Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

NITƠ - Coggle Diagram

- - - - Amoniac (NH3) là chất khí không màu, có mùi khai xốc, nhẹ hơn không khí, tan rất nhiều trong nước.
      - Tính chất hóa học:
        
        Tính bazơ yếu
        
        Phản ứng với nước:
        NH3 + H2O ↔ NH4+ + OH-
        
        Phản ứng với axit → muối amoni:
        NH3 (k) + HCl (k) → NH4Cl (khói trắng)
        NH3 + H2SO4 → NH4HSO4
        2NH3 + H2SO4 → (NH4)2SO4
        
        Tác dụng với dung dịch muối của các kim loại mà hiđroxit không tan → bazơ và muối:
        2H2O + 2NH3 + MgCl2 → Mg(OH)2 + 2NH4Cl
        
        Tính khử mạnh
        
        Tác dụng với O2:
        4NH3 + 3O2 → 2N2 + 6H2O (t0 thường)
        4NH3 + 5O2 → 4NO + 6H2O (8500C và có Pt làm xúc tác)
        
        Tác dụng với Cl2:
        2NH3 + 3Cl2 → N2 + 6HCl (t0)
        8NH3 + 3Cl2 → N2 + 6NH4Cl
        
        Tác dụng với oxit của kim loại
        3CuO + 2NH3 → N2 + 3H2O + N2 (t0)
    - - Sản xuất axit nitric, các loại phân đạm như ure (NH2)2CO; NH4NO3; (NH4)2SO4; …
      - Điều chế hidrazin (N2H4) làm nhiên liệu cho tên lửa.
      - Amoni lỏng dùng làm chất gây lạnh trong máy lạnh.
    - - Trong phòng thí nghiệm: Đun nóng muối amoni với Ca(OH)2
        2NH4Cl + Ca(OH)2 ->CaCl2 + 2NH3 ↑ + 2H2O
      - Trong công nghiệp:Tổng hợp từ nitơ và hiđro:
        N2 + 3H2 ↔ 2NH3 (4500C; Fe, p)
  - - - Muối amoni là muối của NH3 với axit.
        
        Công thức tổng quát: (NH4)xA.
    - - Tất cả các muối amoni đều tan và là những chất điện li mạnh.
        (NH4)xA → xNH4+ + Ax-
      - Nếu muối amoni của axit mạnh (A là gốc axit của một axit mạnh) thì thủy phân tạo môi trường axit.
        NH4+ + H2O ↔ NH3 + H3O+
    - - Tác dụng với dung dịch axit → muối mới và bazơ mới
        NH4HCO3 + HCl → NH4Cl + H2O + CO2
      - Tác dụng với dung dịch bazơ → muối mới + NH3 + H2O
        NH4Cl + NaOH → NH3 + H2O + NaCl
      - Tác dụng với dung dịch muối → 2 muối mới
        (NH4)2CO3 + CaCl2 → CaCO3 + 2NH4Cl
      - Muối amoni còn dễ bị phân hủy bởi nhiệt → NH3 và axit tương ứng.
        NH4Cl → NH3 + HCl
        NH4HCO3 → NH3 + H2O + CO2
      - Nếu axit tạo ra có tính oxi hóa mạnh thì axit đó sẽ oxi hóa NH3 để tạo thành các sản phẩm khác:
        NH4NO2 → N2 + 2H2O
        NH4NO3 → N2O + 2H2O
  - - - Là chất lỏng, không màu, tan tốt trong nước (C < 65%).
      - Trong điều kiện thường, dung dịch có màu hơi vàng do HNO3 bị phân hủy chậm:
        4HNO3 → 4NO2 + 2H2O + O2
    - - HNO3 là một axit mạnh
        
        Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.
        
        Tác dụng với oxit bazơ (trong đó kim loại đã đạt hóa trị cao nhất) → muối + H2O:
        2HNO3 + CuO → Cu(NO3)2 + H2O
        
        Tác dụng với bazơ (trong đó kim loại đã đạt hóa trị cao nhất) → muối + H2O:
        2HNO3 + Mg(OH)2 → Mg(NO3)2 + 2H2O
        
        Tác dụng với muối (trong muối kim loại đã đạt hóa trị cao nhất) → muối mới + axit mới:
        2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O
      - HNO3 là chất oxi hóa mạnh
        
        Tác dụng với kim loại (trừ Au, Pt):
        Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
        
        Tác dụng với phi kim (C,P,S):
        C + 4HNO3 → CO2 + 4NO2 +2H2O
        
        Tác dụng với các chất khử khác (oxit bazơ, bazơ và muối trong đó kim loại chưa có hóa trị cao nhất...).
        4HNO3 + FeO → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O
        4HNO3 + FeCO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O + CO2
    - - Trong công nghiệp: NH3 → NO → NO2 → HNO3
        
        4NH3 + 5O2 → 4NO + 6H2O (Pt, 8500C)
        
        2NO + O2 → 2NO2
        
        4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3
      - Trong phòng thí nghiệm
        H2SO4 đặc + NaNO3 tinh thể → HNO3 + NaHSO4
    - - sản xuất phân đạm
      - sản xuất thuốc nổ, thuốc nhuộm, dược phẩm...
  - - - Muối amoni là muối của axit nitric.
        
        Công thức tổng quát: M(NO3)n.
    - - Tất cả các muối nitrat đều tan và là các chất điện li mạnh:
        M(NO3)n → Mn+ + nNO3-
    - - Muối nitrat có các tính chất hóa học chung của muối
        
        Tác dụng với axit → muối mới + axit mới
        Ba(NO3)2 + H2SO4 → BaSO4 + 2HNO3
        
        Tác dụng với ddịch bazơ → muối mới + bazơ mới
        Mg(NO3)2 + 2NaOH → Mg(OH)2 + 2NaNO3
        
        Tác dụng với dung dịch muối → 2 muối mới
        Mg(NO3)2 + Na2CO3 → MgCO3 + 2NaNO3
        
        Tác dụng với kim loại có tính khử mạnh hơn kim loại trong muối → muối mới + kim loại mới.
        Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag
      - Muối nitrat dễ bị nhiệt phân
        
        Nếu muối nitrat của kim loại đứng trước Mg → muối nitrit và O2 NaNO3 → NaNO2 + 1/2O2
        
        Nếu muối của kim loại trung bình (từ Mg đến Cu) → oxit kim loại + NO2 + O2
        2Cu(NO3)2 → 2CuO + 4NO2 + O2
        
        Nếu muối nitrat của kim loại sau Cu → kim loại + NO2 + O2
        AgNO3 → Ag + NO2 + 1/2O2
        
        Nếu muối nitrat tồn tại trong môi trường axit thì cũng có tính oxi hóa mạnh như HNO3.
        3Cu + 8HCl + 2KNO3 → 3CuCl2 + 2KCl + 2NO + 4H2O
    - - Các muối nitrat được sử dụng chủ yếu làm phân bón hóa học (phân đạm) trong nông nghiệp như NH4NO3, NaNO3, KNO3, Ca(NO3)2.
      - KNO3 còn được sử dụng để chế thuốc nổ đen.