Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 8 เมแทบอลิซึมของพลังงานและสรีรวิทยาการควบคุมอุณหภูมิ - Coggle Diagram
บทที่ 8 เมแทบอลิซึมของพลังงานและสรีรวิทยาการควบคุมอุณหภูมิ
สัญญานชีพ (Vital signs)
บ่งบอกถึงสถานะของกระบวนการที่ทำให้มีชีวิตอยู่ค่าปกติของสัญญานชีพของแต่ละบุคคลจะแตกต่างกันไปตามอายุ น้ำหนัก เพศ และสุขภาพโดยรวม
อุณหภูมิกาย (Body temperature)
อุณหภูมิแกนกลาง(Core temperature) อุณหภูมิจะอยู่ที่ 36.5 - 37.5
จะมี Thermoregulatory system เป็นระบบควบคุมอุณหภูมิแกนกลางให้อยู่ในช่วงนี้
อุณหภูมิผิว (Shell or Skin temperature) อุณหภูมิจะอยู่ที่ 36.6 - 37.0
ผิวเป็นส่วนที่เกี่ยวกับการแลกเปลี่ยนความร้อนกับสิ่งแวดล้อม
แปรผันได้มากกว่าอุณหภูมิแกนกลาง
โดยทั่วไปจะมีค่าน้อยกว่า Core temperature
ปัจจัยที่มีผลต่ออุณหภูมิกาย (Factors affecting normal body temperature)
การเปลี่ยนแปลงช่วงเวลาระหว่างวันหรือนาฬิกาชีวภาพ (Daily cycle : Circadian rhythm)
ช่วงเวลาของการมีประจำเดือน (Phase of menstrual cycle)
อัตราการเมทาบอลิซึม (Metabolism rate)
ระบบการควบคุมอุณหภูมิของสมอง (Temperature-regulating center)
การสมดุลความร้อน (Heat balancing)
Hyperthermia →High body temperature
Heat production > Heat loss
Heat balancing →Normal body temperature
Heat production = Heat loss
Hypothermia →Low body temperature
Heat production < Heat loss
การผลิตความร้อนจากภายในร่างกาย
(Internal heat production)
Metabolism rate
Basal metabolism rate
Age : Children > Elderly
Sex : Male > Female
Activity : Muscle contraction ↑, MR↑
เพื่อเพิ่มการผลิตพลังงาน
Emotion : Epinephrine secretion↑, Muscle tone↑
Foodintake : MR↑: SDA มีผลประมาณ 6 ชั่วโมง หลังการรับประทานอาหาร
Atmospheric temp. : U shape
SDA: Specific dynamic action การย่อย ดูดซึม
Extra Metabolism
Shivering thermogenesis (Core temp. ≤ 35.5 °C )
Brown adipose tissue (จะถูกสลายเวลาหนาว จะไม่เกิน Shivering)
-Blood vessels
-Sympathetic nerves : Norepinephrine (NE), Epinephrine (E)
-Mitochondria
Hormones
ฮอร์โมน Catecholamine (NE, E) ถูกนำมาใช้เพื่อตอบสนองในระยะสั้น
ฮอร์โมน Thyroxine ตอบสนองในระยะ 1-3 สัปดาห์
สิ่งแวดล้อมภายนอก (External environment)
กลไกการน าความร้อนออกจากร่างกาย (Mechanisms of heat transfer)
Convection การพาความร้อน 15 %
Conduction การนำความร้อน 18 %
Evaporation การระเหย 22 %
Radiation การแผ่รังสี 60 %
การควบคุมอุณภูมิร่างกาย(Thermoregulatory system)
สิ่งเร้า (Stimuli)
ความร้อน/ความเย็น
จากภายนอกภายในร่างกาย
ตัวรับอุณหภูมิ (Thermoreceptors)
Peripheral or Cutaneous
Central or Core (สมอง)
Deep body temp. receptors
หน่วยปฎิบัติการที่ทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย (Thermo-regulatory effectors)
กล้ามเนื้อลาย (Skeletal muscle)
การไหลเวียนเลือดใต้ผิวหนัง(Cutaneous bloodvessels)
ต่อมไร้ท่อ(Endocrine gland)
ต่อมเหงื่อ(Sweat gland)
ความผิดปกติของการควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
(Abnormalities of body temperature regulation)
อุณหภูมิกายสูง (Hyperthermia) อุณหภูมิกายอยู่มากกว่า 37.5 องศา
Heat syncope ลมแดด
Heat exhaustion อ่อนเพลียจากความร้อน
Heat stroke อุณหภูมิสูงมากกว่า 40.5 องศา
Fever หรือ Pyrexia (ไข้)
Fever หรือ Pyrexia (ไข้)
Rising phase ระยะเริ่มไข้ขึ้น
Plateau phase ระยะไข้ทรง
Defervescence ระยะสร่างไข้
อุณหภูมิกายต่ำ (Hypothermia) อุณหภูมิกายต่ำกว่า 35 °C
Mild (32 -35 °C )
Shivering, Cutaneous vasoconstriction
Moderate (28 -32 °C )
Shivering↓, Metabolism↓, ความดัน↓, การเต้นของหัวใจ↓, หารหายใจ↓,
ไม่มีสติ(Unconscious)
Severe (< 28 °C ) หัวใจหยุดเต้น , เซลล์ตาย