Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

HIV/AIDS - Coggle Diagram

- - - - TDF + 3TC + LPV/r
  - - - Sử dụng hàng rào bảo vệ
      - Vệ sinh tay
      - Thực hành tiêm an toàn
      - Kiểm soát môi trường, máu và các dịch cơ thể
      - Quản lí vật sắc nhọn
    - - Xử lý vết thương tại chỗ
        
        Tổn thương da chảy máu:
        
        Xối ngay vết thương dưới vòi nước.
        
        Để vết thương tự chảy máu trong một thời gian ngắn, không nặn bóp vết thương.
        
        Rửa kỹ bằng xà phòng và nước sạch.
        
        Phơi nhiễm qua niêm mạc mắt:
        
        Rửa mắt bằng nước cất hoặc nước muối NaCl 0,9% liên tục trong 5 phút
        
        Phơi nhiễm qua miệng, mũi:
        
        Rửa, nhỏ mũi bằng nước cất hoặc dung dịch NaCl 0,9 %
        
        Súc miệng bằng dung dịch NaCl 0,9 % nhiều lần
      - Báo cáo người phụ trách và làm biên bản (chú ý ghi đầy đủ các thông tin yêu cầu trong Hồ sơ phơi nhiễm)
      - Đánh giá nguy cơ phơi nhiễm theo mức độ tổn thương và diện tích tiếp xúc.
      - Xác định tình trạng HIV của nguồn gây phơi nhiễm.
      - Xác định tình trạng HIV của người bị phơi nhiễm.
      - Tư vấn cho người bị phơi nhiễm.
      - Điều trị dự phòng bằng thuốc ARV.
- - - - Thường dùng thế hệ 4 (chợ rẫy, Pasteur, ...): phát hiện KN p24 & KT IgM, IgG chống HIV type 1,2
      - Một số thế hệ 3: chỉ phát hiện KT IgM,IgG
  - - - Ngày 16: XN tìm kháng nguyên p24
      - Ngày 28: Kĩ thuật miễn dịch men (EIA) thế hệ IV
      - Ngày 90: đã có KT trong cơ thể BN
    - - ≥ 18 tháng
        
        1 XN sàng lọc (+) và 2 XN khẳng định (+) trên cùng 1 mẩu máu duy nhất
      - < 18 tháng
        
        Lưu ý: Không bú mẹ hoặc ngừng bú mẹ 6 tuần trước XN
        
        PCR HIV 2 lần (+)
    - - Các XN tìm kháng thể thế hệ III có thể phát hiện kháng thể ở phần lớn các trường hợp sau ít nhất 90 ngày kể từ khi nhiễm HIV
      - Trong khoảng thời gian 90 ngày sau khi có hành vi nguy cơ, nếu BN có hành vi nguy cơ mới => khoảng thời gian cửa sổ xem như bắt đầu tính lại từ đầu.
      - Một XN test nhanh đơn độc không có giá trị chẩn đoán xác định
      - Chẩn đoán sớm nhiễm HIV cấp: HIV-RNA
      - Chẩn đoán nhiễm HIV trong giai đoạn cửa sổ (chưa chuyển huyết thanh): HIV-RNA, tìm KN p24, ELISA thế hệ IV
      - Diễn giải kết quả XN: cần biết hành vi nguy cơ gần nhất? Loại xét nghiệm?
  - - - Không có triệu chứng
      - Hạch to toàn thân dai dẳng (0-1-2-3)
    - - Sút cân mức độ vừa KRNN (< 10% trọng lượng cơ thể)
      - Nhiễm trùng hô hấp tái diễn (viêm xoang, viêm amidan, viên tai giữa, viêm hầu họng)
      - Zona (Herpes zoster)
      - Viêm khoé miệng
      - Loét miệng tái diễn
      - Phát ban dát sẩn, ngứa (PPE)
      - Viêm da tiết bã ở mặt
      - Nhiễm nấm móng
    - - Sút cân nặng KRNN (> 10% trọng lượng cơ thể)
      - Tiêu chảy KRNN kéo dài hơn 1 tháng.
      - Sốt KRNN từng đợt hoặc liên tục kéo dài hơn 1 tháng.
      - Nhiễm nấm Candida miệng tái diễn.
      - Bạch sản dạng lông ở miệng.
      - Lao tại phổi
      - Nhiễm trùng nặng do vi khuẩn (viêm phổi, viêm mủ màng phổi, viêm đa cơ mủ, nhiễm trùng xương khớp, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết).
      - Viêm loét miệng hoại tử cấp, viêm lợi hoặc viêm quanh răng.
      - Thiếu máu (Hb< 8g/dL), giảm Neu (< 5.000/ml), và/hoặc giảm tiểu cầu mạn tính (< 50.000/ml) KRNN
    - - Viêm phổi do Pneumocystis jiroveci (PCP)
      - Nhiễm Herpes simplex mạn tính (ở môi miệng,CQ sinh dục, quanh hậu môn, kéo dài hơn 1 tháng, hoặc bất cứ đâu trong nội tạng)
      - Nhiễm Candida thực quản(hoặc nhiễm Candida ở khí quản, phế quản hoặc phổi)
      - Lao ngoài phổi
      - Sarcoma Kaposi
      - Bệnh do Cytomegalovirus (CMV) ở võng mạc hoặc CQ khác
      - Bệnh do Toxoplasma gondii ở hệ thần kinh trung ương - Sang thương hình "vòng nhẫn" trên CT-Scan sọ não
      - Hội chứng suy mòn do HIV
        
