Platon 427-347r. przed Chrystusem
Najsławniejszy uczeń Sokratesa, spisał jego nauki
Żeby wyjaśnić świat fizyczny, trzeba odwołać się do metafizycznego.
Usiłował uchwycić rzeczywistość niezmienną uważał, że musi istnieć coś niezmiennego
z greckiego Platys- szeroki w ramionach, sportowiec i myśliciel zarazem
Dialogi sposobem nauczania
udramatyzowane rozmowy
filozofia przedstawiana jest w
rozmowie i w sporze
procesy myślowe
różne punkty widzenia, oddają meandry dyskusji.
Dialogi wczesne
rozwaga – Charmides
męstwo Laches :
przyjaźń Lizys
pobożność –
Eutyfron
Dialogi średnie
roztrząsają
podstawowe sprawy życia
"Uczta"- miłość i erotyka
śmierć Fedon
Państwo w rozumieniu społecznym
język Kratylon
Dialogi późne
Dialektyka "Sofista"
matematyka
kosmologia
państwo "Polityk prawa"
nie zawsze kończy się oczywistą
konkluzją
Parabola Jaskini
- Więźniowie zamknięci w jaskini, twarzą do ściany, widzą ruchome obrazy, słyszą głosy
- Nie wolno im się odwrócić
- Jeden z więźniów odwraca się i widzi ognisko
- Głos strażników odbija się od ścian a przedmioty rzucają cień
Symbolika
Jaskinia- świat zmienny
rzeczywistość poza jaskinią –
byt niezmienny :
To co brane za rzeczywistość jest tylko cieniem
Patrząc w ścianę nie odkrywamy rzeczywistości
Etapy wtajemniczenia
Etap DOMYSŁU- poglądy brane od innych, powszechne, nie sprawdzone
Etap PRAWDOPODOBIEŃSTWA- zaczyna samodzielnie myśleć
Etap MYŚLENIA DYSKURSYWNEGO- poznanie matematyczne
Etap MYŚLENIA INTUICYJNEGO- ogląd
idei, chwytanie prawzorców rzeczy
- Wychodzi z jaskini, poznaje prawdziwy świat
- Wraca, by uwolnić resztę, a ci go zabijają.
interpretacja
naukowa- Poznanie tego co niezmienne, jest niebezpieczne, tłum tego nie lubi
religijna- droga wyzwalania się z kajdan, zwycięstwo duszy nad ciałem :
poetycka- Tym, co pozwala duszy istnieć jest miłość, wszystko może być piękne
Idea
Wieczne i niezmienne
jest podstawą wszystkich rzeczy, jednak nic nie jest czystą ideą
pochodzi z greckiego języka
potocznego, ozn. „wygląd”, „postać”
To, co czyni konkretną rzecz piękną, jest fakt,
że posiada ona formę/ideę piękna
poznawane myślowo
Idea dobra
najważniejsza
łączy wszystkie formy
przypomina idee Boga
Stworzenie świata
forma
Bóg Demiturg
rzemieślnik
ład w miejsce chosu
koncepcja Boga Chrześcijańskiego
wzorem świat idei
Dualizm Platoński
ANTROPOLOGICZNY
człowiek to dusza
uwięziona w ciele.
Dusza wieczna ze świata idei
ONTOLOGICZNY:
Dwie rzeczywistości
świat zmysłów i idei
dusza i idealne państwo
ROZUMNA,
w głowie,
cnota mądrości Władcy, filozofowie
Gniewna
w sercu, cnota męstwa Wojownicy
Pożądliwa
w podbrzuszu cnota umiaru Rzemieślnicy
Idealny ustrój Monarchia
Miłość- Dążenie do wiecznego dobra, łączy świat zmysłowy ze światem idei. Nawet miłość zmysłowa jest dobra bo prowadzi do idei dobra
click to edit