Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ - Coggle Diagram

- - - - tác dụng với kim loại
        
        Ở nhiệt độ cao, nitơ tác dụng với nhiều kim loại.
        3Mg + N2 → Mg3N2 (magie nitrua)
        Tác dụng với hidro:
        N2(k)+3H2(k)↔ 2NH3(k)
    - - Ở nhiệt độ cao (3000oc ) Nitơ phản ứng với oxi tạo nitơ monoxit
        N2 + O2 ↔ 2NO (không màu)
        Ở điều kiện thường, nitơ monoxit tác dụng với oxi không khí tạo nitơ đioxit màu nâu đỏ.
        2NO + O2 → 2NO2
- - - - a) Tác dụng với nước:
        NH3 + H2O ↔ NH4++ OH-
        ⇒ Dung dịch NH3 là một dung dịch bazơ yếu.
        b) Tác dụng với dung dịch muối:
        AlCl3 + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3↓ + 3NH4Cl
        c) Tác dụng với axit tạo muối amoni:
        NH3 + HCl → NH4Cl (amoni clorua)
    - - a) Tác dụng với oxi: 4NH3 + 3O2 → 2N2 + 6H2O
        Nếu có Pt là xúc tác, ta thu được khí NO.
        4NH3 + 5O2 → 4NO + 6H2O
        b) Tác dụng với clo:
        2NH3 + 3Cl2 → N2 + 6HCl
        => NH3 kết hợp ngay với HCl vừa sinh ra tạo “ khói trắng” NH4Cl
        c) Tác dụng với oxit kim loại:
        2NH3 + 3CuO → 3Cu + N2 + 3H2O
- - - - - Trong hợp chất HNO3, nguyên tố nitơ có số oxi hóa cao nhất là +5
    - - **Axit nitric tinh khiết là chất lỏng không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm.
        Axit HNO3 tan vô hạn trong nước.
        
        Axit nitric kém bền. Trong điều kiện thường, có ánh sáng, dung dịch axit đặc bị phân hủy 1 phần giải phóng khí nito dioxit, khí này lại tan trong dung dịch axit làm cho dung dịch có màu vàng
        
        4HNO3 → 4NO2 + O2 + 2H2O**
    - - tính axit
        
        *Axit HNO3 là một trong các axit mạnh
        
        Làm quỳ tím hóa đỏ, tác dụng với bazơ và oxit bazơ, tác dụng với muối của axit yếu.
        VD: CuO + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + H2O
        Ba(OH)2 + 2HNO3 → Ba(NO3)2 + 2H2O CaCO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O*
      - tính oxi hóa
        
        tác dụng với kim loại
        
        Phản ứng với hầu hết các kim loại trừ Pt và Au,
        Cu + 4HNO3 đặc → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H 2O
        3Cu + 8HNO3(l) → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
        Khi tác dụng với những kim loại có tính khử mạnh hơn: Mg, Zn, Al, ... HNO3 đặc bị khử đến NO2.
        Lưu ý: Fe, Al, Cr bị thụ động hóa trong dung dịch HNO3 đặc nguội.
        
        tác dụng với phi kim
        
        Khi đun nóng HNO3 đặc có thể tác dụng với phi: C, P, S, …(trừ N2 và halogen):S + 6HNO3(đ) → H2SO4 + 6NO2 + 2H2O
        
        Với hợp chất:
        
        - H2S, HI, SO2, FeO, muối sắt (II), … có thể tác dụng với HNO3 nguyên tố bị oxi hoá trong hợp chất chuyển lên mức oxi hoá cao hơn.
        Ví dụ: 3FeO + 10HNO3(đ) → 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O
        3H2S + 2HNO3(đ) → 3S + 2NO + 4H2O
        Nhiều hợp chất hữu cơ như giấy, vải, dầu thông, … bốc cháy khi tiếp xúc với HNO3 đặc.
- - - - **Nhiệt phân muối Nitrat
        Muối nitrat của các kim loại hoạt động mạnh đứng trước Mg (kali, natri,…) bị phân hủy thành muối nitrit và oxit
        2KNO3 → 2KNO2 + O2
        
        Muối nitrat của kim loại từ Mg đến Cu bị phân hủy thành oxit kim loại tương ứng, NO2 và O2
        2Cu(NO3)→2CuO + 4NO2 + O2
        Muối nitrat của kim loại kém hoạt động (Sau Cu) bị phân hủy thành kim loại tương ứng, khí NO2 và O2
        2AgNO3 → 2Ag + 2NO2 + O2**
    - - Trong môi trường axit, ion NO3- thể hiện tính oxi hóa giống như HNO3. Do đó thuốc thử dùng để nhận biết ion NO3- là hỗn hợp vụn đồng và dung dịch H2SO4 loãng, đun nóng.
        Hiện tượng: dung dịch có màu xanh, khí không màu hóa nâu đỏ trong không khí.
        3Cu + 8H+ + 2NO3- → 3Cu2+ (dd màu xanh) + 2NO↑ + 4H2O
        2NO + O2 (không khí) → 2NO2 (màu nâu đỏ)