Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Pak 41 - module 4 -> Periodieke controle en röntgenonderzoek, deel 1,…
Pak 41 - module 4 -> Periodieke controle en röntgenonderzoek, deel 1
Hoofdstuk 1 - InleidingBinnen de tandheelkunde maken we een onderscheid tussen:
Een periodieke controle (evt. gecombineerd met een röntgenonderzoek) Een onderzoek (naar aanleiding van een klacht of een wens) en evt. Gecombineerd met een röntgenonderzoek. (Dit komt in een ander hoofdstuk aan de orde.) Binnen de tandheelkunde is het tijdig diagnosticeren en behandelen van gebitsproblemen zeer van belang.
- zo blijft de schade aan het gebit en de financiële schade beperkt.
Een groot gedeelte van de Nederlandse patiënten bezoekt de tandarts 1 of 2 maal per jaar. (niet alle landen het geval!) De periodieke controle wordt in de regel door de tandarts uitgevoerd en een enkele keer door de mondhygienste. Meestal neemt zo'n controle bezoek 5-10 minuten in beslag. In sommige praktijken zal men 30 minuten aan tijd reserveren. Tijdens de controle wordt gekeken naar de gezondheid van de elementen, het parodontium en de mond holte. De controle bestaat uit de volgende onderdelen:
- een mondonderzoek
- soms een röntgenonderzoek
- gesprek: medisch anamnese, wensen, kosten, etc.
- soms kleine behandelingen.
Toets vraag
Stelling A: Een periodiek onderzoek momt altijd voort uit pijnklachten
Stelling B: Pijnklachten ziet men doorgaans in aparte afspraken buiten het periodieke onderzoek om.
Stelling A: Röntgenfoto's maakt men soms bij het periodieke onderzoek
Stelling B: Indien men geen klachten heeft, heeft men geen reden om de tandarts te bzoeken.
Satus praesensWat is status praesens?
= een weergave van de huidige staat van het gebit in een gebitsdiagram Een gebitsdiagram is een schematische weergave van alle gebitselementen 
-> In de meeste praktijken zal bij een nieuwe patiënt de status praesens worden opgemaakt -> Daarnaast worden de uitgevoerde verrichtingen in het schema verwerkt. Dir gebeurt veelal automatisch door het tandheelkundige software pakket.-> Zo'n gebitsdiagram geeft snel een goed overzicht van het gebit weer. Daarnaast is het een belangrijk bewijsstuk bij identificatie van overleden personen. -> Helaas bestaan er geen uniforme symbolen. Toch spreken veel symbolen voor zich.
Dit is een melkelementen diagram
Dit zijn vullingen*
Dit zijn verwijderde elementen
Dit zijn kronen en brugwerk
Dit zijn cariës profunda/ Endodontische behandelingen/ Wortelstiften - diepe vullingen indien de status praatsens up-to-date is en je deze goed kunt lezen is dat handig bij het screenen van pijnklachten. Toets vraag
Wat is een status praesens?
- een weergave van de huidige staat van het huidige gebit in een gebitsdiagram
Medische anamnese ASAVoordat men tandheelkundig kan ingrijpen en om tandheelkundige klachten te begrijpen is het van belang iets van de gezondheidsconditie van de patiënt af te weten. -> De medische anamnese wordt gebruikt om de gezondheidsconditie vast te stellen.-> Er zijn veel verschillende lijsten in gebruik -> De Europese Medisch Risico Registrerende Anamnese (EMRRH) wordt veel gebruikt.
