Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Khám cắn khớp ở tư thế lui sau, Nguyễn Duy Thiên Đồng - Coggle Diagram
Khám cắn khớp ở tư thế lui sau
Định nghĩa
Vận động bản lề
Là vận động đóng mở của hàm dưới được hướng dẫn bởi thầy thuốc
Là vận động xoay đối xứng
Trong vận động bản lề, lồi cầu chỉ xoay mà không dịch chuyển trong khớp
Bị giới hạn do sự căng của dây chằng thái dương hàm
Tại vị trí tiếp xúc lui sau, các răng không ăn khớp với nhau hoàn toàn như ở lồng múi tối đa, thường chỉ có các răng sau tiếp xúc ở hai bên hàm
Sự trượt trung tâm
Là sự trượt từ tiếp xúc lui sau đến lồng múi tối đa hoặc ngược lại, thường diễn ra ở động tác nuốt
Là sự trượt thẳng theo chiều trước sau trên mặt phẳng dọc giữa và được hướng dẫn bởi sườn gần (nội phần gần) của múi trong răng trên với sườn xa (ngoại phần xa) của múi răng dưới một cách đối xứng ở hai bên
Tương quan trung tâm
Đã có bài riêng
Tiếp xúc sớm ở TQTT
Là một cản trở cắn khớp ở vị trí tiếp xúc lui sau làm mất sự hài hòa của vận động trượt trung tâm
Nếu tiếp xúc đầu tiên trên đường đóng bản lề chỉ diễn ra trên một cặp răng thì đó là tiếp xúc sớm ở tương quan trung tâm.
Vận động trượt ra trước của hàm dưới bị khó khăn hoặc bị lệch ra ngoài khỏi mặt phẳng dọc giữa
Có thể gây chấn thương đối với răng nguyên nhân, làm rối loạn cơ thần kinh và góp phần đưa đến rối loạn thái dương hàm.
Những diện mòn trên răng biểu hiện sự né tránh hay sự thích ứng đối với những cản trở ở TQTT một cách gián tiếp.
Mục đích khám
Nhằm kiểm tra sự tiếp xúc sớm của các răng ở vị trí tiếp xúc lui sau
Kiểm tra và đánh giá sự trượt trung tâm
Nhằm phát hiện và điều trị kịp thời những cản trở cắn khớp, giảm nguy cơ chấn thương, rối loạn thần kinh cơ dẫn đến rối loạn thái dương hàm
Phương pháp
Làm thư giãn cơ
BN khám trong tinh thần thoải mái => giúp thả lỏng cơ
Với BN bị đau, cơ co thắt nhiều khó tìm đc vị trí tx lui sau ở TQTT
Sử dụng pp trị liệu bằng thuốc dãn cơ, hoặc cho BN đeo máng nhai bằng nhựa 1 tgian (loại bỏ "ký ức" cơ)
Tìm đạt TQTT
Phương pháp hai tay (theo Dawson)
BN nằm trên ghế, tựa lưng và tựa đầu song song với sàn
Yêu cầu BN há tối đa trong 30s hoặc dùng miếng chặn răng cửa để tạo sự thư giãn cơ
Bs ngồi phía sau ở vị trí 10-11h, giữ đầu BN giữa khung sườn và cánh tay
Bs đặt 2 ngón cái ở vùng cằm, 4 ngón còn lại đặt ở bờ dưới xương hàm dưới
Yêu cầu BN há nhẹ, Bs hướng dẫn nhẹ nhàng hàm dưới BN thực hiện vđ bản lề đến vị trí tx đầu tiên ở TQTT
2 ngón cái đẩy hàm lui sau, các ngón kia nâng hàm lên trên
Lặp lại động tác nhiều lần
Khi đạt tx đầu tiên, yêu cầu BN ghi nhớ các răng tham gia tx (ở hai bên hoặc chỉ 1 bên)
Nếu có tx sớm, BN thường sẽ cảm nhận và chỉ được bên nào có sự tx sớm
Phương pháp 1 tay
Tư thế BN như phương pháp 2 tay, hoặc lưng ghế tạo một góc 45 độ so với sàn nhà
Tư thế Bs: ngồi phía trước BN ở vị trí 9h
Bs đặt ngón tay cái lên vùng cằm, 4 ngón kia xếp lại đặt dưới cằm
Yêu cầu BN nhá nhẹ và Bs hướng dẫn nhẹ nhàng hàm dưới BN thực hiện vđ bản lề đến vị trí tx đầu tiên ở TQTT
Ghi dấu tiếp xúc cắn khớp, đánh giá và ghi dấu đoạn trượt trung tâm
Ghi dấu tx cắn khớp
Lau khô mặt nhai cung răng trên và dưới bằng bông gòn hoặc gạc
Dùng sáp cắn mỏng hoặc giấy cắn đặt ở 2 bên vùng răng sau
Hướng dẫn hàm dưới BN thực hiện động tác đóng bản lề đến vị trí tx đầu tiên
Nếu có tx sớm, sẽ làm lủng sáp, dùng bút chì mỡ hoặc bút nỉ đánh dấu trên răng chỗ sáp bị lủng
Quan sát các điểm in ấn dấu giấy cắn của tx răng ở TXLS, ghi nhận tx sớm
Lưu ý:
Những tx sớm có thể là những mặt mòn trơn láng khó in dấu
Vì vậy phải quan sát kĩ và lặp lại vài lần
Đánh giá và ghi dấu đoạn trượt trung tâm
Yêu cầu BN cắn lại từ vị trí TXLS đến LMTĐ, quan sát:
Hướng
Thẳng ra trước trong mp dọc giữa?
Hay lệch khỏi mp dọc giữa?
Cách trượt
Trơn tru, nhẹ nhàng thoải mái?
Hay bị cản trở khó khăn?
Xác định các răng tham gia hướng dẫn sự trượt trung tâm
Đặt giấy cắn ở 2 bên cung răng
Hướng dẫn hàm dưới BN thực hiện vđ bản lề, đến tiếp xúc đầu tiên ở TQTT
Yêu cầu BN cắn lại từ vị trí tx đầu tiên này đến vị trí LMTĐ
Các răng tham gia hướng dẫn sự trượt sẽ in dấu giấy cắn trên sườn hướng dẫn, thường là ở sườn gần của múi trong các RCN hàm trên 2 bên hàm
Nguyễn Duy Thiên Đồng