Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การดูแลสุขภาพกลุ่มวัยทำงาน, นางสาวเกียรติสุดา จีนจิ้ว 610105 - Coggle…
การดูแลสุขภาพกลุ่มวัยทำงาน
วัยทำงานหรือวัยแรงงาน เป็นวัยที่มีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ เป็นกลไกขับเคลื่อนผลผลิตของเศรษฐกิจ และยังเป็นที่พึ่งของคนในครอบครัว
สาธารณสุขให้ประชาชนได้รับบริการมีมาตรฐานและมีประสิทธิภาพอย่างทั่วถึง
แนวทางการพัฒนาดังกล่าว จะประสบความสำเร็จได้ช้าหรือเร็ว ย่อมขึ้นอยู่กับความตั้งใจ
และความจริงใจของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง แต่ก็ควรมีเป้าหมายเบื้องต้น ให้ถึง Occupational Health for AI!by The Year 2020 หรือการที่ผู้ประกอบอาชีพสามารถประกอบอาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ และ
ประสิทธิผล โดยมีความรู้และการปฏิบัติเพื่อการส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพได้อย่างถูกต้องเหมาะสมทุกๆ คนภายในปี พ.ศ.2563 สมตามเจตนารมย์ของงานอาชีวอนามัย
ประเภทของแรงงาน
1 . แรงงานในระบบ หมายถึง ผู้มีงานทำที่ได้รับ
ความคุมครองหรือหลักประกันทางสังคมจากการทำงาน
แรงงานนอกระบบ หมายถึง ผู้มีงานทำที่ไม่
ได้รับความคุ้มครองหรือไม่มีหลักประกันทางสังคมจากการทำงานเช่นเดียวกับแรงงานใน
ระบบ
สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัย(Health hazard)
สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัยทางกายภาพ (Physical health hazard)หมายถึง สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัยที่เกิดจากสาเหตุทางฟิสิกส์ ได้แก่ อุณหภูมิ แสง เสียง ความดันบรรยากาศ ความสั่นสะเทือน รังสีต่างๆ
สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัยทางเคมี (Chemical health hazard) สารเคมี เป็นเคมีธาตุ สารประกอบและส่วนผสมของเคมีธาตุ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติหรือสังเคราะห์ขึ้นโดยอยู่ในรูปต่างๆ ได้แก่ ฝุ่น ไอระเหย ละออง ฟูม ก๊าซ
สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัยทางชีวภาพ (Biological health hazard)หมายถึง สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัยที่เป็นสิ่งมีชีวิตได้แก่ จุลินทรีย์ชนิดต่างๆ เช่น เชื้อแบคทีเรียไวรัส ปรสิต แมลงชนิดต่างๆ พบมากในผู้ปฏิบัติงานด้านเกษตรกรรม โดยสัมผัสกับเชื้อโรคจากพืชหรือสัตว์ ส่วนโรคที่เกิดขึ้นแก่เจ้าหน้าที่หรือผู้ปฏิบัติงานด้านสุขภาพ ได้แก่ วัณโรค โรคเอดส์
สิ่งคุกคามสุขภาพอนามัยทางจิตวิทยาสังคม (Psychosocial health hazard)หมายถึง สิ่งแวดล้อมในการทำงานที่สามารถก่อให้เกิดสภาวะเครียด เนื่องมาจากจิตใจหรืออารมณ์ที่ได้รับความบีบคั้น ยังผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย
โรคหรืออันตรายจากการประกอบอาชีพ
อุบัติเหตุ/การบาดเจ็บ (Accidents/Occupational Injuries)
2.โรคปอดจากการประกอบอาชีพ
2.1 โรคซิลิโคสิส (Silicosis)
2.2 โรคแอสเบสโตสิส (Asbestosis)
2.3 โรคบิสสิโนสิส (Byssinosis
โรคพิษจากสารโลหะหนัก
