Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Metabolism and Body Temperature - Coggle Diagram
Metabolism and Body Temperature
สัญญาณชีพ ( Vital signs )
บอกถึงสถานะของกระบวนการที่ทำให้ร่างกายมีชีวิตอยู่ได้ ค่าปกติของสัญญาณชีพของแต่ละบุคคลจะแตกต่างกันไปตามอายุ น้ำหนัก เพศ และสุขภาพโดยรวม
อุณหภูมิร่างกาย ( Body temperature ) หมายถึง ระดับความร้อน หรือความเย็นของร่างกาย ที่วัดค่าออกมาได้หรือเป็นความสมดุลระหว่างการผลิตความร้อน และการสูญเสียความร้อนจากร่างกายไปยังสิ่งแวดล้อม ซึ่งอุณภูมิของร่างกายจะคงที่เสมอไม่ว่าอุณหภูมิของสิ่งแวดล้อมจะ เปลี่ยนไปอย่างไร
อุณหภูมิแกนกลาง ( Core temperature )
อุณหภูมิจะอยู่ท่ 36.5 - 37.5 ํC
จะมี Thermoregulatory system เป็นระบบควบคุมอุณหภูมิแกนกลางให้ในช่วงนี้
อุณหภูมิผิว ( Shell or Skin temperature )
อุณหภูมิจะอยู่ที่ 36.6 - 37.0 ํC
ผิวเป็นส่วนที่เกี่ยวข้องกับการแลกเปลี่ยนความร้อนกับสิ่งแวดล้อม
ทั่วไปจะมีค่าน้อยกว่า Core temperature
แปรผันได้มากกว่าอุณหภูมิแกนกลาง
ปัจจัยที่มีผลต่ออุณหภูมิกาย
( Factors affecting normal body temperature )
อุณภูมิร่างกายปกติมีความผันแปรไม่เกิน 1 ํC
ยกเว้นมีไข้หรืออกกำลังกายหนักๆ
การเปลี่ยนแปลงช่วงเวลาระหว่างวันหรือนาฬิกาชีวภาพ (Daily cycle : Circadian rhythm)
ช่วงระยะเวลาของการมีประจำเดือน ( Phase of menstrual cycle)
Progesterone : โปรเจสเตอโรน เป็นฮอร์โมนเพศหญิงที่สร้างจากรังไข่และจากรก (ในขณะตั้งครรภ์) โดยมีต่อมใต้สมองและสมองไฮโปทาลามัสทำหน้าที่ควบคุมการทำงานพื้นฐานของร่างกายรวมทั้งอุณหภูมิร่างกายโดยโปรเจสเตอโรน มีผลทำให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น
อัตราการเมตาบอลิซึม ( Metabolism rate )
ระบบการควบคุมอุณภูมิของสมอง
( Temperature - regulating center)
การสมดุลความร้อน ( Heat balancing )
การผลิตความร้อนจากภายในรางกาย
( Internal heat production)
Metabolism rate
Emotion : Epinephrine secretion I Muscle tone I
Food intake : MR I : SDA มีผลประมาณ 6 ชั่วโมง หลังการรับประทานอาหาร
Activity : Muscle contraction I MR I เพื่อเพิ่มการผลิตพลังงาน
Atmospheric temp : U shape / SDA : Specific dynamic การย่อย ดูดซึม ขนส่งใช้หรือเก็บสารอาหาร
Basal metabolism rate
Surface area มาก - BMR มาก
Age: Children > Elderly
Sex : Male > Female
Extra Metabolism
Hormones
ฮอร์โมน Catecholamine (NE,E) ถูกมาใช้เพื่อตอบสนองในระยะสั้น
ฮอร์โมน Thyroxine ถูกนำมาใช้เพื่อตอบสนองในระยะยาว 1-3 สัปดาห์
Brown adipose tissue ( จะถูกสลายมาใช้เวลาหนาว จะไม่เกิการ Shivering )
Sympathetic nerves : Norepinephrine (NE) , Epinephrine (E)
Mitochondria
Blood vessels
Shivering thermogenesis ( Core temp < 35.5 ํC )
อยู่ในที่เย็นจัด-อาการหนาวสั่นจากการหดตัวเป็นจังหวะถี่ๆของกล้ามเนื้อโครงร่าง
อยู่นอกเหนืออำนาจจิตใจ-ผลิตความร้อน
สิ่งแวดล้อมภายนอก ( External environment )
Heat loss from internal organs
( การระบายความร้อนจากอวัยวะภายใน)
Major sit of heat production - Rest of the body
Conduction : การนำความร้อนจากอวัยวะหนึ่งไปยังอวัยวะหนึ่ง
Rate of blood flow : Cold environment - Skin blood flow
Temp . difference ( Tissue vs Blood supply )
Convection : การพาความร้อนไปกับเลือด
Core - Skin
กลไกการนำความร้อนออกจากร่างกาย
( Mechanisms of heat transfer)
การควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
( Thermoregulatory system )
สิ่งเร้า (Stimuli) ความร้อน/ความเย็นจากภายนอกร่างกาย
ตัวรับอุณหภูมิ ( Thermoreceptors )
central or core thermoreceptors
Cold - sensitive neurons : อุณหภูมิโดยรอบที่เย็น
Heat - sensitive neurons : อุณหภูมิโดยรอบที่ร้อน
Deep body temp receptor
Spinal cold : Abdominal viscera : Around the Great vein
Expose to the body core temp.
