Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การประเมินมารดาหลังคลอด 13 B - Coggle Diagram
การประเมินมารดาหลังคลอด 13 B
Background
ข้อมูลทั่วไปของมารดา
ประวัติการตั้งครรภ์ในอดีต และปัจจุบัน
ประวัติการคลอดในอดีตและปัจจุบัน
ประวัติหลังคลอดในอดีต
ประวัติการเลี้ยงดูบุตรคนก่อน
Body condition
ลักษณะทั่วไป ประเมินจากสีหน้า ท่าทาง ความสุขสบาย อาการอ่อนเพลีย
ภาวะซีด ประเมินจากเยื่อบุตา เล็บ ถ้าซีดมาก อาจเป็นข้อบ่งบอกถึงการเสียเลือดจำนวนมาก และเกิดช็อกได้
การเคลื่อนไหวของร่างกาย ประเมินจากการลุกจากเตียงเร็ว จะกระตุ้นการไหลเวียนเลือด และส่งเสริมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
หลอดเลือดดำอักเสบ และอุดตัน (Thrombophlebitis and thromboembolism disease) ที่บริเวณขา รู้สึกเจ็บและหนัก
การพักผ่อน ประเมินระยะเวลาที่พักผ่อนนอนหลับ ซึ่งความต้องการจะแตกต่างกันในแต่ละบุคคล
ความต้องการอาหารและน้ำ มารดาหลังคลอดส่วนใหญ่จะรู้สึกหิวอาหารและกระหายน้ำ บางรายอาจมีอาการขาดน้ำ ถ้าในระยะคลอดได้รับน้ำน้อย
ความสะอาดของร่างกาย หลังคลอดร่างกายจะขับน้ำออกทางผิวหนัง ทำให้เหงื่อออกมาก ประกอบกับมีน้ำนม และน้ำคาวปลาไหลออกมา ทำให้ร่างกายไม่สะอาด และรู้สึกไม่สบาย
น้ำหนัก จะลดลง2-3kg ในช่วง 3-5 วันหลังคลอด เนื่องจาก มีการขับน้ำออกจากร่างกายทางปัสสาวะ และเหงื่อมาก
Body temperature and blood pressure
อุณหภูมิไม่ควรเกิน 38 C และจะกลับสู่ภาวะปกติภายใน 24 hr เรียก Reactionary fever
RR ปกติ 50-90 bpm กลับสู่ปกติใน 10 วัน ในรายที่เต้นเร็วอาจเกิดจากการคลอดที่ยาวนาน คลอดยาก หรือเสียเลือดมาก
BP หากสูงเกืน 140/90 mmHg อาจเกิดจากโรคความดันโลหิตสูง โรคไต หรือความวิตกกังวล
RR ถ้าเร็วหรือต่ำกว่าปกติ อาจเกิดจากระบบทางเดินหายใจ
Breast and lactation
ประเมินลักษณะ ขนาดของเต้านม และขนาดของยกทรงที่สวมปกติเต้านมจะมีอาการคัดตึง คลำไม่พบก้อน
หัวนม ตรวจดูการแตกแยกเป็นแผล หัวนมสั้น หัวนมบอดหรือบุ๋ม
น้ำนม ประเมินชนิด ลักษณะของน้ำนม และระยะเวลาของการมีน้ำนมแต่ละชนิด และปริมาณ
การประเมิน LATCH scale
Belly and uterus
มดลูก ตรวจดูการหดตัวของมดลูก ตำแหน่ง ระดับของยอดมดลูก การลดระดับของยอดมดลูก อาการปวดมดลูก
กล้ามเนื้อ rectus
โดยให้โดยให้มันดาหลังคลอดนอนหงายฉันเขา 45 องศา พูพูดตรวจวางมือตามแนวยาวบนผนังหน้าท้องของมารดาบริเวณรอยต่อของกล้ามเนื้อเล็กตัสแล้วให้มารดาสูบลมหายใจเข้าช้าๆพร้อมทั้งยกศีรษะและไหล่ขึ้นจากนั้นสอดนิ้วมือบนหน้าท้องเพื่อประเมินการแยกของกล้ามเนื้อเล็กตัสหากพบการแยกมากกว่า 2 นิ้วฟุตแสดงว่ามีภาวะ diastasis
Bladder
การขับถ่ายปัสสาวะ
อาการเจ็บปวดหรือแสบขณะถ่ายปัสสาวะแสดงว่ามีการติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะเต็ม
สั่สิ้นท่าท้องส่วนล่างและมดลูกลอยสูงขึ้นไปทางใดทางหนึ่งกระเพาะปัสสาวะเต็มจะขัดขวางการรัดตัวของมดลูก เป็นสาเหตุให้มีการตกเลือดได้
การคั่งค้างของปัสสาวะ
<100 ml ในเวลา 4 hr ให้สงสัยว่ามีปัสสาวะค้างอยู่ ทำให้เกิดโอกาสเสี่ยงต่อการอักเสบติดเชื้อ ของทางเดินปัสสาวะสูง
Bleeding and lochia
สังเกตลักษณะน้ำคาวปลา จำนวน สี กลิ่น
Bottom
P-REEDA scale
Bowel movement
ประเมินการขับถ่ายอุจจาระ โดยปกติระยะแรกหลัง คลอดการเคลื่อนไหวของลำไส้ลดลง
ปกติใน 2-3 วัน ถ้าไม่ขับถ่ายอาจเพราะท้องผูก เนื่องจากการขาดน้ำ
กลัวเจ็บแผลฝีเย็บ ริดสีดวงทวารหนัก หรือการอักเสบของฝีเย็บ
Blues
มารดาหลังคลอดปกติ 1-2 วันแรกจะมีพฤติกรรมพึ่งพาคนอื่นสนใจแต่ความต้องการของตนเองหลังจากนั้นถึง 10 วันความสนใจแต่ตนเองจะน้อยลงเริ่มพึ่งพาตนเองและจะสนใจทารกมากขึ้น
ถ้าปรับตัวไม่ได้จะมีภาวะซึมเศร้าร้องไห้หงุดหงิดด้วยอธิบายเหตุผลไม่ได้เรียกว่าภาวะซึมเศร้าหลังคลอด (Postpartum blues)
Bonding and attachment
ประเมินพฤติกรรมสัมพันธภาพ ของมารดาหลังคลอด กับทารก
Baby
ประเมินประเมินตั้งแต่ศีรษะ และใบหน้า ผิวหนังทรวงอก หน้าท้อง อวัยวะสืบพันธุ์ ลักษณะแขนขา ทวารหนักสัญญาณชีพ น้ำหนัก ตลอดจนการตอบสนองต่อการกระตุ้นเพื่อสามารถให้คำแนะนำแก่มารดาหลังคลอดได้อย่างเหมาะสม
Beliefs
การรับประทานอาหาร เช่น ห้ามรับประทานไก่ ปลามีเกล็ด ไข่ ให้รับประทานแต่ปลาแห้ง
การอยู่ไฟ สามารถทำได้แต่ต้องศึกษา หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