
        
        Tích cực: Xuất phát từ thế giới vật chất để giải thích thế giới -> cơ sở để các nhà TH duy vật về sau phát triển quan điểm về thế giới VC
        
        Hạn chế:
        
        đồng nhất vật chất với một dạng vật thể cụ thể
        
        Những yếu tố khởi nguyên đều là các giả định, mang tính chất trực quan cảm tính, chưa được chứng minh về mặt khoa học.
    - - Đồng nhất vật chất với khối lượng; giải thích sự vận động của TGVC trên nền tảng cơ học; tách rời VC – VĐ, không gian và thời gian
      - Không đưa ra được sự khái quát triết trong quan niệm về thế giới vật chất
        => Hạn chế phương pháp luận siêu hình
      - Chứng minh sự tồn tại thực sự của nguyên tử là phần tử nhỏ nhất của vật chất vĩ mô thông qua thực nghiệm của vật lý học cổ điển
  - - - tổng kết toàn diện những thành tựu mới nhất của khoa học, đấu tranh chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa hoài nghi, duy tâm
      - phương pháp định nghĩa mới cho phạm trù vật chất thông qua đối lập với phạm trù ý thức
    - - Triệt để khắc phục hạn chế của CNDV cũ, bác bỏ CNDT, bất khả tri
      - Khắc phục được khủng hoảng, đem lại niềm tin trong khoa học tự nhiên
      - Giải quyết một cách đúng đắn và triệt để cả hai mặt vấn đề cơ bản của triết học
      - Tạo tiền đề xây dựng quan điểm duy vật về xã hội, và lịch sử loài người
      - cơ sở để xây dựng nền tảng vững chắc cho sự liên minh ngày càng chặt chẽ giữa triết học duy vật biện chứng với khoa học
    - - dùng để chỉ thực tại khách quan, tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác -> Thuộc tính cơ bản nhất, phổ biến nhất của mọi dạng vật chất là Tồn tại khách quan.
      - được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh -> Con người có khả năng nhận thức vật chất, ý thức là phản ánh của vật chất
      - Vật chất là một phạm trù triết học -> Phân biệt khái niệm “vật chất” với tư cách là phạm trù triết học với khái niệm “vật chất” trong các khoa học chuyên ngành
      - được đem lại cho con người trong cảm giác -> Vật chất khi tác động vào giác quan thì đem lại cảm giác
  - - - Khái niệm
        
        phương thức tồn tại vật chất
        
        Vật chất chỉ tồn tại bằng cách vận động và chỉ thông qua vận động mà vật chất biểu hiện sự tồn tại của mình
        
        Con người chỉ nhận thức sâu sắc về sự vật thông qua trạng thái vận động của giới vật chất
        
        "bao gồm tất cả mọi sự thay đổi và mọi quá trình diễn ra trong vũ trụ, kể từ sự thay đổi vị trí đơn giản cho đến tư duy” (Angghen)
        
        Thuộc tính cố hữu của vật chất
        
        Vận động của vật chất là vận động tự thân (chống quan điểm DT và siêu hình về vận động)
        
        Vận động sinh ra cùng với sự vật và chỉ mất đi khi SV mất đi => chuyển hóa thành sự vật và hình thức vận động khác (vận động nói chung là vĩnh viễn)
- - - - DT Ý thức là bản thể đầu tiên, tồn tại vĩnh viễn, là nguyên nhân sinh thành, chi phối sự tồn tại, biến đổi của toàn bộ thế giới vật chất
      - DVBC: Ý thức xuất hiện là kết quả của quá trình tiến hoá lâu dài của giới tự nhiên, của lịch sử trái đất, đồng thời là kết quả trực tiếp của thực tiễn xã hội - lịch sử của con người
      - DVSH: Xuất phát từ thế giới hiện thực để lý giải nguồn gốc của ý thức; coi ý thức cũng chỉ là một dạng vật chất đặc biệt, do vật chất sản sinh ra.