3.1 โรคพิษสารตะกั่ว
3.2 โรคพิษจากสารปรอท แมงกานิสและสารหนู
โรคพิษจากสารจำกัดศัตรูพืช (Pesticides Poisoning)
ภาวะหูเสื่อมจากเสียงดัง (Occupational Hearing Loss)
โรคพิษจากสารทำละลาย (Solvents)
โรคผิวหนังจากการประกอบอาชีพ (Dermatological Disorders)
โรคของกล้ามเนื้อและข้อ (Musculo-skeletal Disorders)
ปัญหาสุขภาพจิตและความเครียดจากการทำงาน (Psychological Disorders and Occupational Stress)
ลักษณะของช่วงวัยทำงาน
วัยทำงานคือวัยที่มีอายุตั้งแต่ 20 - 60 ปี เป็นช่วงอายุที่กว้างที่สุด ครอบคลุมทั้งวัยผู้ใหญ่ตอนต้นและวัยผู้ใหญ่ตอนปลาย ถ้าแบ่งลักษณะของวัยทำงาน ออกเป็น 2 ช่วงอายุของวัยผู้ใหญ่จะพบว่าแต่ละวัยจะมีลักษณะเฉพาะที่จะส่งผลต่อสุขภาพที่แตกต่างกัน ผู้ใหญ่อาจแบ่งเป็น 2 ช่วงคือ วัยผู้ใหญ่ตอนต้นอายุ 20 - 40 ปี วัยผู้ใหญ่ตอนกลางอายุ 40 - 60 ปี
การสูญเสียปีสุขภาวะ
สาเหตุหลักของการสูญเสียปีสุขภาวะ
ของกลุ่มอายุนี้ ได้แก่ อุบัติเหตุ และความผิดปกติทางจิต
ปัญหาสุขภาพของกลุ่มวัยทำงาน
โรคที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพ (work-relateddiseases) หมายถึง การประกอบอาชีพไปกระตุ้นให้โรคเดิมของผู้ป่วยคนนั้นให้แสดงอาการออกมา หรือทำให้อาการแย่ลง
โรคและภัยสุขภาพจากมลพิษสิ่งแวดล้อม (environmentaldiseases) หมายถึง ผลกระทบที่เกิดจากมลพิษปนเปื้อนในดิน น้ำอากาศ ทำให้เกิดโรคหรือผลกระทบทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง
โรคจากการประกอบอาชีพ (occupational diseases) หมายถึง
โรคที่เกิดจากปัจจัยในการประกอบอาชีพโดยตรง ซึ่งเป็นปัจจัยเดียวที่ก่อให้เกิดโรค โดยอาจเกิดทันที
3.การป้องกันโรคหรืออันตรายที่เกิดจากการประกอบอาชีพ (Prevention and Control of
Occupational Disease)
การควบคุมป้องกันที่แหล่งกำเนิด (Source Protection)
การควบคุมป้องกันสิ่งแวดล้อมหรือทางผ่าน (Pathway Protection)
การควบคุมป้องกันที่ตัวผู้รับหรือผู้ปฏิบัติงาน (Personal Protection)
ปัจจัยที่ก่อให้เกิดโรคหรืออันตรายจากการประกอบอาชีพ
ผู้ประกอบอาชีพ สภาพ
การทำงานและสิ่งแวดล้อมในการทำงาน
ความหมายและความสำคัญของงานอาชีวอนามัย
ความหมาย
อาชีวอนามัย (Occupational Health) หมายถึง อาชีพ การเลี้ยงชีพ การทำมาหากิน งานที่ทำเป็นประจำเพื่อเลี้ยงชีพ อนามัย(Health) หมายถึง สุขภาพ ความไม่เป็นโรค สภาวะที่สมบูรณ์ดีทั้ง
ทางร่างกาย จิตใจ สังคม และทางจิตวิญญาณ
องค์การอนามัยโลกและองค์การแรงงานระหว่างประเทศ ได้ร่วมกันกำหนดขอบข่ายลักษณะงานอาชีวอนามัย
การส่งเสริม (Promotion)
การป้องกัน (Prevention)
การปกป้องคุ้มครอง (Protection)
การจัดการทำงาน (Placing)
การปรับงานและคนให้มีความเหมาะสมกัน (Adaptation)
วัตถุประสงค์ของงานอาชีวอนามัย
1.เพื่อส่งเสริมสุขภาพอนามัยของผู้ประกอบอาชีพให้มีความสมบูรณ์ทั้งทางร่างกาย จิตใจและ
สังคม ทั้งในและนอกสถานประกอบการ
เพื่อควบคุมและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพในสถานประกอบการและสิ่งแวดล้อมการ
ทำงานที่ไม่เหมาะสม
เพื่อควบคุมและป้องกันการบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุจากการประกอบอาชีพ
ความสำคัญของงานอาชีวอนามัย
อาชีวอนามัย เป็นงานที่เกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพอนามัยและความปลอดภัยของผู้ประกอบอาชีพ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อป้องกันโรคอันเนื่องมาจากการประกอบอาชีพและโรคติดต่อ ส่งเสริมสุขภาพ ให้การรักษาพยาบาล ให้การฟื้นฟู สมรรถภาพ รวมทั้งการป้องกันอุบัติเหตุและการจัดการ เพื่อให้ผู้ประกอบอาชีพสามารถประกอบอาชีพได้อย่างปลอดภัย ปราศจากโรคและการบาดเจ็บ ทั้งทาง
ด้านร่างกาย และจิตใจ สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลช่วยเพิ่มผลผลิตให้แก่ตนเองและนายจ้าง
ด้านสุขภาพและความปลอดภัยของผู้ประกอบอาชีพ
2.1 อันตรายทางสุขภาพจากอุตสาหกรรมหนัก (อุตสาหกรรมน้ำมัน ปิโตรเคมี แก๊ส)
2.2 อันตรายทางสุขภาพจากอุตสาหกรรมเบา
2.3 อันตรายทางสุขภาพจากอุตสาหกรรมการก่อสร้าง
ด้านสุขภาพและความปลอดภัยของประชาชนทั่วไป (แผนพัฒนาสาธารณสุขฉบับที่ 12)
จากมลภาวะมลพิษได้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดล้อมให้ไม่เหมาะสมกับภาวะความเป็นอยู่ของประชาชน และยังก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนทั้งทางตรงและทาง
อ้อมจากผลกระทบของการพัฒนาอุตสาหกรรมดังกล่าวข้างต้นหากรัฐม่มีมาตรการด้านการคุ้มครองสุขภาพอนามัยและความปลอดภัยของผู้ประกอบอาชีพอย่างมีประสิทธิผล จะส่งผลให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของผู้ประกอบอาชีพมากขึ้น นับว่าเป็นการสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ที่ส่งผลต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศโดยรวมงานอาชีวอนามัยเป็นงานสาธารณสุขสาขาหนึ่ง ซึ่งดาเนินงานหรือให้บริการเพื่อดูแลสุขภาพ
ขอบเขตของงานอาชีวอนามัย
ค้นหาและระบุปัญหาอาชีวอนามัยและความปลอดภัยทั้งในภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรมและ
เหมืองแร่
เฝ้าระวังและควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพโดยการตรวจหาความผิดปกติ จากการ
วิเคราะห์ตัวอย่างทางชีวภาพและการตรวจร่างกายผู้ปฏิบัติงานและการตรวจสภาวะแวดล้อมในการทำงาน
ศึกษาวิจัยเพื่อเป็นแนวทางในการดาเนินงานอาชีวอนามัยในเรื่อง
3.1 กำหนดมาตรฐานอาชีวอนามัย
3.2 การควบคุมสภาวะแวดล้อมในการทำงานและการป้องกันอุบัติเหตุ
3.3 แนวทางการวินิจฉัยโรคอันเนื่องมาจากการประกอบอาชีพ และการรักษาพยาบาล
3.4 การหาปริมาณสารพิษในตัวอย่างชีวภาพในคนปกติ
อบรมเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับอาชีวอนามัยและความปลอดภัยในการทำงานแก่คนงาน หัวหน้า
งาน ผู้ประกอบการ และบุคลากรสาธารณสุขอื่นๆ
สนับสนุนด้านวิซาการและงานบริหารด้านต่างๆ ที่เกี่ยวกับงานอาชีวอนามัย เช่น ด้านสุขศาสตร์
อุตสาหกรรม ด้านอาชีวเวชศาสตร์ และด้านพิษวิทยา เป็นต้น
ทีมงานอาชีวอนามัยและความปลอดภัย
การดำเนินงานอาชีวอนามัยเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ การเจ็บป่วย และโรคจากการทางานตลอดจน
การควบคุมความสูญเสียต่างๆ จาเป็นต้องท างานเป็นทีมในลักษณะระบุสาขาวิชา ซึ่งต้องการผู้มีความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ อาชีวอนามัย และความปลอดภัย สาธารณสุขสาสตร์ แพทยศาสตร์พยาบาลศาสตร์ ชีววิทยา จิตวิทยา และผู้มีความรู้สาขาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
ทีมงานด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย
นักอาชีวสุขศาสตร์หรือนักสุขศาสตร์อุตสาหกรรม
แพทย์อาชีวอนามัย(Occupational Health Physician)
3 .พยาบาลอาชีวอนามัย(Occupational Health Nurse)
เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน(ระดับวิชาชีพ)
นักอาชีวสุขศึกษา (Occupational Health Educator)
นักพิษวิทยาอาชีวอนามัย(Occupational Health Toxicologist)
วิศวกรอาชีวอนามัย(Occupational Engineer)
หน่วยงานและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงานด้านอาชีวอนามัยในประเทศไทย
5.1 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดบริการอาชีวอนามัย
กระทรวงแรงงานมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
กระทรวงอุตสาหกรรม
กระทรวงสาธารณสุข
สถาบันความปลอดภัย
ศูนย์ความปลอดภัย
กองควบคุมสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัย
สำนักงานประกันสังคม
5.2 กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงานอาชีวอนามัย
การใช้แรงงานหญิง
การใช้แรงงานทั่วไป
ด้านสวัสดิการ
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสวัสดิการที่ควรทราบคือ
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องกำหนดสวัสดิการเกี่ยวกับสุขภาพอนามัยสำหรับลูกจ้าง ซึ่งกำหนดให้นายจ้างจัดสวัสดิการสำหรับลูกจ้าง
น้ำดื่ม ห้องน้ำและส้วม
บริการปฐมพยาบาลและรักษาพยาบาล
กฎหมายความปลอดภัย
พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535
มีวัตถุประสงค์เพื่อควบคุมดูแลการประกอบกิจการโรงงานให้เกิดความปลอดภัยต่อชีวิตทรัพย์สินชุมชนและสิ่งแวดล้อม พรบ.ครอบคลุมเรื่องที่
ตั้งสภาพแวดล้อมลักษณะอาคารลักษณะภายในโรงงานการกำหนดลักษณะประเภทชนิดของเครื่องจักรหรือสิ่งที่นำมาใช้การให้มีคนงานที่มี
ความรู้เฉพาะปฏิบัติหน้าที่ใดหน้าที่หนึ่งเป็นการเฉพาะ กำหนดหลักเกณฑ์กรรมวิธีการผลิตและการจัดให้มีอุปกรณ์หรือเครื่องมือเพื่อป้องกันหรือ
ระงับหรือบรรเทาอันตรายกำหนดมาตรฐานและวิธีควบคุมการปล่อยของเสียหรือสิ่งใดๆที่มีผลต่อสิ่งแวดล้อมกำหนดการจัดให้มีเอกสารที่จำเป็น
กำหนดข้อมูลที่ต้องแจ้ง รวมทั้งกำหนดการอื่นใดเพื่อคุ้มครองความปลอดภัย
พยาบาลชีวอนามัย
เป็นพยาบาลวิชาชีพที,ทำงานในบทบาทอิสระในการประเมินภาวะสุขภาพของผู้ประกอบอาชีพ
โดยตระหนักถึงลักษณะงานและสิงคุกคามทางสุขภาพ ทำการป้องกันโดยการป้องกันการสัมผัสสิ่งคุกคามทางสุขภาพ ให้การรักษา ผู้ประกอบอาชีพที่,เจ็บป่วยและบาดเจ็บ (OSHA)
พยาบาลอาชีวอนามยั มีอิสระในการจด้ การและให้บริการอาชีวอนามยั โดยเน้นประโยชน์สูงสุดด้านสุขภาพ ป้องกันการบาดเจ็บและการเจ็บป่วย และลดความเสี,ยงด้านต่างๆ จากการทำงาน
คุณสมบัติของพยาบาลอาชีวอนามัยประจำสถานประกอบการ
เป็นผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลและผดุงครรภ์ชี้หนึ่งหรือชั้นสอง (ต้องทำงานในหน้าที่มา 5 ปี)
และต้องผ่านการทดสอบตามหลักเกณฑ์ที,สภาการพยาบาลกำหนด) กฎหมายยังไม่ได้กำหนด - ได้รับการศึกษาด้านการพยาบาลอาชีวอนามัย ความปลอดภัยและเนื้อหาที่เกี่ยวข้องข้อง(ผ่านการอบรมด้านการพยาบาลอาชีวอนามัยไม่น้อยกว่า 60 ชั่วโมง) กฎหมายยังไม่ได้กำหนด- ประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะในการทำบทบาทพยาบาลอาชีวอนามัย
มีความสามารถ สมรรถนะศักยภาพของพยาบาลอาชีวอนามัย
การประกันสุขภาพในระบบกองทุนเงินทดแทน
แนวคิดเกี่ยวกับเงินทดแทนกรณีลูกจ้างประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยหรือเสียชีวิตเนื่องจากการทำงานเป็นส่วนหนึ่งของการคุ้มครองสุขภาพและความปลอดภัยของลูกจ้างโดยเป็นการช่วยบรรเทาความเดือด้ร้อนและขจัดความไม่แน่นอนในการเรียกร้องค่าเสียหายที่ได้รับเมื่อประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยจากการทำงานพระราชบัญญัติงินทดแทน
การรักษาพยาบาลเบื้องต้นเมื่อเจ็บป่วยและการฟื้นฟูสภาพคน
ทำงานพยาบาลชุมชนควรสามารถให้การรักษาพยาบาลเบื้องต้นแก่คนทำงานได้ เช่น การปฐมพยาบาลผู้ที่ถูกสารเคมีที่มีฤทธิ์เป็นกรดหกรด หากไม่หายหรือมีอาการรุนแรง สามารถส่งต่อคนทำงานเพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม ให้การดูแลคนทำงานที่เจ็บป่วยให้กลับสู่ภาวะปกติโดยเร็ว ป้องกันการเจ็บป่วยหรือบาดเจ็บที่จะเกิดขึ้นซ้ำ
นอกจากนี้ควรมีการเตรียมรับแผนในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินจากการระเบิดหรือการหกรั่วไหลของสารเคมีในโรงานอุตสาหกรรมที่อยู่ในพื้นที่รับผิดชอบ เพื่อให้การช่วยเหลือคนทำงานอย่างทันท่วงที
ขั้นตอนการนำกระบวนการพยาบาลมาใช้ในการดูแลสุขภาพกลุ่มวัยทำงาน
การรวบรวมข้อมูล (Assessment)
การวินิจฉัยปัญหา (Diagnosis)
การวางแผน (Planning)
การปฏิบัติตามแผน (Implement)
5.การประเมินผล (Evaluation)
การปฏิบัติงานพยาบาลในการดูแลสุขภาพกลุ่มวัยทำงานในชุมชนและสถานประกอบการ
การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคทั้งในระดับบุคคลและกลุ่ม
การประเมินและเฝ้าระวังภาวะสุขภาพกลุ่มคนวัยทำงาน
การประเมินและเฝ้าระวังสิ่งคุกคามสุขภาพต่าง ๆ
การรักษาพยาบาลเบื้องต้น
การให้คำปรึกษาหารือ
การบริหารจัดการบริการอาชีวอนามัย
การศึกษาวิจัย
การปฏิบัติตามกฎหมายและการมีจริยธรรม
บทบาทของพยาบาลอาชีวอนามัย
มาตรฐานของการพยาบาลอาชีวอนามัยทั้งในและต่างประเทศ
บทบาทพยาบาลอาชีวอนามัยในสถานประกอบการทั้งในและต่างประเทศจำแนกตามระดับความเชี่ยวชาญ
บทบาทพยาบาลอาชีวอนาม ในสถานประกอบการในสถานการณ์จริง - การนำไปใช้ในสถานการณ์จริงบทบาทตามที่,กฎหมายกำหนด
บทบาทของพยาบาลอาชีวอนามัย
ผู้รักษาหรือผู้ให้บริการ (Care Provider)
ผู้บริหาร (Administrator)
นักการศึกษา (Educator)
นักวิจัย (Researcher)
ผู้ให้คำปรึกษา (Consultant)
นางสาวเกียรติสุดา จีนจิ้ว 610105