Peripheral or Cutaneous thermoreceptors
Cord thermoreceptors : อุณหภูมิกระตุ้นอยู่ที่ 12-32 ํC ผ่าน AS small myelinated fiber
Warmth thermoreceptors : อุณหภูมิกระตุ้นอยู่ที่ 30-34 ํC ผาน C unmyelinated fiber
Hypothalamic thermoregulatory center
หน่วยปฏิบัติการที่ทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย (thermo-regulatory effectors)
การไหลเวียนเลือดใต้ผิวหนัง
(Cutaneous blood vessels)
กล้ามเนื้อลาย (Skeletal muscle)
ต่อมเหงื่อ (Sweat gland)
ต่อมไร้ท่อ(Endocrine gland)
ต่อมไทรอยด์ (Thyroid) - ต่อมหมวกไต (Adrenal gland)
หน่วยปฏิบัติการตอบสนองต่อความร้อน
(Response to Heat)
หน่วยปฏิบัติการตอบสนองต่อความเย็น
(Response to Cold)
การควบคุมอุณหภูมิกายแกนกลาง
(Regulation of Cord temperature)
ความผิดปกติของการควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย (Abnormalities of body temperature regulation )
อุณหภูมิกายสูง ( Hyperthermia )
อุณหภูมิกายอยู่มากกว่า 37.5 ํC
Heat syncope (ลมแดด)
พบในคนยืนนิ่งๆ นานๆ กลางแดด (Venous return)
Heat exhaustion (การอ่อนเพลียจากความร้อนจากการสูญเสียน้ำจำนวนมาก) พบในคนที่อยู่ในที่ร้อน , ออกกำลังกายรุนแรงหรือนานในที่อากาศร้อนชื้น,เหงื่ออกจำนวนมาก,ร่างกายขาดน้ำ,ความดันโลหิตต่ำ,หัวใจเต้นเร็วขึ้น
Heat stroke (อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 40.5 ํC) ทำให้ระบบประสาทเสียหาย เช่น ในคนที่รับยาขับปัสสาวะ เป็นต้น อาจทำให้เกิดอาการ : อาเจียน ปวดหัว สับสน กระสับกระส่าย หมดสติ ช็อค
Fever or pyrexia (ไข้)
เกิดจากสารก่อไข้ (Pyrogens)
Prostaglandin E2 จาก Bacteria & Inflammatory process มีผลทำให้ Hypothalamus ปรับ Set point ของอุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น
Cora temp > 37.5 ํC โดยไม่เกี่ยวข้องกับการทำงานหรอการออกกำลังกาย
Rising phase ระยะเริ่มไข้ขึ้น : หนาวสั่น,ผิวซีด,เส้นเลือดที่ผิวหนังหดตัว
Plateau phase ระยะไข้ทรง : ไข้สูง,หน้าแดง,ตัวแดง,ไม่มีเหงื่อ
Defervescence ระยะสร่างไข้ : เหงื่อออก
อุณหภูมิกายต่ำ ( Hypothermia ) อุณหภูมิร่างกายอยู่ต่ำกว่า 35 ํC
Mild (32-35 ํC)
Shivering , Cutaneous vasoconstriction
Moderate (28-32 ํC) Shivering , Metabolism , ความดัน , การเต้นของหัวใจ , การหายใจ , ไม่มีสติ (Unconscious)
Severe (<28ํ ํC) หัวใจหยุดเต้น , เซลล์ตาย
