Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính - Coggle Diagram

- - - - Kết cấu thơ 6 chữ với nhịp 2/2/2 đều đặn, chữ “ung dung” đảo lên đầu câu làm nổi bật tư thế ấy. “Ung dung” là thái độ bình thản, đàng hoàng, bất chấp hiểm nguy. Trên chiếc xe không kính ấy, tầm mắt của người chiến sĩ mở rộng, phóng khoáng đến vô cùng. “Nhìn đất, nhìn trời” mà không hổ thẹn với đất trời. “Nhìn thẳng”là cái nhìn về phía trước, có vẻ trang nghiêm, bất khuất nhìn thẳng vào mọi gian khổ hi sinh mà không hề run sợ, né tránh để đưa những chiếc xe đến đích
      - Điệp từ “nhìn” được lặp lại 3 lần nhấn mạnh sự tập trung cao độ vào công việc, nhiệm vụ, ý thức sâu sắc về trách nhiệm của những chiến sĩ lái xe. Tư thế của họ mới thật đàng hoàng làm sao!
      - .Không có kính chắn gió, các anh đối mặt với bao khó khăn, nguy hiểm. Hình ảnh nhân hóa "gió vào xoa mắt đắng"vừa hiện thực vừa diễn tả cảm giác quen thuộc, gần gũi, rồi " sao trời", " cánh chim'' đột ngột, bất ngờ “như sa, như ùa” - rơi rụng, va đập, quăng ném... vào buồng lái, vào mặt mũi, thân mình. Những hình ảnh gió , con đường, sao trời, cánh chim vừa thực vừa thơ. Hiện thực thì khốc liệt, nhưng người chiến sĩ không hề run sợ mà cảm nhận nó bằng một tâm hồn trẻ trung, lãng mạn nhạy cảm - một nghị lực, bản lĩnh phi thường. Điệp từ “nhìn” được sử dụng nhiều lần có tác dụng nhấn mạnh sự cảm nhận đầy chất thơ, đồng thời nhịp câu thơ trở nên chắc, khỏe.
      - Đặc biệt hình ảnh “Con đường chạy thẳng vào tim” là một khái quát đặc sắc của con đường trái tim. Đường Trường Sơn, con đường giải phóng miền Nam, chính là con đường của trái tim, thể hiện tinh thần yêu nước sâu sắc và khát vọng cao đẹp của thanh niên Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ.
    - - Tác giả đã chọn hai thời điểm để miêu tả thái độ coi thường hiểm nguy và khó khăn gian khổ của người lính lái xe:
        
        Khi trời nắng, đường Trường Sơn ngày đêm bom đạn cày xới (trên những con đường đất) nên: “Bụi phun tóc trắng như người già”. Phép so sánh diễn tả một cách nhìn ngộ nghĩnh, trẻ trung: tuổi trẻ đầu xanh mà biến thành người già đầu bạc. Những chàng trai đôi mươi đã nhìn nhận hiện thực đó bằng tiếng cười lạc quan, sảng khoái: “ Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”-> một tâm hồn trẻ trung yêu đời.
        
