Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Procesy trawienia i wchłaniania - Coggle Diagram
Procesy trawienia i wchłaniania
Trawienie
rozkład wielkocząsteczkowych składników pokarmowych do prostych, rozpuszczalnych w wodzie związków ktore mogą zostac wykorzystane przez komórki organizmu
w komorkach zwiazki te sa zuzywane jako zrodlo energii lub substraty do zwiazkow wlasnych
proces trawienia zaczyna sie od fizycznej obrodki pokarmu
trawienie chemiczne- enzymatyczny rozklad wielkoczasteczkowych zwiazkow organicznych do prostszych, przyswajalnych
enzymy trawienne naleza do hydrolaz, wiec przeprowadzane przez nie rozkłady to
hydroliza enzymatyczna
-
polisacharydy i oligosacharydy do cukrow prostych
-białka do aminokwasów
-tłuszcze do glicerolu i kwasow tluszczowych
-proste związki organiczne sa wchłaniane
Przemiany sacharydów
POLISACHARYDY I OLIGOSACHARYDY
-enyzymy rozkladające wiązania glikozydowe laczace reszty cukrow prostych
a) rozkladające wiazania 1,4-alfa-glikozydowe
amylaza ślinowa
(skrobie i glikogen do dekstryn i maltozy; w jamie ustnej)
amylaza trzustkowa
(dekstryny do maltozy; swietle jezlita cienkiego, glownie dwunastnicy)
maltaza
(maltoze do glukozy; w rabku szczoteczkowym jelita cienkiego)
sacharaza
(sacharoze do gluzkwy i fruktozy; w rabku szczoteczkowym jelita cienkiego)
b) rozkladające wiązania 1,4-beta-glikozydowe
laktaza (hyfrolizuje cukier mleczny-laktoze-do glukozy i galaktzy; w rąbku szczoteczkowatym jelita cienkiego)
TE WYZEJ I MONOSACHARYDY sa wchłaniane --> do krwi
TRAWIENIE SKROBI
rozrywaja wiązania 1,4-afta-glikozydowe laczace ze soba czasteczki glukozy
slinowa (skrobia do dekstyn i maltozy; w jamie ustnej)
trzustkowa (dekstyny do maltozy; w swietle jelita cienkiego)
maltaza (maltoza do glukozy; w rabku szczoteczkowym jelita cienkiego)
ze światla jelita cienkiego --> do wnętrza enterocytów
z ennterocytów --> do naczyn kwionośnych
Przemiany białek
Z udziałem ENZYMÓW
PROTEOLITYCZNYCH
-rozkładają wiązania peptydowe łaczace reszty aminokwasow
endopeptydazy (hydrlizują wiązania peptydowe wewnątrz cząsteczki białka)
egzopeptydazy (odłączają skrajne aminokwasy z koncow łańcucha peptydowego)
pepsyna (białka do peptydów; w zołądku)
trypsyna (białka do peptydów; w swietle jelita cienkiego glownie w dwunastnicy)
chymotrypsyna (białka do peptydów; w swietle jelita cienkiego glownie w dwunastnicy)
karbosypepydazy (odłączaja skrajne aminokwasy od konca aminowego peptydow; w świetle szczoteczkowym jelita cienkiego)
aminopeptydazy (odłaczaja skrajne aminokwasy do konca aminowego peptydow; w rabku szczoteczkowym jelita cienkiego)
dipeptydazy (dipeptydy do wolnych aminokwasow; w rąbku szczoteczkowym jelita cienkiego)
Trawione BIAŁKA I PEPTYDY do wolnych AMINOKWASÓW --> do krwi
TRAWIENIE BIAŁEK
rozrywają wiazania peptydowe łaczacace poszczegolne aminokwasy
pepsyna (białka do peptydów; w żoładku)
trypsyna i chymotrypsyna (białka do peptydów; w swietle jelita cienkiego)
karboksypeptadazy (odłączają wolne aminokwasy od konca -COOH peptydów; w ś. jel. cien)
aminopeptydazy (odłączają wolne aminokwasy do konca -NH2 peptydow; w rabku szczotezkowym jeita cienkiego)
dipeptydazy (dipeptydy do wolnych aminokwasow; w rą. szcz. je. cien)
ze swiatla jelita cienkieo aminokwasy --> do wnetrza enterocytów
z enterocytów aminokwasy --> do naczyn kwionośnych
Przemiany tłuszczów
(hydrofobowe)
-
enzymy lipolityczne
(lipazy) rozkladajace wiazania estowe laczace glicerol z resztami kwasow tluszczowych sa hydrofilowe, dzialaja tylko wodzie.
Dlatego funckjonuja tylko na powietrzni kropel tluszczu nie wnikajac do wnetrza.
EMULGACJA
-
emulcja tłuszczu
zwieksza powierzchnie styku lipaz z trawionymi zwiazkami.
Duze krople tluszczu rozbite na mniejsze fragmenty, zawiesina -
emulsja
.
-zasadniczy etap emulgacji tluszczow jest w dwunastnicy dzieki
żółci
.
lipaza ślinowa
(tłuszcze w naturalnej emulsji do glicerolu i kwasow tluszczowych; w jamie ustnej)
lipaza żołądkowa
(tłuszcze w nasturalnej emulsji do glicerolu i kwasow tluszczowych; w zoladku)
lipaza trzustkowa
(tłuszcze zemugloane przez zolc do glicerolu i kwasow tluszczowych; w swietle jelita cienkiego)
-w świetle jelita cienkiego glicerol i kwasy tluszczowe tworza kompleksy z solami zolciowymi, tak sa transportowane do komorek nablona jelit. Resynteza tluszczow wlasciwych z fosfolipidami i bialkami tworza
chylomikrony
--> do limfy
Chylomikrony
:
-
tryglicerydy
(hydrofobowy rdzeń)
-
fosfolipidy , białka
(hydrofilowa otoczka zewnetrzna)
Dzieki tej budowie moga byc transportowane przez krew i limfe ktorymi glownymi skladnikami jest woda.
