Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Uitgangspunt 2: HGW gaat om wisselwerking en afstemming - Coggle Diagram
Uitgangspunt 2: HGW gaat om wisselwerking en afstemming
"Verandert de leerkracht, dan verandert de leerling... en omgekeerd."
Kinderen ontwikkelen zich in wisselwerking met hun omgeving (niet in isolement)
Ontlokken reacties bij leerkrachten, medeleerlingen, ouders, broers/zussen en vrienden + beïnvloeden zichzelf
Leerling en omgeving beïnvloeden elkaar wederzijds: beiden veranderen als gevolg van interacties
Ontwikkeling --> verloopt in voortdurende wisselwerking tussen leerling, onderwijs en opvoeding
Aanleg en het brein beïnvloeden de ontwikkeling en de omgeving beïnvloedt de ontwikkeling van de aanleg het brein.
Wederzijdse beïnvloeding
Kinderen en opvoeders ontlokken reacties bij elkaar + beïnvloeden indirect weer zichzelf.
Voorbeeld
: Een leerkracht beïnvloedt een leerling (ze weet hem te motiveren tot lezen) en als dat lukt (de leerling leest gemotiveerd), dan beïnvloedt die leerling weer zijn leerkracht (ze voelt zich competent, het is gelukt de leerlinge gemotiveerd aan het lezen te krijgen, ze ervaart dat ze ertoe doet voor die leerling).
Reacties van leerkrachten op probleemgedrag van leerlingen
Reacties van leerkrachten op probleemgedrag van leerlingen onderzocht: wat is het effect ervan op het welzijn van de leerkracht?
Lukt het leerkracht niet om positieve relatie met leerling (met probleemgedrag) op te bouwen, dan ervaart ze weinig positieve feedback.
Leerling 'beloont' haar niet --> competentiegevoel kan in gevaar komen --> stress kan ontstaan
Leerkracht langdurig geconfronteerd met probleemgedrag --> beginnen twijfelen aan competenties + lesplezier verliezen + twijfelen over beroepskeuze --> negatieve invloed op leerling met gedragsproblemen
Leerlingen en leerkrachten = behoefte aan goede relatie en ze willen competent en autonoom voelen.
Belemmerende en stimulerende factoren
Ongunstige factoren in ll en omgeving --> belemmeren ontwikkeling
Ongunstige factoren = risico op problematische ontwikkeling =
risicofactoren
Stimulerende factoren in leerling en omgeving --> zwakken invloed af + beschermen leerling als het ware tegen de risico's.
Hoe meer belemmerende factoren in het spel, hoe groter de kans op problemen.
MAAR: De risiscofactor 'agressief gedrag op jonge leeftijd' hangt niet direct samen met problemen op latere leeftijd. Maar zijn er meer risicofactoren (ouders die kind fysiek en onterecht straffen, leerkracht die strijd aangaat...) vergroten de kans op gedragsproblemen.
Het belang van ouderbetrokkenheid
School en ouders = elkaar hard nodig voor succesvol onderwijs
Constructieve samenwerking tussen school en ouders --> leerprestaties, sociaal-emotioneel functioneren + werkhouding verbeteren + verzuim en schooluitval neemt af
Leerlingen leren beter + gaan met plezier naar school
Gunstig voor werkplezier van leerkrachten + vertrouwen van ouders in de school
Schoolteam zet wel de toon! :warning:
Geloof in ouders en leerlingen laten voelen! (ookal is de klik met de leerling er niet)
Taal waarin je ouders aanspreekt - belangrijk (geef ouders niet van alles de schuld, maar ga naar tweerichtingsverkeer - leer van elkaar en ondersteun/moedig elkaar aan)
HGW concretiseert de begrippen 'wisselwerking' en 'afstemming'.
Kind met concentratieproblemen: HGW richt zich op kenmerken van de leerling, kenmerken van onderwijsleersituatie en opvoedingssituatie --> deze kenmerken dragen bij aan veroorzaken of in stand houden van de concentratieproblemen of vermindering ervan.
Je kan leerling sterker maken!
Maar niet wanneer aanpak van leerkracht en ouders dezelfde blijven --> succes is dan van korte duur
HWG richt zich op versterken van stimulerende factoren + verminderen of wegnemen van belemmerende factoren
Analyse --> gericht op leerling, leerkracht, klas, gezin, familie en vrije tijd
Een andere klas, een andere leerkracht of een verandering van thuissituatie kunnen inspelen op leerling.
Het begrip 'match' betreft de mate waarin de aanpak van een leerkracht of ouder past bij de behoeften van een leerling/kind
Sterke match
Het lukt de leerkracht en ouders om af te stemmen op wat hun leerling/kind nodig heeft.
Mismatch of zwakke match (voor verbetering vatbaar)
Lukt niet om zich af te stemmen
Aanpak van leerkracht verschilt
Die verschillen zijn te benutten in een schoolteam: leerkracht vullen elkaar aan + profiteren van elkaars kwaliteiten
In gesprek met collega's: niet problemen van klasgroep of leerling bespreken, maar wel aanpak die werkt. Zo leren leerkrachten van en met elkaar.
Hoe zwakker de match, hoe meer problemen de leerling, leerkracht en ouders ervaren.
Problematische situatie --> nooit alleen te wijten aan leerling of aan omgeving.
Meestal iets aan de hand in de afstemming
HGW: Analyse draait om de leerling, het lesgeven en opvoeding
Voorbeeld: Is de instructie van leerkracht onvoldoende afgestemd op de instructiebehoeften van de leerling, waardoor het leren stagneert? Leerkracht raakt ontmoedigd --> problemen versterken elkaar (vicieuze cirkel)
Aanpak moet zich dus richten op leerling, leerkracht en ouders om vicieuze cirkel te doorbreken.
Praten over en observeren van wisselwerking en afstemming vormt een belangrijk onderdeel van HGW
Betrokkenen brainstormen over begrippen + observeren ze in les/gang/speelplaats
Collega (op vraag leerkracht) wisselwerking + afstemming observeren
Observatievraag (voorbeeld): De match leerkracht-leerling-klas en de impact van het handelen van de leerkracht op het gedrag van leerlingen.
Wat heeft deze klas of deze leerling nodig om zelfstandig te werken?
Wat biedt de leerkracht daarvan al?
Niet alleen naar leerlingen kijken, maar ook naar interacties = beter begrip van situatie ontstaan
Suggesties uit zo'n observatie sluiten aan bij het pedagogisch-didactisch handelen van leerkracht --> deze tips hebben grotere kans van slagen
Voorwaarde: leerkracht helder aangeeft wat ze precies wil weten en waarom