Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Divan Edebiyatında Şiir Geleneği - Coggle Diagram

- - - - FARKLI TARZLARDA ve AMAÇLARDA ESER ÜRETİMİ BAŞLIYOR
        
        Oğluna öğüt verme amacıyla HAYRİYYE adlı bir mesnevi yazıyor
        
        NEDEN ÖNEMLİ: İLK DİDAKTİK ESERLERDEN
        
        SEYAHATNAME - Evliya Çelebi
        HÜSNÜ -AŞK - Şeyh Galip
        NEFİ - hiciv yazıyor
    - - Gelişim : Türkmen Beylikleri
        
        13.yüzyıldan sonra selçuklu güç kaybediyor SEBEP: moğollar ve içlerindeki beyliklerin isyanı
        SONUÇ 1 : Selçuklu FARSÇA edebi eserleri teşvik ederken güçlenen Türkmen Beylikleri TÜRKÇE eser yazdırmak istiyor
        SONUÇ 2: İslami Eserler ANADOLU TÜRKÇESİ ile yazılıyor
        SONUÇ 3 : Arapça ve Farsça eserler çevriliyor Türkçeye
        
        Şeyyad Hamza Kur-an'daki Yusuf peygamberin anlatıldığı YUSUF VE ZELİHA mesnevisini kıssasını Türkçeye çeviriyor
      - Başlangıç : Anadolu Selçuklu Dönemi
        
        Selçuklu devleti sultanları Farsça eser yazmaya teşvik ediyor
        SONUÇ : Dönemdeki yazılı İslami edebiyat FARS etkisinde
    - - Gelişimi: 2.Mehmed ve 2.Beyazıt
        
        çeviri olmayan orijinal Osmanlı Türkçesi eserler yazılıyor RUMİ ya da TURKİ
        
        Örnek Yazar : Necâtî Farsça eserlere ve çevirilere mesafeli durup yerel unsurları konu alan mesneviler yazıyor
    - - Divan edebiyatına olan ilgi azalıyor
        
        SEBEP:
        1- ortaya çıkan milliyetçilik, ana dilin önemi, batıcılık akımları
        2 - Fransız, Alman ve İngiliz edebiyatlarının Osmanlıdaki yayılışı
        
        SONUÇ: 1- Divan edebiyatı kalıcı olamıyor
  - - - Nesir = İnşa
        Nesir yazarı = Münşi
        Nesirler (düzyazılar) = Münşeat
- - - - Mecaza Dayalı Söz Sanatları
        
        Mecaz (Değişmece),
        
        Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması, Düz Değişmece)
        
        Teşbih (Benzetme),
        
        İstiare (Eğretileme/Deyim Aktarmaları),
        
        Teşhis (Kişileştirme),
        
        İntak (Konuşturma),
        
        Kinaye (Değinmece),
        
        Tariz (Dokundurma, İğneleme)
      - Anlama Dayalı Söz Sanatları
        
        Hüsn-i Talil (Güzel neden bulma),
        
        Tecâhül-i rif (Bilip de bilmezlikten gelme),
        
        Tenasüp (Uygunluk),
        
        Mübalağa (Abartma),
        
        Tezat (Karşıtlık),
        
        Tekrir (Yineleme),
        
        Telmih (Hatırlatma),
        
        İstifham (Soru sorma),
      - NEDEN: Enderun çıkışlı saray eşrafına ve elit tabakaya hitap etmek ve onları etkilemek okuyucu kitlesini oluşturmak
        
        SONUÇ : Halk uzun süre edebiyattan uzak kalıyor ve İMGESELLiĞİN YOĞUN OLDUĞU ESERLER ORTAYA ÇIKIYOR
    - - Divan edebiyatında bazı kavramları ifade etmek için kullanılan kalıplaşmış sözlerdir.
        
        Keman=kaş
        
        Ok= kirpik
        
        Badem=göz
        
        Servi=boy
        
        Nergis=göz
        
        Yılan=saç
        
        Gonca=dudak, ağız
        
        İnci=diş
        
        Serv-i Revan= yürüyen sevgili
        
        Gece=saç
      - Mazmunların Kullanım Amacı
        
        Edebi eserlerdeki tekrarlı sözcük kullanımı TEMANIN ANLAŞILMASI, OKUYUYU METİN İÇİNE ÇEKME VE ANA FİKRİN ALTINDAKİ DETAYLARI ANLATMAK İÇİN ÖNEMLİDİR
        
        ÖRNEK: sevgilinin ağzı için, "âb-ı hayât, gül, gonca, şarâp ve la'l"
    - - Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalarla doludur. Süslü ve ağır bir dil kullanılmıştır. Şairler belirli kurallara uyarak benzetmeler yapmıştır ve mazmunları yerinde kullanmıştır.
        
        SEBEP: Saray eşrafının ve enderun çıkışlı entellektüel kişilerin bu eserleri yazması
        
        SONUÇ: Halk içinde divan edebiyatı yaygın değil
    - - Naat: Peygamberi öven şiirlerdir. Genelde kaside biçimiyle yazılmıştır.
      - Medhiye: Padişahları, vezirleri gibi devlet büüyüklerini övmek için yazılan şiirlerdir. Kaside biçimiyle oluşturulur.
      - Münacaat: Allah'a yakarış bildiren şiirlerdir. Genelde kaside (din ya da devlet büyüklerini övmek için yazılar) biçimindedir.
      - Hicviye: Birini yermek amacıyla yazılan şiirlerdir. Kaside biçimiyle yazılır.
      - Tevhid: Allah'ın birliğini işler.
      - Fahriye: Şairlerin kendilerini ve sanatlarını övdüğü şiirlerdir. Fahriyeler de kaside biçiminde oluşturulur.
    - - Divan şiirlerinde aruz ölçüsü kullanılır.
        
        Uzun heceler, kapalı heceler olarak da bilinir. Ünsüzlerle veya uzun ünlülerle (â, î, û ) biten hecelerdir. Ses değerleri tamdır.
        
        kısa heceler, açık heceler olarak da bilinir. Ünlülerle biterler. Ses değerleri yarım kabul edilir.
        
        Temeli kısa ve uzun hecelere dayanır.
  - - - NEFİ (1575 ? - 1635)
      - ŞEYHİ (1371 - 1431?)
      - ALİ ŞİR NEVAİ (1441 - 1501)
      - NABİ (1642 - 1712)
      - FUZULİ (? - 1556)
      - NEDİM (? - 1730)