De EMRRH vragenlijst bestaat uit 22 vragen met betrekking tot ziekten en medicijngebruik. De tandarts kan op die manier bepalen welke risico's een patiënt loopt bij bepaalde ingrepen. Er kunnen dan eventueel passende maatregelen getroffen worden -> Soms wordt de vragenlijst mondeling afgenomen en soms schriftelijk -> Het invullen van de lijst is niet voor iedereen een eenvoudige opgave. Soms kan het handig zijn patiënten hun medicijnen mee te laten nemen om ze op deze wijze te noteren en soms hebben de patiënten hulp nodig bij het invullen van de lijst. -> De meeste software leveranciers hebben inmiddels de EMRRH lijst of iets gelijkwaardigs in hun praktijksoftware geïntegreerd. -> Een EMRRH is een momentopname. -> Patiënten moeten weten dat zij veranderingen in de gezondheidstoestand door moeten geven. -> Het is verstandig de anamnese geregeld te updaten. -> Aan de hand van de lijst zal er een ASA-score bepaald worden. wat is een systemische ziekte?
- dat is een ziekte die een aantal organen en weefsels of het hele lichaam beïnvloedt.
Een medische anamnese/ ASA-score
- dient aanwezig te zijn voordat men tandheelkundig ingrijpt
- is van belang om tandheelkundige situaties beter te kunnen begrijpen
- dient aanwezig te zijn om gezondheidsrisico's in te kunnen schatten
Hoe vaak dient de medische anamnese afgenomen te worden?
- bij het eerste bezoek van de patiënt en daarna bij ieder bezoek een update
ASA is een classificatiesysteem. Dit is oorspronkelijk bedacht voor de beoordeling van de geschiktheid van patiënten door de operatie. De score vertelt iets over de gezondheid van de patiënt en de risico's die een patiënt loopt bij een ingreep. in 1963 werden door de American Society of Anesthesiologists (ASA) vijf categorieën gedefinieerd. Een zesde categorie werd later toegevoegd. We onderscheiden de volgende categorieën 1/6:
- Normale gezonde patiënt
- Een patiënt met milde systemische ziekte
Een systemische ziekte is een ziekte die een aantal organen en weefsels of het hele lichaam beïnvloedt.
- Een patiënt met een ernstige systemische aandoening
- Een patiënt met een ernstige systemische ziekte die een constante bedreiging vormt voor het leven.
- Een stervende patiënt die naar verwachting niet zal overleven zonder een operatie.
- Een hersendood verklaarde patiënt wiens organen worden verwijderd voor donordoeleinden.
In de tandartspraktijk tegenwoordig worden de eerste 3 gebruikt.Stelling A: De medische anamnese wordt bij voorkeur door de tandartsassistent afgenomen (Onjuist)Stellig B: De tandartsassistent is in staat de medische anamnese af te nemen (Onjuist)Let op: Het uitvragen van de medische anamnese door de assistente wordt door veel patiënten ervaren als het schenden van de privacy. Bovendien is hier een opdracht van de tandarts voor nodig en toestemming van de patiënt vereist. Daarnaast is enige bekendheid van veelvoorkomende ziekten en afwijkingen nodig om verkregen gegevens goed te kunnen documenteren.
Hoofdstuk 2a - Het mondonderzoek Er wordt onder andere gekeken naar:
- de aanwezigheid van cariës
- de parodontale conditie
- de kwaliteit van bestaande restauraties
- de mate van stijtage van gebitselementen
- andere opvallende zaken, zoals bijvoorbeeld ontstekingen, zwellingen, tandvleesafwijkingen etc.
Cariës kan op verschillende plaatsen ontstaan. Onder andere op de volgende plaatsen:
- Op de occlusale vlakken van kiezen
- opproximaal->tussendekiezen
- langs de tandvleesrand
- Ook bij een bestaande restauraties van cariës ontstaan door lekkage.
