Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

UNIBERTSOA, Aldatzen da egoera batetik bestera temperatura igotzean edo…

- - - - MATERIA NORMALA (%4)
        
        Atomoz osaturik dago eta lau egoeratan ager daiteke
        
        Solido
        
        Likido
        
        Gaseoso
        
        Plasma
      - ENERGIA ILUNA (%74)
        
        Espazio osoan dagoen energia mota bat da, unibertsoaren hedapena bizkortzeko presioa eragiten duena, eta, ondorioz, grabitazio-indarra sortzen duena.
        
        distantzia handiagotu egiten da denboran zehar unibertsoaren espansioarengatik.
      - MATERIA ILUNA (%22)
        
        FROGAK: 1: Galaxietan izar masa handiak daude. Grafikoki hauen abiadura konstantea ikustean denena berdina da. Izan ere, galaxiak mateia ilun masa handi baten barnean daude, eta honek grabitate indar handi bat sotzen du nahiz eta hau begi bistaz ezin ikus daiteke. Gainera, materia ilunaren masa kalkulatzeko izarren abiadurak balio digu.
        
        FROGAK: 2 Materia ilunka argia desbideratzen digu, argi hau ez da zuzenean guregana iristen, izan ere, materia ilunaren masarekin hau bidez aldatuko da eta grabitatea ere bai. Adibidez, horrela sortzen dira aro moduko batzuk.
        
        ZER DA? materia honek ez du radiakziorik jasotzen, grabitatearen bidez detektatu dezakegu.
- - - - NOLA GERTATZEN DA?
        
        Unibertsoaren zabalkuntza=Temperaturaren jaitsiera Elektroiak nukleoengandik harrapatuak izan ziren lehenengo hidrogeno eta heliozko atomoak sortuz. Materia eta erradiazioa desplazatu ziren
      - GAUR EGUNGO EGOERA?
        
        Gure gaur egungo unibertsoak azelerazio handiko zabalkuntza etapa baten barruan dago. Geroz eta azkarragoa da hau. Hau Big Bang-aren eco arengatik.
        
        NOLA BUKATUKO DA UNIBERTSOA?
        
        Big Crunch, edo “Inplosio handia” Guztiz espanditu eta berriro hasierara bueltatu unbiertsoa desagertu harte.
        
        “Big Chill”, edo “Hozte handia”: geratzen den gauza bakarra betierekotasun hotz luzea da. Hau gertatzeko bi bide daude:
        
        Unibertsoaren hedapena indartsuegia izan liteke, grabitateak haren martxa murriztu ahal izateko.
        
        Edo gauzak hain orekatuta egon litezke, ezen hedapena mantsotu egingo bailitzateke pixkanaka, ia nulu bihurtu arte, baina unibertsoa ez litzateke inoiz uzkurtuko.
      - ZER DA?
        
        Edwin Hubble 1929: " Galaxiak beraien artetik urruntzen dira, horretaz gain, desplazamendu hau distantziarekin handitu egiten da; hau da, geroz eta urrunago, orduan eta abiadura handiagoz urrunduko direla zioen zientzialari honek.**
- - - - Teoria honen arabera, unibertsoko materia guztia puntu bakar batean bilduta zegoen, hasierako singularitatea deitzen den une batean, baina duela 13,7 mila milioi urte inguru, eztanda egin zuen eta materia hori unibertsoan zehar zabaldu eta sakabanatu zen milioika eta milioika zatitan, inflazioa deitzen den prozesu batean. Geroago, zati horiek pixkanaka-pixkanaka multzotan bilduz joan ziren; horietatik sortu ziren galaxiak, izarrak eta planeta-sistemak. :
    - - Big bang aren teoria indartu egin da, hau da, pantailan dauden %1 aren puntu desordenatuak, esplozio honen hondakinak dira.
    - - Energia eta materia guztiak talka egitean dena puntu dentsu eta txiki batean zegoen bilduta. Honek zabalkuntza handi bat bizi izan zuen, non denbora, unibertsoa eta materia guztiaren sorrera eman zen.