Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUNDUARI BIRA HAMABI MUSIKA-TRESNATAN - Coggle Diagram
MUNDUARI BIRA HAMABI MUSIKA-TRESNATAN
Edukiak-Musika-tresnen sailkapena
Musika-tresna deitzen zaio musika-soinuen sortzaile edo igorle orori
organologiaderitzo musika-tresnak aztertzen dituen zientziari.
Bibrazioak sortzeko moduaren arabera, musika-tresnak bost taldetan sailka ditzakegu.
MENBRANOFONOAK
Perkusio-menbranofonokoak
Eltzagorra
Igurzte-menbranofonokoak
Tinbala
Putz eginez jotzen direnak
kazooa
IDIOFONOAK
Frikzio-idiofonokoak
güiroa
Astintze-idiofonokoak
Marakak
Perkusio-idiofonokoak
Triangelua
Pultsatze-idiofonokoak
Musugitarra
AEROFONOAK
Metalezko haize-instrumentuak
Ahokoa
tronpeta
Zurezko haize-instrumentuak
Mihi bikoitza
Klarinetea
Mihi bakuna
Oboea
Alaka
zeharkako txirula
Beste motabatekoak
Mihi librea
akordeoia
Mistoa
Organoa
ELEKTROFONOAK
Elektronikoak
Digitalak
MIDI instrumentuak
Elektroakustikoak
Gitarraelektrikoa
KORDOFONOAK
Hari pultsatukoak
lautea, klabezina, gitarra...
Arku-instrumentuak
Biolina, biola, biolontxeloa...
Hari kolpekatukoak
Pianoa, klabikordioa...
Kordofonoak(hari-instrumentuak)
Harien bibrazioaren bidez soinua sortzen duten tresnak dira
Hauek dira harienezaugarri fisikoak:
Zenbat eta luzeagoaizan haria, orduan eta baxuagoada soinua.
Zenbat eta lodiagoa izan haria, orduan eta baxuagoada soinua.
Zenbat eta tenkatuago egon haria, orduan eta altuagoada soinua.
Hariakbibraraztekomoduaren arabera, kordofonoak hiru talde handitan sailkatzen dira:
Haria hatzez, plektroz edo mekanismo batez pultsatzea
Haria mailuz edo zotzez jotzea
Haria arkuz igurztea
Arku-instrumentuak
Kordofonoetan,hariak igurztean sortzen dira soinu-bibrazioak)
Horretarako, arkua erabiltzen da.
Harien bibrazioa erresonantzia-kaxaren barrura transmititzean
soinua aldatu eta anplifikatu egiten da.
Arkua zenbait hari-instrumentutan hariak igurtziz dardaraztekoerabiltzen den tresnada.
Hari pultsatukoak
Hariak hatzez, azazkalez edo plektroz pultsatutasoinua sortzen duten tresnak dira.
Hari kolpekatukoak
Hariakjo edo kolpekatzean soinua sortzen duten musika-tresnak dira.
Aerofonoak (haize-instrumentuak)
tutuak laburtzeko eta luzatzekobeste sistema batzuk sortu ziren.
Pistoi-sistema
pistoiek hainbat luzerako zirkuituetatik desbideratzen dituzte soinu-bibrazioak.
Haga-sistema:
hodi bat beste baten barruan irristatzen da
hodia luzatuz edo laburtuz soinu altuagoak edo baxuagoak lortzeko.
Tutuaren barruan dagoen aire-zutabearen bibrazioz soinua sortzen duten musika-tresnak dira.
Zurezko haize-instrumentuak
Zurez egindako haize-instrumentuak dira
metalezkoak izanikzurezkoen antzeko tinbrea dutenak ere multzo honetan sartzen dira.
erabiltzen duten ahoko-motaren arabera sailka ditzakegu musika-tresnak:
Mihi bakunekoak
mihia kanabera fin eta malguko xafla bat da.
Ahokoaren albo batean jartzen da eta metalezko uztaien bidez lotzen da.
Mihiaren bibrazioak hodiko aireak bibratzea eragitendu, eta soinua sortzen da.
Putz egitean, ahokoaren eta mihiaren artetik pasatzen da airea, eta dar-dar egiten du
Mihi bikoitzekoak
Mihien bidez putz egitean, bibratu egiten dute, bata bestearen kontra talka eginez.
Instrumentuaren goiko muturrean, kortxozko zati baten barruan, tutua tinko finkatzen da
bi xafla oso fin eta malguz osatutako ahokoadute
bokalizeneko metalezko tutu txiki baten inguruan lotzendira
Hala, aire-zutabeak bibratu egiten du musika-tresnaren barruan, eta soinua sortzen da.
Alakakoak
ertz zorroztu baten bidez putzaren airea bi zatitan ebakitzean sortzen dute soinua
Metalezko haize-instrumentuak
Ezpainetako bibrazioak hodiaren barneko aire-zutabera transmititzen dira, eta horrela sortzen dasoinua.
Metalezko instrumentu baten tinbrea aldatu egiten da erabilitako ahoko-motaren, hodiaren diametroaren eta kanpaiaren tamainaren arabera.
Musika-tresna hauetan, hodiaren luzerak eta ezpainen tentsioak zehazten dute soinuaren altuera.
Perkusio-instrumentuak
Zenbat eta handiagoa izantresna, orduan eta baxuagoa da sortzen duen soinua.
Tinbreamusika-tresna egiteko erabiltzen den materialaren eta kolpekari-motaren araberakoa da.
Mintzak,zenbat eta tentsio handiagoa izan, orduan eta soinu altuagoa izango du.
Perkusiozko tresnen familian intonazio zehatzeko instrumentuak eta intonazio zehaztugabekoak daude
Lehenengoek altuera jakineko soinua sortzen dute; eta bigarrenek, aldiz, ez.
Menbranofonoak
Mintzaedo azalabibratzean soinua sortzen duten musika-tresnak dira.
Idiofonoak
Musika-tresna osoa bibratzean sortzen da soinua.
Bibrazioak sortzeko moduaren arabera,hainbat taldetan sailkatzen dira:
frikzio idiofonokoak
igurzte idiofonokoak
Soinua sortzeko, igurtzi egiten diren musika-tresnak dira.
astintze idiofonokoak
Musika-tresna hauek astindu egin behar dira, soinua ateratzeko
pultsatze idiofonokoak
perkusio idiofonokoak
Bi mota
Elkar jotzen duten bi zati berdinek osatuak
Kolpekatzeansoinuak sortzen dituztenak:
Elektrofonoak
Korronte elektronikoen bidez soinua sortzen edo aldatzen duten musika-tresnak dira.
Hiru taldetan
Soinua baliabide elektronikoz sortzen duten instrumentuak
hasierako bibrazioa eta anplifikazioa modu elektronikoan egiten dira
Soinu-sorgailu elektrikoak oszilazio-seinale harmonikoa sortzen du.
Instrumentu mekaniko-elektrikoak
soinua sortzeko, elementu mekanikoak eta elektrikoak nahasten dituzte
Elektrikoki anplifikatutako musika-tresna mekanikoak:
instrumentuak akustikoak dira, baina modu elektronikoan anplifikatzen da soinua.