In de mond kan een caviteit (gaatje) gezien worden als een lichtbruin verkleurde plek in het tandweefsel. Soms is de glazuurlaag nog intact en kan men cariës door het glazuur heen zien schemeren. Ook beginnende gaatjes (ontkalkingen) kunnen waargenomen worden. Men ziet dan witte plekjes. Bij het mondonderzoek wordt altijd de pocketsonde gebruikt, omdat DPSI-score (Dutch Periodontal Screening Index) vastgesteld moet worden. Alleen als een patiënt op korte termijn een afspraak heeft bij de mondhygienist, zal dit niet gebeuren. stelling A: cariës kan ontstaan onder bestaande restauratiesstelling B: cariës kan voorkomen op de occlusie vlakken en kiezen
A: JUIST
B: JUISTstelling A: bij cariës is vaak een stuk van het element verdwenen, zodat, men een gat kan zien en deze met een sonde kan voelen.stelling B: gebitsslijtage is een fenomeen dat men vaker tegenkomt in de huidige praktijk dan 25 jaar geleden
A: JUIST
B: JUIST
Hoofdstuk 2b - Het mondonderzoek parodontium Naast het onderzoek naar cariës wordt de conditie van het parodontium bepaald. Belangrijke vragen hierbij zijn:
- Bloedt het?
- Zijn er pockets?
- Hoe is het gesteld met de mondhygiëne?
- Zijn er recessies?-> terugtrekkendtandvlees
- Is er veel tandsteen?
toets vraag
welke van onderstaande stellingen is/zijn juist?
- bij bloedend tandvlees kan er uitsluitend sprake zijn van gingivitsis
- bij bloedend tandvlees kan er uitsluitend sprake zijn van parodontitis
- bij bloedend tandvlees is er altijd sprake van gingivitis of parodontitis
bij bloedend tandvlees is er altijd sprake van gingivitis of parodontitisWelke zaken spelen een rol bij het bepalen van de conditie van het parodontium?
-> Zijn er resessies?
-> Bloedt het?
-> Is er veel tandsteen?
Hoofdstuk 2c - Het mondonderzoek aanwezige restauratiesvoorts wordt er tijdens het onderzoek gekeken naar de kwaliteit van de aanwezige restauraties en kronen of bruggen en eventueel naar prothesen. De randaansluiting wordt beoordeeld. Dit is de overgang van de restauratie naar het element. Soms zien we dat er een 'spleetje' zit. Dit betekent dan dat de randaansluiting niet goed meer is en er kans is op ''lekkage''. Hiernaast worden ook de verstandskiezen beoordeeld
- kunnen deze behouden blijven?
- hoe is de mondhygiëne hier?
- zijn deze volledig doorgebroken?
- is verdere doorbraak te verwachten?
verder wordt er gekeken naar stijltje in algemene zin. Is er sprake van veel abrasie, erosie, abfractie etc.? zijn er nog andere opvallende zaken?
D.P.S.I.- score
D.P.S.I.- score staat voor:
Dutch Periodontal Screening Indexbij het periodieke onderzoek wordt de tandvleesconditie (mening met pocketsonde) bepaald. hier wordt per sextant een cijfer aan toegekend. Wat is een sextant?
het gebit wordt door 6 delen verdeeld
dan hebben we dus 6 sextanten
-> de front is altijd 1 sextant
-> en de zijde linkse deel is ook 1 sextant De score bepaalt men door de volgende zaken te onderzoeken:
- bloeding na sonderen
- pocketdiepte
- aanwezigheid van tandsteen en overhangende restauraties
- recessies (teruggetrokken tandvlees)
Elk sextant krijgt een cijfer van 0-4Score 0:
- geen afwijkingen aan het tandvlees
- geen behandeling
Score 1: (TA, MH, PA)
- het tandvlees bloedt na sonderen
- de behandeling: instructie mondhygiëne
Score 2: (TA, MH, PA)
- bloeding na sonderen
aanwezigheid van tandsteen en/ of overhangende restauraties
->behandeling: instructie mondhygiëne, verwijderen van tandsteen, bijwerken overhangende restauraties
Score 3- : (TA,MH)
Er zijn pockets van 4-5 mm, zonder teruggetrokken tandvlees.
-> Het kaakbot is licht aangetast.