        Sút cân >10% trọng lượng cơ thể kèm theo sốt kéo dài trên 1 tháng
        
        Sụt cân>10% kèm tiêu chảy kéo dài trên 1 tháng KRNN
      - Bệnh do nấm Cryptococcus neoformans ngoài phổi (kể cả viêm màng não)
      - Bệnh do Mycobacterium avium complex (MAC) lan tỏa.
      - Bệnh não chất trắng đa ổ tiến triển (Progressive multifocal leukoencephalopathy - PML)
      - Tiêu chảy mạn tính do Cryptosporidia hoặc do Isospora
      - Bệnh do nấm lan tỏa (Bệnh do nấm Penicillium marneffei hoặc bệnh do nấm Histoplasma ngoài phổi) - Sang thương dạng sẩn hình núi lửa
      - Nhiễm trùng huyết tái diễn (bao gồm nhiễm trùng huyết do Salmomella non-typhi)
      - Bệnh do Leishmania lan tỏa không điển hình
      - U lympho ở não hoặc u lympho non-Hodgkin ở tế bào B
      - Ung thư cổ tử cung xâm nhập (ung thư biểu mô)
      - Bệnh lý não do HIV -hiếm
      - Bệnh lý thận do HIV
      - Nấm hạt men vách dày chiết quang trên hình ảnh nhuộm mực tàu
  - - - 500 CD4/mm3
    - - 350 - 499 CD4/mm3
    - - 200 - 349 CD4/mm3
    - - < 200 CD4/mm3
- - - - Áo ngoài: lipid kép (gp41, gp120)
        
        Rất dễ bị bất hoạt bởi xà phòng, cồn rửa tay
      - Vỏ trong: 2 lớp protein (p17, p24)
      - Lõi: 2 sợi ARN đơn và các enzim...
    - - HIV tiếp xúc niêm mạc đường SD → xâm nhập TB Langerhans → chuyển virus cho TB tua ở lớp dưới biểu mô → TB tua di chuyển đến các mô lympho lân cận → virus xâm nhập các tế bào lympho T-CD4.
      - Diễn ra trong 72h -> Tồn tại trong tb lympho dưới dạng pro-virus (nhiễm trùng tiềm ẩn)
        
        Điều trị trước 72h, dùng ARV khẩn cấp
      - BN chích xì ke nhiễm 80% chủng virus khác nhau -> Tiên lượng xấu
      - HIV gồm nhiều chủng khác nhau -> Khó kiểm soát
      - → tái hoạt virus (tín hiệu cytokin, protein vỏ..) → HIV nhân lên nhanh chóng, giảm nhanh T-CD4
    - - Hấp phụ
        
        Receptor: CD4
        
        Coreceptor: CCR5 hoặc CXCR4
    - - Miễn dịch dịch thể
      - Miễn dịch tế bào
      - Hoạt hóa hệ thống miễn dịch liên tục
        
        Phóng thích cytokin -> Tổn thương, bệnh lý chuyển hóa cao
      - Kháng thể bắt đầu xuất hiện sau 6-12 tuần kể từ khi nhiễm virus
        