        Khi trời mưa, ngồi trong buồng lái cũng chẳng khác gì ngoài trời, phải chịu cảnh “Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời”. Điệp từ “mưa” và hai động từ mạnh “tuôn”, “ xối” miêu tả sự dữ dội của những cơn mưa rừng. Nhưng người lính không coi đó là khó khăn gian khổ mà chấp nhận nó với thái độ bình thản, gió rừng sẽ hong khô áo họ: “ Mưa ngừng gió lùa khô mau thôi”
      - Câu thơ cuối đoạn có nhiều thanh bằng, lời thơ nhẹ nhõm, trôi chảy như những chiếc xe vun vút bươn trải trên đường, có chỗ nhịp nhàng, trong sáng như tiếng hát, vút cao, mọi khó khăn dường như đã qua đi.
    - - Càng trong khó khăn gian khổ, tình đồng chí, đồng đội càng bền chặt. Hiện thực khốc liệt của chiến tranh đã tạo nên những “tiểu đội xe không kính”, một tiểu đội rất lạ được hình thành trên những ngả đường đầy bom đạn. Càng đi trên con đường tới miền Nam, họ càng có thêm bè bạn.
      - Tình cảm họ dành cho nhau còn được thể hiện qua cái bắt tay: “ Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.”. Sự trẻ trung lạc quan đã giúp họ biến cái thiếu thốn thành sự thuận tiện để bày tỏ tình cảm. Ô cửa kính vỡ là nơi họ trao cho nhau tình cảm thắm thiết. Cái bắt tay vội vàng dọc đường hành quân ấy mới thoải mái, trẻ trung và thắm tình đồng đội biết bao, đủ để làm ấm lòng nhau, thông cảm, động viên nhau trong khó khăn, gian khổ
      - Tình đồng chí đồng đội còn được thể hiện ở một định nghĩa rất mới, rất giản dị về gia đình: “ Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”. Chỉ cần một bữa cơm nấu vội trên đường hành quân, cùng chung một mâm cơm, họ đã là anh em trong một gia đình.
      - Thế nhưng sang đến câu thơ sau: “ Lại đi lại đi trời xanh thêm”, nhịp điệu câu thơ nhịp nhàng, gợi ra hình ảnh con đường bằng phẳng hơn. Càng đi, bầu trời càng tan mây mù hắc ám, hình ảnh “trời xanh ” không chỉ gợi những phấn chấn say mê mà còn là ẩn dụ nói lên niềm lạc quan, hi vọng của người lính về một ngày mai đất nước hòa bình, thống nhất. Điệp ngữ “ lại đi” như một lời thúc giục lòng mình đồng thời diễn tả nhịp đi mạnh mẽ, dứt khoát không kẻ thù nào ngăn cản được.
    - - Biện pháp nghệ thuật liệt kê kết hợp với điệp ngữ “ không có” đã tái hiện một cách chân thực và sinh động hình ảnh chiếc xe đã trải qua nhiều mưa bom, bão đạn. Có thể nói: càng vào sâu chiến trường, càng ghi thêm nhiều chiến công hiển hách, chiếc xe càng trở nên tàn tạ, đầy thương tích.
      - Tác giả đã lí giải điều kì diệu ấy bằng một hình ảnh hết sức giản dị: “ Chỉ cần trong xe có một trái tim”
      - Như vậy, trong khổ thơ, tác giả đã xây dựng hai hình ảnh đối lập nhau giữa 2 phương diện bên ngoài và bên trong, giữa vật chất và tinh thần, giữa ba cái “không có” và một cái “có” để khẳng định rằng: “trái tim” đã chiến thắng tất cả. Trái tim ấy đã biến chiếc xe trở thành một cơ thể sống. Với cách sử dụng từ ngữ như vậy, Phạm Tiến Duật đã đem đến cho chúng ta một hình ảnh đẹp: Trái tim cầm lái.
      - Trái tim còn là hình ảnh ẩn dụ hội tụ vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất của người chiến sĩ lái xe, là động lực mạnh mẽ và sâu xa tạo nên sức mạnh phi thường . Trái tim nồng cháy một lẽ sống cao đẹp mà thiêng liêng: tất cả vì miền Nam thân yêu, trái tim chứa đựng bản lĩnh hiên ngang, lòng dũng cảm tuyệt vời, trái tim với lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc và có ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam. Trái tim trở thành nhãn tự của bài thơ, tập trung tư tưởng chủ đề của tác phẩm, tỏa sáng vẻ đẹp của hình tượng nhân vật và để lại cảm xúc sâu lắng trong lòng người đọc.
- - - - Phần 1( Khổ thơ đầu): HÌnh ảnh chiếc xe không kính
      - Phần 2(Còn lại): Hình ảnh người lính lái xe