Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Higidura eta indarrak, 1m, 2m, 3m, 4m, 5m, 6m, 7m - Coggle Diagram
Higidura eta indarrak
Abiadura eta azelerazioa
Higikari baten batez besteko abiadura, vbb, ibilbidean egindako espazioaren (e) eta emandako denboraren (t) arteko zatidura da.
s-t grafika
s-t grafikoetan, tarte inklinatu zuzenak higidura uniformeei dagozkie, eta kurbatuak,
higidura aldakorrei. s-t grafikoetatik, batez besteko abiadura ondorioztatzen da.
Higiduraren v-t grafika
v-t grafikoek higikari baten abiadura-balioaren aldaketari buruzko informazioa ematen
dute. Abiadura-balio positiboek adierazten duten higikaria eskuinerantz mugitzen dela,
eta negatiboek, ezkerrerantz mugitzen dela.
Azelerazioa
Azelerazioak (a) denbora-unitateko gertatzen den abiadura-aldaketa adierazten
du. Haren batez besteko balioak (abb) abiadurak t denbora batean izandako batez besteko abiadura-aldaketa, Δv = v– v0, adierazten du.
Indarra eta ezaugarriak
Indarrak gorputzen arteko interakzioak dira, higidura aldatzen dutenak edo defor-
mazioak eragiten dituztenak.
Nola Neurtu
Hookeren legea. Indarrek malgukietan eragiten dituzten luzapenak, L – L0
aplikatutako indarrekiko (F) zuzenki proportzionalak dira.
Indarra eta higidura
Hau da m masa duen gorputz baten gain eragiten duen indar baten (F) eta azelera-
zioaren (a) arteko erlazioa
Zer da higidura
Gorputz bat beste gorputz batekiko higitzen da haien posizio erlatiboa aldatzen
bada. Higidura deskribatzeko, aurrez erreferentzia-jatorria zehaztu behar da.
Nola deskribatu
Higikariak une bakoitzean ibilbidean zer posizio duen zehaztuz
Horretarako, ibilbi
dean jatorri bat aukeratzen da, eta jatorri horretara arteko distantziak neurtzen dira.
• s-t grafikoaren bidez
Grafiko hori lortzeko, denbora-pozisio balioen(t, s) bikoteak adierazten dira plano karteziarretan
Grabitate indarra
Grabitazio unibertsalaren legea
Edozein bi masak, m1 eta m2, elkarren artean d distantzian daudela, indar batekin, Fn, erakartzen dute elkar, eta indar hori masen
arteko biderkadurarekiko zuzenki proportzionala da, eta distantziaren karratuarekiko alderantziz proportzionala
Gorputzen pisua
Gorputz baten pisua Lurrak erakartzean eragiten dion grabitate-indarra da. Hau da
m masa duen gorputz baten pisua, P
Indar elektrikoa
Karga elektrikoa
Karga elektrikoa materiaren propietate bat da. Bi karga-mota daude: positiboak
eta negatiboak.Karga horiek erakarpen- eta aldaratze-indarrak eragiten dituzte
elkarren artean: ikur bereko kargek elkar aldaratzen dute eta ikur desberdinekoek
elkar erakartzen dute.
Coulomben legea
Coulomben legea. Bi karga elektrikok (q1 eta q2) elkar erakartzen edo aldaratzen dute (ikur desberdinekoak edo berdinekoak izan), Fc indar batekin, eta indar hori
kargen biderkadurarekiko proportzionala da, eta haien arteko distantziaren (d) karratuarekiko alderantziz proportzionala.
