BÀI 6: CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN
1. Hoạt động phụ thuộc điều kiện
Hoạt động phụ thuộc điều kiện có nghĩa là gì?
là hoạt động tiếp theo sẽ phụ thuộc vào các điều kiện đó có được thỏa mãn hay không.
hoặc nói cách khác: hoạt động tiếp theo phụ thuộc vào kết quả kiểm tra điều kiện đưa ra là đúng hay sai
khi kết quả kiểm tra
ĐÚNG: ta nói điều kiện được thỏa mãn
SAI: ta nói điều kiện không thỏa mãn
2. Điều kiện và phép so sánh
4.Câu lệnh điều kiện
Phép so sánh cho kết quả
Điều kiện được biểu diễn bằng phép so sánh (=; >=; <=; <>; >;<). Vậy để máy tính hiểu được điều kiện thì phải chuyển điều kiện đó sang phép so sánh.
ĐÚNG
SAI
Có nghĩa điều kiện thỏa mãn
Có nghĩa điều kiện không thỏa mãn
Ví dụ 1: Muốn chương trình in ra màn hình giá trị lớn hơn trong 2 giá trị của biến a và b
Giá trị của biến a hoặc b được in ra phụ thuộc vào phép so sánh a>b
a>b: là ĐÚNG => in ra giá trị của a
a>b: là SAI=> in ra giá trị của b
3. Cấu trúc rẽ nhánh
cấu trúc rẽ nhánh cho phép thay đổi thứ tự thực hiện tuần tự các bước trong thuật toán
Ví dụ 2 
nếu một điều kiện cụ thể được thỏa mãn thì thực hiện lệnh đó
nếu một điều kiện cụ thể không được thỏa mãn bỏ qua câu lệnh để thực hiện một câu lệnh khác
Bước 2: Nếu T >= 100.000, số tiền phải thanh toán là 70%*T
Bước 3: In hóa đơn
Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách
VD 3
Bước 2: Nếu T >= 100.000, số tiền phải thanh toán là 70%T; ngược lại số tiền phải thanh toán là 90%T
Bước 3: In hóa đơn
Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách
Có 2 loại cấu trúc rẽ nhánh
Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu (Ví dụ 2)
Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ (Ví dụ 3)
Có 2 loại
Trong NNLT, Cấu trúc rẽ nhánh được thể hiện bằng câu lệnh điều kiện
Câu lệnh điều kiện dạng thiếu
Câu lệnh điều kiện dạng đủ
Cú pháp
Cách thức hoạt động
Bước 2:
Cách thức hoạt động
Cú pháp
Bước 2
if, then là từ khóa
Điều kiện : là các phép so sánh
Cú pháp: if <điều kiện> then <Câu lệnh>;
Câu lệnh có thể là câu đơn hoặc câu ghép
Bước 1:kiểm tra điều kiện
Nếu điều kiện: được thỏa mãn => thực hiện câu lệnh sau then
Nếu điều kiện: không được thỏa mãn => câu lệnh sau then bị bỏ qua
Ví dụ
Các trường hợp
Trong cuộc sống
Trong lập trình
Ví dụ: Nếu trời mưa thì Long sẽ không đi đá bóng.
- Kiểm tra: Long nhìn ra ngoài trời thấy trời mưa
- Kết quả
- Điều kiện: Trời mưa?
Đúng
Sai
Long không đi đá bóng (Long ở nhà)
Long đi đá bóng
VD Tương tự: Nếu chăm học thì em sẽ học giỏi...
Ví dụ: Nếu nháy lệnh Close thì cửa sổ giao diện sẽ đóng lại
Ví dụ: Nếu gặp lệnh delay(2000) thì chương trình sẽ dừng lại 2 giây
if a>0 then writeln(a, 'la so duong');
if (a<>0) and (b<>0) then x := -b/a;
if, then, else là từ khóa
Điều kiện : là các phép so sánh
Cú pháp: if <điều kiện> then <Câu lệnh 1> else <Câu lệnh 2>;
Câu lệnh có thể là câu đơn hoặc câu ghép
Bước 1: kiểm tra điều kiện
Điều kiện: được thỏa mãn => thực hiện câu lệnh 1 sau then
Điều kiện: không được thỏa mãn => thực hiện câu lệnh 2 sau else
Ví dụ
if a>0 then writeln(a, 'la so duong') else writeln(a, 'la so am');
if (a<>0) and (b<>0) then x := -b/a else writeln('phuong trinh vo so nghiem');
Sơ đồ khối:
Sơ đồ khối: