Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
SENSORY AND SPECIAL SENSES II, 061AFAD4-34DD-4E51-AF8C-7D05E3D6C14E,…
SENSORY AND SPECIAL SENSES II
องค์ประกอบของการรับความรู้สึก
ตัวรับความรู้สึก (Sensory receptor) และเซลล์รับความรู้สึกที่ 1 หรือ First order neoron
เส้นประสาทสมอง (Cranial nerve)
เซลล์ประสาทที่ 2 และ 3(Sencond/Third order neorons)
เปลือกสมองรับความรู้สึกส่วนปฐมภูมิ(Primary sensory cortex
Vision
ดวงตามนุษย์เปรียบเสมือนกล้องถ่ายภาพเนื่องจากมีส่วนประกอบและลักษณะการทำงานที่คล้ายกัน
แสง ——> Cornea. ——> Pupil ——> Lens ——>. Retina ——> ภาพจริงหัวกลับ
Optic disc (blind spot) จุดบอด
เป็นที่เดียวที่ไม่สามารถรับภาพ แสง สี ได้
Visual association cortex (secondary visual area) เพื่อแปลความหมายจากภาพที่มองเห็นว่าวัตถุนั้นคืออะไรมีรูปร่างลักษะอย่างไร
Primary visual cortex เพื่อทำหน้าที่รับภาพที่มองเห็นเป็นภาพจิงหัวตั้ง
องค์ประกอบ
Retina เป็นส่วนของเซลล์รับแสง
Fovea เป็นจุดเล็กๆบนเรตินาาซึ่งเป็นจุดท่ีมองเห็นชัดที่สุด
Rods เซลล์รับแสง มีลักษณะเป็นแท่งยาวๆไวแสงมาก จะไม่ปรากฏสีต่างๆ จะเห็นเพียงแต่ขาว-ดำ เท่านั้น
Cones เซลล์รับสี จะเริ่มทำงานเมื่อได้รับแสงสีต่างๆขึ้นอยู่กับการทำงานของcones
จากการทำงานของ cones และRods จะแบ่งระดับการมองเห็นออกเป็น 3 ระดับคือ
1.Scotopic vision เป็นช่วงที่ rods ทำงานเพียงอย่างเดียว จะมองเห็นเป็นสีขาว-ดำ เท่านั้น
2.Mesopic vision เป็นช่วงที่ rods และ cones ทำงานร่วมกันทำให้มองเห็นเป็นสีปนขาวดำ สามารถระบุแน่ชัดได้ว่าเป็นสีใด
3.Photopic vision เป็นช่วงที่ conesทำงานเพียงอย่างเดียว จะมองเห็นเป็นสีถูกต้องและบอกรายละเอียดได้ชัดเจน
สรีรวิทยาของการมองเห็นภาพ
จอตา (Retina) —-> จานประสาทตา (Optic disc) —-> เส้นประสาทตา (Optic nerve) —-> ส่วนไขว้ประสาทตา (Optic chiasm)—-> ลำเส้นใยประสาทตา (Optic tracts) —-> ศูนย์ถ่ายทอดสัญญาณประสาทหลักจากจอตา (Lateral geniculate nucleus, LGN) —-> ส่วนแผ่ประสาทตา (Optic radiation) —-> Primary visual cortex (Area 17) —-> Visual association cortex (Area 18-19)
การปรับดูใกล้ไกล
Accommodation System หรือการเพ่งของเลนส์แก้วตานั้นเป็นระบบเกี่ยวกับการเปลี่นแปลงภายในลูกตาที่เกิดขึ้น
ขณะที่ ciliary muscle คล้ายตัว เอ็น zones fiber ซึ่งปลายข้างหนึ่งยึดกับกล้ามเนื้อ ciliary และอีกข้างหนึ่งยึดกับขอบถุงแคปซูลของเลนส์จะตึงทำให้เกิดแรงดึงไปที่ตัวเลนส์ทำห้ส่วนหน้าและส่วนหลังของเลนส์แบนลง
ขณะท่ี ciliary muscle หดตัวจะทำให้ zonular fiber เกิดการหย่อนตัวทำให้เลนส์ตานั้นป่องขึ้นมาการ accommodation ทำให้เกิดความโค้งที่ผิวเลนส์มากขึ้นทั้งส่วนหน้าและส่วนหลัง ส่งผลให้กำลังหักเหมีมากขึ้น
Hearing