-> De behandeling: initiële Parodontale behandeling.Score 3+: (TA, MH)
pockets 4-5 mm, met teruggetrokken tandvlees
-> het kaakbot is aangetast.
-> behandeling: initiële parodontose behandeling Score 4: (TA, MH)
pockets van 6 mm of meer
-> het kaakbot is ernstig aangetast
-> behandeling: initiële parodontale behandelingD.P.S.I. score
Het cijfer per sextant is de hoogste score die in het betreffende sextant gemeten wordt
PPS-score
PPS staat voor Periodiek Parodontaal Screenen PPS is een gestandaardiseerde screeningsmethode om een beeld te krijgen van de parodontale conditie van patiënten. Door regelmatig te screenen, het liefst tijdens elk periodiek mondonderzoek, kan op tijd worden ingegrepen als het parodontium achteruit gaat. Voor de PPS-score wordt de mond met spiegel en pocketsonde onderzocht. Op basis van de metingen geeft de tandarts een cijfer 1, 2 of 3. Vóór 2020 maakte de tandarts gebruik van de DPSI (Dutch Periodontal Screening Index). Ten opzichte van de oude DPSI-score is de PPS-score iets veranderd. Er zijn nog maar 3 scores: 1, 2 en 3.
PPS-score 1- pockets t/m 3 mm.
PPS-score 2 - pockets 4 tot 5 mm.
PPS-score 3 - pockets van 6+ mm.
Hoofdstuk 3 - Het röntgenonderzoek
Niet alles in de mond kan beoordeeld worden met het blote oog. Het röntgenonderzoek is hierbij noodzakelijk.
- De approximale vlakken zijn moeilijk tot niet te beoordelen zonder röntgenfoto's.
- Ook caviteiten onder bestaande restauraties zijn niet goed te beoordelen zonder röntgenfoto's.
- Restauraties kunnen overhangen. Dit is doorgaans op een foto goed te beoordelen. Onbehandeld levert dit schade op, omdat het bot zich terugtrekt.
- Op röntgenfoto's is ook de hoeveelheid bot te beoordelen.
- Soms is het noodzakelijk om van wortelpunten röntgenfoto's te maken. Dit om te beoordelen of er ontstekingen zijn.
- Verstandskiezen zijn met het blote oog niet altijd zichtbaar.
-> Het is noodzakelijk geregeld röntgenfoto's van het gebit te maken. -> Doorgaans zal voor bitewings een frequentie van eens in de twee a drie jaar worden aangehouden. -> Bij een hoge cariesactiviteit kan eens per aar noodzakelijk zijn. Toets vraag
-> Waarom wordt röntgenonderzoek ingezet?
- om de verstandskiezen te kunnen beoordelen
- om kleine verstandskiezen te kunnen beoordelen
Hoofdstuk 4 - Aan het eind van het onderzoek Aan het einde van de periodieke controle of onderzoek:
- Bespreekt de tandarts zijn bevindingen met de patiënt.
- Worden kleine behandelingen dikwijls direct uitgevoerd, zoals het verwijderen van tandsteen, het maken van een kleine vulling, het geven van een fluoride-applicatie, etc.
- Worden er diverse behandelmogelijkheden besproken voor eventuele meer complexe behandelingen.
- Wordt er indien nodig een kostenbegroting opgesteld. (Wanneer en vanaf welk bedrag is erg praktijk afhankelijk.)
- worden er indien nodig behandelafspraken gemaakt en vaak wordt er direct een nieuwe controle-afspraak gepland.
Toets vraag
Stelling A: Aan het eind van het onderzoek bespreekt de tandarts de diverse behandelmogelijkheden voor regulair voorkomende behandelingen.Stelling B: Aan het eind van het onderzoek worden ook meer complexe behandelingen direct uitgevoerd. A: JUIST
B: ONJUIST
Hoofdstuk 5 - Praktische zaken rond het onderzoek Is de controle pijnlijk?