        HIV có cơ chế
    - - Cơ chế HIV “trốn thoát” hệ thống MD:
        
        → Sự tồn tại các “hồ chứa” các TB lympho T-CD4 nhiễm HIV ở trạng thái tiềm ẩn
        
        → Khả năng tái tổ hợp của các chủng virus HIV
        
        → Khả năng đột biến di truyền cao của virus
        
        → Sự bắt giữ virus liên tục của các TB tua gai (dendritic cells) ở trung tâm mầm của nang lympho
      - Đáp ứng MD đặc hiệu: không hiệu quả trong kiểm soát virus HIV
    - - SGMD
      - Lão hóa MD
      - Mất điều hòa MD
  - - - QHTD đồng giới
      - QHTD khác giới
    - - Trước sanh (5-10%)
      - Trong lúc chuyển dạ (10-20%) -> Cao
        
        Dùng thuốc ARV
        
        Trước khi chuyển dạ -> Sàng lọc HIV
      - Sau sanh (10%)
    - - Nguồn nhiễm trùng
        
        Đường lây
        
        Kí chủ
        
        Đường lây không phù hợp -> Không lây , không kì thị
- - - - Có gốc nucleoside - NRTI
        
        d4T / Stavudine
        
        3TC / Lamivudine
        
        ABC/ Abacavir
        
        TDF/ Tenofovir
        
        FTC / Emtricitabine
      - Không có gốc nucleoside - NNRTI
        
        NVP / Nevirapine
        
        EFV / Efavirenz
    - - Raltegravir
    - - -> Virus không phóng thích ra tb
      - LPVr / Lopinavir + ritonavir
- - - - Hội chứng nhiễm HIV cấp
        
        Xảy ra sau 2- 4 tuần kể từ khi nhiễm HIV
        
        Thời gian có triệu chứng: từ 12-28 ngày. Tự giới hạn
        
        Triệu chứng không đặc hiệu, tương tự với một số bệnh lý nhiễm siêu vi khác (tăng BC đơn nhân nhiễm trùng, SXH- Dengue...)
        
        Sốt, Đau đầu, Phát ban, Đau cơ, Nổi hạch, Đau họng
        
        Có tỉ lệ lây lan cao nhất
        
        Hồng ban: thường thấy ở mặt, cổ và thân mình hơn so với ở các chi
        
        Ban xuất hiện riêng lẻ, đường kính< 1cm
        
        Chẩn đoán phân biệt:
        
        Tăng BC đơn nhân nhiễm trùng
        
        SXH-Dengue
        
        Thương hàn
        
        Giang mai
        
        VMN do Enterovirus
      - Nhiễm HIV không triệu chứng
        
        Thời gian trung vị # 10 năm (BN không điều trị ARV)
      - Nhiễm HIV có triệu chứng (Pre-AIDS)
        
        Người lớn
        
        Sốt
        
        Sụt cân, mệt mỏi
        
        Tiêu chảy
        
        Nấm miệng
        
        Bạch sản dạng lông (bạch sản dạng tóc) ở miệng
      - Nhiễm HIV giai đoạn cuối (AIDS)
        
        AIDS= Acquired Immuno-Deficiency Syndrome
        
        Số lượng lympho T-CD4 < 200/μL
        
        Xuất hiện các nhiễm trùng cơ hội (NTCH) liên quan đến AIDS
        
        Tần suất các NTCH phụ thuộc số lượng T CD4
        
        Thời gian sống còn ≤ 2 năm nếu BN không điều trị ARV
        
        Điều trị ARV có thể đảo ngược giai đoạn lâm sàng
- - - - Nước mắt, bọt, mồ hôi rất ít / không có
    - - Dùng kim chung
        
        Khả năng nhiễm: 67/10.000 ca
      - Kim đâm qua da
        
        30/10.000 ca
      - Quan hệ tình dục
        
        Nữ cao hơn nam
        
        Người tiếp nhận cao hơn người chủ động
        
        Đường hậu môn cao hơn đường âm đạo
    - - Truyền máu nhiễm HIV
        
        88,3-100%
      - Vết thương do dụng cụ y tế nhiễm
        HIV
        
        1,9-6,9%
      - Niêm mạc nguyên vẹn ‟bắn máu‟
        
        0,09%
      - Phơi nhiễm do kim đâm
        
        0,23-0,32%
- - - - Không nhiễm HIV