หูมีรูปร่างคล้ายใบพัด มีขนาดไม่ใหญ่ ตั้งอยู่ขนาบข้างของใบหน้าทำหน้าที่หลักในการได้ยินและเกี่ยวข้องกับการทรงตัว
1.หูชั้นนอก ใบหู(pinna) —-> ช่องหู(auditory canal) —-> แก้วหู หรือเยื่อแก้วหู(ear drum
2.หูชั้นกลาง ท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) → กระดูกค้อน (Malleus) → กระดูกทั่ง(Incus) → กระดูกโกลน (Stapes)
3.หูชั้นใน คอเคลีย (Cochlea) → ช่องเซมิเซอร์คิวลําร์ (Semicircular canal)
4.เซลล์ขน (hair cells) เป็นตัวรับกระตุ้นของเสียง โดยเซลล์ที่เป็นฐานคอเคลียทำหน้าที่รับเสียงสูงและปลายท่อทำหน้าที่รับเสียงทุ้ม
5.แลบบิรินท์ (vestibular labyrinth) อวัยวะการทรงตัว
6.หินปูน (otolith)เกาะอยู่ระหว่างคอเคลียกับประสาทการทรงตัว เพื่อช่วยในการเคลื่อนไหวศีรษะตามแรงโน้มถ่วงของโลก
องค์ประกอบ
Sound (air pressure waves) —-> Captured by pinna —-> Tympanic membrane —->Auditory ossicles —-> Vestibular window —-> Perilymph —-> Scala vestibuli —-> Organ of corti
Sound (Air pressure waves)
Hair cells (Receptors)
Auditory nerve (Primary afferents)
Cochlear nucleus (Brainstem/ Spinal cord nuclei)
Medial geniculate
body (Thalamus)
Primary auditory cortex
Hearing exam
Balance
การควบคุมรักษาสมดุลการทรงตัว และเคลื่อนไหว ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบดังนี้
1.Vestibular apparatus
2.Eyes
3.Posterior column of spinal cord
4.Cerebellum
ความรู้สึกสมดุล (Sense of equilibrium)
หูชั้นในที่ช่วยในการทรงตัว
ทำหน้าที่ควบคุมการทรงตัวหากมีการเคลื่อนไหวของศีรษะอย่างกะทันหัน
1.หูส่วนที่รับรู้การเคลื่อนไหวแบบหมุน(ความเร็วเชิงมุม) คือ หลอดกึ่งวงกลม (Semicircular ducts)
หูส่วนที่รับรู้การเคลื่อนไหวตามแนว XY (ความเร่งเชิงเส้น) คือ
Saccule ทําหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวแนวตั้ง (แกนY)
Utricle ทําหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวแนวราบ (แกน X)
Taste
Tongue, Papillae, and Taste bud
Nerve 7,9,10
ทำหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการรับรส insular cortex
ทำหน้าที่ในการแสดงความรู้สึกเมื่อมีการรับรส คือ limbic system
Smell
อวัยวะที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการได้กลิ่นคือ จมูก
บริเวณที่เกี่ยวกับการได้กลิ่นอยู่ที่บริเวณโพลงจมูกส่วนบน เรียกว่า olfactory epithelium
Olfactoryreceptors คือฐานรับกลิ่นที่มีลักษณะเป็นเนื้อผิว เรียกว่า Olfactoryepithelium ประกอบด้วยเซลล์ 3ชนิด คือ Olfactory receptor cells, Supporting epithelial (sustentacular) cells และ Basal cells
ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการรับกลิ่น olfactory bulb
ทำหน้าที่ในการแสดงความรู้สึกเมื่อมีการรับกลิ่น คือ Amygdala