TRAWIENIE TŁUSZCZÓW
rozrywają wiazania esrowe łączące glicerol z resztami kwasow tluszczowych
lipaza ślinowa
(tłuszcze w naturalnej emulsji do glicerolu i kwasow tluszczowych; w jamie ustnej)
lipaza żołądkowa
(tłuszcze w nasturalnej emulsji do glicerolu i kwasow tluszczowych; w zoladku)
lipaza trzustkowa
(tłuszcze zemugloane przez zolc do glicerolu i kwasow tluszczowych; w dwunastnicy)
ze swiatla jelita cienkiego glicerol i wolne kwasy tluszczowe wchłaniane --> do wnetrzna enterocytow
w enterocytach resynteza tłuszczów i tworzenie chylomironów
z enterocytów chylominkrony przeniaja --> do naczyn limfatycznych
Regulacja czynnosci ukladu pokarmowego
-prawidlowe funcjonowanie ukł. poarm. reguluje osrodek nerwowy w
rdzeniu przedluzonym
. kontrolowany jest przez
korę mózgu
. Hormony:
gastryna
- produkowana przez gruczol blony sluzowej zoladka w odpowiedzi na pobudzenie chemoreceptorow przez skaldniki pokarmu. Stymuluje wydzielanie soku zołądkowego
somatostatyna
- produkowana przez gruczoly blony sluzowej zoladka w odpowiedzi na obecnosc kwasu solnego. Hamuje wydzielanie soku zolciowego
OSRODKI GLODU i SYTOSCI , RECRPTOY poziomu GLUKOZY we krwi
w podwzgorzu mozgu
wysoki poziom glukozy pubudza osrodek sytosci i jednoczesnie hamuje osrodek glodu
niski poziom glukozy hamuje osrodek sytosci i pobudza osrodek glodu
Wchłanianie produktów trawienia
POLISACHARYDY
--> glukoza wchlaniana w jelicie cienkim do krwi, transportowana zyla wrotna do watroby.
-z watroby czesc glukozy z krwią --> do komorek ciala
(źródło energii w oddychaniu tlenowym)
-nadmiar glukozy --> glikogen w watrobie lub miesniach
-pozostale nadwyzki glukozy --> tłuszcze w tkance tluszczowej
BIAŁKA
--> aminokwasy wchlaniane w jelicie cienkim do krwi, transportowane zyla wrotna do watroby
-z watroby aminokwasy z krwia --> do komorek ciala (substraty do syntezy bialek wlasnych)
-nadmiar aminkowasow, lub dlugotrwaly glod --> źródło energii
TŁUSZCZE
-->glicerol i kwasy tłuszczowe
-w komorkach nablonka (enterocyty) jelita cienkiego resynteza tluszczow i tworzenie
chylomikronów
(kompleksow białkowo-lipidowych)
-chylomikrony wchłaniane w jelicie cienkim --> do naczyn limfatycznych, potem z limfą do krwi
-z krwi do komorek ciala --> budowa błon biologicznych i źrodlo energii
-nadmiar tluszczow --> w tkance tluszczowej
Wchłanianie w kosmkach jelitowych
-glukoza
-aminokwas
-chylomikron (kompleks białkowo-lipidowy)
-naczynie krwionosne
-naczynie limfatyczne
-wątroba
-żyła wrotna
-serce
Transport przez błony enterocytu
GLUKOZY I AMINOKWASÓW
-ze światla jelita --> do wnetrza enterocytu
TRANSPORT CZYNNY (bo wbrew gradientowi stężeń), przez białka nośnikowe symportowe wraz z jonami sodu.
Nie wymaga bezpośredniej energii, wykorzystuje roznice stezen jonow sodu po obu stronach błonu enterocytu. Różnica ta jest wytwarzana przez pompe sodowo-potasową.
(wspomaga wchłanianie glukozy i aminkwasow do narzyc kwionośnych)
-z wnetrza enterocytu --> do płynu zewnątrzkomórkowego
TRANSPORT BIERNY na zasadzie DYDUZJI UŁATWIONEJ
GLICEROLU I KWASOW TLUSZCZOWYCH
-w formie kompleksow z solami zolciowymi dyfundują do komorek nablonka (enterocytów) jelit
-w cytozolu łączą sie z +białkami --> do kanalikow siateczki srodplazmatycznej gladkiej
zachodzi RESYNTEZA TRIGLICERYDÓW
-triglicerydy --> do aparatu Golgiego
otaczają się hydrofilową otoczka zewnetrzna i tworza chylomikrony
-chylomikrony usuwane do przestrzeni zewnatrzkom. na drodze egzocytozy
----małe steżenie ------czynny---> duże stęzenie ----bierny---> małe stęzenie
glukozy i aminokwasow ..........glukozy i aminokw ...............glukozy i aminokw
glicerol + wolne kwasy tłuszczowe + sole zolciowe ---
--> do komorek nablonka jelit + białka ---> do kanalików siateczki srodplazmatycznej gladkiej RESYNTEZA TRIGLICERYDOW
triglicerydy --->do aparatu Golgiego
= chylomikrony --> przest. zewnatrzkom. EGZOCYTOZA