Nee, maar veel patiënten zijn wel angstig en hebben soms angstgedachten over haakjes, de conditie van hun gebit, etc.Hoe lang duurt een controle?
- doorgaans is 5-15 minuten voldoende voor een controle. Uiteraard is dit afhankelijk van de organisatievorm van de praktijk.
- Indien het een groot behandelplan betreft, kan het meer tijd kosten en zal er vaak een nieuwe afspraak ingepland worden voor het maken en bespreken van het behandelplan.
Bij de receptie
Patienten kunnen bellen met de vraag om een controle-afspraak te maken. Hoeveel tijd plan je in?
- dit verschilt per praktijk, maar meestal zo'n 10 minuten.
- soms is dit ook afhankelijk van het aantal gezinsleden dat op controle komt.
Toets vraag
Stelling A: Doorgaans zal bij een gezinscontrole minder tijd per patiënt berekend worden in vergelijking met een afspraak voor een enkele patiënt. Stelling B: Indien de patiënt een behandelafspraak mee krijgt, geven alle praktijken standaard ook een kostenbegroting mee. A: JUIST
B: ONJUIST
Hoofdstuk 6 - DeclaratiecodesDE UPT- codes:
- C-codes:C11,C12,C13 controle en onderzoek
- M-codes: tandsteenverwijdering en fluorideapplicatie
- X-codes: röntgendiagnostiek.
Tarieven en prestaties
UPT- Uniforme Pariculiere Tarieven Tandartsen bepalen in Nederland niet zelf de prijzen voor behandelingen. Dit wordt door de overheid wettelijk bepaald. (Nederlandse Zorgautoriteit). Dit betekent dat alle (be) handelingen een vastgesteld tarief hebben. Een behandeling (b.v. kroon) in een praktijk bestaat uit deelbehandelingen (verdoven, opbouwen, kroon). Zo'n deelhandeling wordt een verrichting genoemd. Elke verrichting heeft een omschrijving, een code en een bijbehorend tarief. De verrichtingen worden samengevat in de uniforme particuliere tarieven. Dit is een lijst die de verrichtingen omschrijft met het bijbehorend tarief. Daarbovenop komen de kosten van het laboratorium. De verrichtingen zijn in hoofdgroepen ingedeeld. Het is belangrijk in een praktijk om de hoofdgroepen te kennen. De hoofdgroepen hebben een letter en de verrichtingen binnen deze groep hebben dezelfde letter en een cijfer. Dit wordt de code genoemd. Categorie
A- Anesthesie -> verdoving B- Lachgas sedatie -> niet alle praktijken doen dit C- Consultatie en diagnostiek -> halfjaarlijkse onderzoek valt hier onder F- Orthodontie -> alles met beugel E- Endodontie G- Gnathologie -> alles wat te maken heeft met kaken/ kaakgevrichts klachten H- Chirurgie J- Implantologie M- Mondhygiëne -> tandsteen verwijderen P- Prothetische voorzieningen R- Gegoten restauraties -> alles met kroon en brugwerk T- Parodontologie -> alles met tandvlees en botafwijkingen U- Uurtarieven -> per aantal minuten werken als tandarts V- Restauraties van plastische materialen -> vullingen X- Röntgenologie
-
Toets vraag
Wat kunnen redenen zijn waardoor patiënten op kunnen zien tegen het periodieke onderzoek?
-
-
-
-
Toets vraag
Van welke zaken wordt tijdens het periodieke onderzoek de conditie/afwijkingen vastgesteld zonder dat er een röntgenonderzoek plaatsvindt?
-
-
-
-
Toets vraag
- Stelling A: Aan het eind van het onderzoek bespreekt de tandarts de diverse behandelmogelijkheden voor regulier voorkomende behandelingen.
- Stelling B: Aan het eind van het onderzoek worden ook meer complexe behandelingen direct uitgevoerd.
-
-
-
Indien de status preasens up to date is en je deze goed kunt lezen is dat handig bij het screenen van pijnklachten.