Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUNDUARI BIRA HAMABI MUSIKA-TRESNATAN - Coggle Diagram
MUNDUARI BIRA HAMABI MUSIKA-TRESNATAN
Edukiak
Musika-tresna deitzen zaio musika-soinuen sortzaile edo igorle orori.
Organologiaderitzo musika-tresnak aztertzen dituen zientziari.
Bibrazioak sortzeko moduaren arabera.
Musika-tresnak bost taldetan sailka ditzakegu.
Kordofonoak
Arku-instrumentuak
Biolina
Hari pultsatukoak
Gitarra
Hari kolpekatukoak
Pianoa
Aerofonoak
Metalezkohaize-instrumentuak
Ahokoa
Tronpeta
Beste mota batekoak
Mihi librea
Akordeoia
Mistoa
Organoa
Zurezko haize-instrumentuak
Alaka
Zeharkako txirula
Mihi bakuna
Klarinetea
Mihi bikoitza
Oboea
Menbranofonoak
Igurzte-menbranofonokoak
Eltzagorra
Putz eginezjotzen direnak
Kazooa
Perkusio-menbranofonokoak
Tinbala
Idiofonoak
Perkusio-idiofonokoak
Triangelua
Astintze-idiofonokoak
Marakak
Frikzio-idiofonokoak
Güiroa
Pultsatze-idiofonokoak
Musugitarra
Elektrofonoak
Elektronikoak
Sintetizadorea
Digitalak
MIDI instrumentuak
Elektroakustikoak
Gitarra elektrikoa
Kordofonoak
Harien bibrazioaren bidez soinua sortzen duten tresnak dira:
Zenbat eta lodiagoa izan haria, orduan eta baxuagoada soinua.
Haria orduan eta tenkatuago egon, orduan eta altuagoa da soinua.
Zenbat eta luzeagoaizan haria, orduan eta baxuagoada soinua.
Hariak bibrarazteko moduaren arabera:
Haria hatzez, plektroz edo mekanismo batez pultsatzea
Haria mailuz edo zotzez jotzea
Haria arkuz igurztea
Arku-instrumentuak
Kordofonoetan
Hariak igurztean sortzen dira soinu-bibrazioak
Horretarako, arkua
Arkua zenbait hari-instrumentutan hariak igurtziz dardarazteko erabiltzen den tresna da.
Hari pultsatukoak
Hariak hatzez, azazkalez edo plektroz pultsatuta soinua sortzen duten tresnak dira.
Hari kolpekatukoak
Hariak jo edo kolpekatzean soinua sortzen duten musika-tresnak dira.
Aerofonoak
Tutuaren barruan dagoen aire-zutabearen bibrazioz soinua sortzen duten musika-tresnak dira.
Tutuak laburtzeko eta luzatzekobeste sistema batzuk sortu ziren:
Giltza-sistema
Hatzez estali ezin diren zuloak estali edo agerian uzten dituzten palankak dira.
Haga-sistema
Hodi bat beste baten barruan irristatzen da,
hodia luzatuz edo laburtuz soinu altuagoak edo baxuagoak lortzeko.
Pistoi-sistema
Pistoiek hainbat luzerako zirkuituetatik desbideratzen dituzte soinu-bibrazioak.
Zurezko haize-instrumentuak
Zurez egindako haize-instrumentuak
Metalezkoak izanik zurezkoen antzeko tinbrea dutenak ere multzo honetan sartzen dira.
Ahoko-motaren arabera sailka ditzakegu musika-tresnak:
Alakakoak
Ertz zorroztu baten bidez putzaren airea bi zatitan ebakitzean sortzen dute soinua.
Mihi bakunekoak
Mihia kanabera fin eta malguko xafla bat da.
Ahokoaren albo batean jartzen da eta metalezko uztaien bidez lotzen da.
Putz egitean, ahokoaren eta mihiaren artetik pasatzen da airea, eta dar-dar egiten du.
Mihiaren bibrazioak hodiko aireak bibratzea eragiten du, eta soinua sortzen da.
Mihi bikoitzekoak
Bi xafla oso fin eta malguz osatutako ahokoa dute eta "bokal" izeneko metalezko tutu txiki baten inguruan lotzen dira.
Instrumentuaren goiko muturrean, kortxozko zati baten barruan, tutua tinko finkatzen da.
Mihien bidez putz egitean, bibratu egiten dute, bata bestearen kontra talka eginez.
Hala, aire-zutabeak bibratu egiten du musika-tresnaren barruan, eta soinua sortzen da.
Metalezko haize-instrumentuak
Ezpainetako bibrazioak hodiaren barneko aire-zutabera transmititzen dira, eta horrela sortzen da soinua.
Metalezko instrumentu baten tinbrea aldatu egiten da erabilitako ahoko-motaren tamainaren arabera.
Musika-tresna hauetan, hodiaren luzerak eta ezpainen tentsioak zehazten dute soinuaren altuera.
Perkusio-instrumentuak
Ezaugarri orokorrak:
Zenbat eta handiagoa izan tresna, orduan eta baxuagoa da sortzen duen soinua.
Tinbrea musika-tresna egiteko erabiltzen den materialaren eta kolpekari-motaren araberakoa da.
Mintzak, zenbat eta tentsio handiagoa izan, orduan eta soinu altuagoa izango du.
Perkusiozko tresnen familian intonazio zehatzeko instrumentuak eta intonazio zehaztu gabekoak daude.
Lehenengoak altuera jakineko soinua sortzen dute, eta bigarrenak ez.
Menbranofonoak
Mintza edo azala bibratzean soinua sortzen duten musika-tresnak dira.
Idiofonoak
Musika-tresna osoa bibratzean sortzen da soinua.
Bibrazio moduaren arabera, taldeetan sailkatzen dira:
Perkusio idiofonoak
2 mota
Elkar jotzen duten bi zati berdinek osatuak.
Kolpekatzean soinuak sortzen dituztenak.
Astintze idiofonoak
Musika-tresna hauek astindu egin behar dira musika sortzeko.
Frikzio idiofonoak
Instrumentua makil batekin igurtzi behar da.
Igurzte-idiofonoak
Eskuekin musika tresna igurtzi behar da.
Elektrofonoak
Elektrizitatearekin musika sortzen dute.
3 talde
Soinua baliabide elektronikoz sortzen duten instrumentuak:
Dena elektrikoa
Instrumentu mekaniko-elektrikoak:
Soinua sortzeko, elementu mekanikoak eta elektrikoak behar dira.
Elektrikoki anplifikatutako musika-tresna mekanikoak:
Soinua elektrizitate barik atera daiteke, baina, anplifikatzeko elektrizitatea behar da.
