Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Sensory and Special Senses - Coggle Diagram
Sensory and Special Senses
ระบบประสาทสัมผัส (Sensory system)
A. General features of Sensory systems
Topographicorganization
Receptors: Types, Receptors field, Coding, Adaptation - Pathways
B. Somatosensorysystemsandpain
Touch,Proprioceptivesensation
Thermalsensation,Painsensation
C. Special sensory system
(Structure, Transduction, Pathway)
Vision
AuditionandBalancing
Taste
การรับรู้ทางประสาทสัมผัส (Sensory perception)
Modulation : แปลงสัญญาณ
Perception : การรับรู้
Transmission : ส่งสัญญาณ
Transduction : แปลสัญญาณ
ชนิดของการรับรู้ทางประสาทสัมผัส (Type of sensation)
• Special senses : ประสาทสัมผัสการรับรู้
•Superficialsensation:ประสาทสัมผัสการรับรู้แบบพื้นผิว(รับรู้ผ่านทางผวิหนัง)
• Visceral sensations : ประสาทสัมผัสการรับรู้ที่เกี่ยวข้องกับช่องท้อง
• Deep sensation : ประสาทสัมผัสการรับรู้แบบลึก (รับรู้ผ่านทางกล้ามเนื้อและข้อต่อ)
ลักษณะของสิ่งกระตุ้น (Characteristic of Stimulus)
• Modality : ประเภท (Mechanical, Chemical, Photo, Thermal stimuli)
• Intensity : ความแรง (Sensory threshold frequency code)
• Location : ตาแหน่ง (Topographic organization)
• Duration : ระยะเวลา (Receptor adaptation)
คุณสมบัติทั่วไปของตัวรับความรู้สึก (Common characteristics of receptor)
Adaptation :การปรับตัวของตัวรับความรู้สึก
Receptive fields : ตัวรับหนึ่งๆ จะตอบสนองต่อแรงที่กระทบบนพื้นผิวเฉพาะ ในบริเวณขอบเขตที่มีปลายประสาทรับความรู้สึกกระจายอยู่
Threshold: ปริมาณของสิ่งเร้าหรือแรงกระตุ้นที่น้อยที่สุดที่ทำให้เกิด ความรู้สึก
Two-point discrimination threshold : ระยะห่างของจุดกระตุ้นที่น้อยที่สุด ที่สามารถบอกได้ว่ามีการกระตุ้น 2ตำแหน่งใช้สาหรับวัดระยะห่างของReceptivefields
การแบ่งชนิดของตัวรับความรู้สึก (Classification of sensory receptors)
2) แบ่งตามตำแหน่งตัวรับหรือตามหน้าที่
•Exteroceptor:สิ่งเร้าอย่ภู ายนอกเช่นความร้อน/เยน็ ,สัมผสัเจ็บปวด
• Visceroceptor : สิ่งเร้าอย่มู าจากอวยั วะภายใน •Telereceptor:สิ่งเร้าอย่หู่างจากตัวรับได้แก่กลนิ่ แสงเสียง
• Proprioceptor : ตาแหน่งของร่างกาย ความรู้สึกในขณะท่ีมีการเคลื่อนไหว (กล้ามเนื้อ, เอน็ , ข้อต่อ)
3) แบ่งตามชนิดของตัวกระตุ้น
• Mechanoreceptor:พลงังานกล(Tactile,Stretchreceptor,Skeletalmuscle,Tendons,Ligaments, Joint capsules, Sound)
• Thermoreceptor:อณุ หภมู ิ(Cold,Warmreceptor)
• Chemoreceptor:เคมี(Tastebuds,Olfactoryreceptors)
• Photoreceptor:แสง(Retina:Rod,Conecells)
• Nociceptor:ตัวรับสิ่งกระตุ้นที่อาจเป็นอนั ตรายเช่นความเจ็บปวด
1)แบ่งตามรูปร่างทางจุลกายวิภาคศาสตร์
• Freenerveendings (ปลายเปลือย)
• Encapsulatednerveendings (ปลายเป็ นกระเปาะแคปซูล)
• Sensory cells (เซลล์เฉพาะ)
• Peripheralcells (เซลล์ประสาทส่วนปลาย)
ระบบประสาทรับความรู้สึกทางกาย (Somatosensory system)
Dorsal (posterior) column-medial lemniscus pathway
Primary sensory cortex
Brodmann area: 3, 1, 2 ทำหน้าที่ในการรับความรู้สึกจากผิวหนัง, กล้ามเนื้อ, และข้อต่อ
Spinothalamic tracts
• Anteriorspinothalamictract: สัมผัสแบบหยาบ (Crude touch)
• Lateralspinothalamictract ความเจบ็ ปวดและอณุ หภูมิ (Pain and Temperature)
Sites of Pain origin
• Neuropathicpainเป็นอาการปวดที่มาจากโรค ปลายประสาทเสื่อม
• Somaticpainเป็นอาการปวดที่มาจากผิวหนัง, กระดูก, กล้ามเน้ือ, เอ็นข้อต่อ เป็นต้น
• Visceralpainเป็นอาการปวดที่มาจากอวัยวะภายใน เช่น หัวใจ, ปอด, ระบบทางเดินอาหาร และระบบสืบพันธุ์