Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Sensory and Special Senses, A6480089 นางสาวรัชรินทร์ ทองย้อย - Coggle…

- - - - Exteroceptor : สิ่งเร้าอยู่ภายนอก เช่น ความร้อนเย็น, สัมผัสเจ็บปวด
      - Visceroceptor : สิ่งเร้าอยู่มาจากอวัยวะภายใน
      - Telereceptor : สิ่งเร้าอยู่ห่างจากตัวรับ ได้แก่ กลิ่น แฮง เสียง
      - Proprioceptor : ตำแหน่งของร่างกาย ความรู้สึกในขณะที่มีการเคลื่อนไหว (กล้ามเนื้อ, เ อ็น, ข้อต่อ)
    - - Mechanoreceptor : พลังงานกล (Tactile, Stretch receptor, Skeletal muscle, Tendons, Ligaments, Joint capsules, Sound)
      - Thermoreceptor : อุณหภูมิ (Cold, Warm receptor)
      - Chemoreceptor : เคมี (Taste buds, Olfactory receptors)
      - Photoreceptor : แสง (Retina : Rod, Cone cells)
      - Nociceptor : ตัวรับสิ่งกระตุ้นที่อาจเป็นอันตราย เช่น ความเจ็บปวด
    - - Free nerve endings (ปลายเปลือย) Pain, Thermal etc
      - Encapsulated nerve endings (ปลายเป็นกระเปาะแคปซูล) Corpuscle of Touch
      - Sensory cells (เซลล์เฉพาะ) Receptor cell in Eye, Ear, Tongue
      - Peripheral cells (เซลล์ประสาทส่วนปลาย)
  - - - Spinothalamic tracts
      - Nerve fibers and Pain
        
        Fast pain
        
        เหนี่ยวนำบน A-delta fiber บอกตำแหน่งได้
        
        Slow pain
        
        เกิดช้าๆ อยู่นาน บอกตำแหน่งแน่นอนไม่ได้
      - Spinothalamic tracts
        
        Anterior spinothalamic tract : สัมผัสแบบหยาบ (Crude touch)
        
        Lateral spinothalamic tract ความเจ็บปวดและอุณหภูมิ (Pain and Temperature)
      - Sites of Pain origin
        
        Visceral pain
        
        เป็นอาการปวดที่มาจากอวัยวะภายใน เช่น หัวใจ, ปอด, ระบบทางเดินอาหาร และระบบสืบพันธุ์
        
        Neuropathic pain
        
        เป็นอาการปวดที่มาจากโรค
        ปลายประสาทเสื่อม
        
        Somatic pain
        
        เป็นอาการปวดที่มาจากผิวหนัง,
        กระดูก, กล้ามเนื้อ, เอ็นข้อต่อ เป็นต้น
      - Primary sensory cortex
        
        Brodmann area: 3, 1, 2 ทำหน้าที่ในการรับความรู้สึกจากผิวหนัง, กล้ามเนื้อ, และข้อต่อ
      - Referred pain
        
        อาการปวดต่างที่ เป็นความเจ็บปวดต่างที่จากส่วนร่างกายซึ่งได้รับสิ่งร้าอันก่อความเจ็บปวด เช่น อาการปวดเค้นหัวใจ (angina pectoris) ซึ่งเกิดจากกล้ามเนื้อหัวใจตายเหตุขาดเลือด (หัวใจวาย) แต่มักจะทำให้รู้สึกปวดคอ ไหล่และหลัง
      - Brodmann area: 3, 1, 2 ทำหน้าที่ในการรับความรู้สึกจาก ผิวหนัง, กล้ามเนื้อ, และข้อต่อ
    - - Spinal cord injury
      - ตัวรับรู้อุณหภูมิ (Thermoreceptor)
      - ตัวรับรู้สัมผัส (Tactile mechanoreceptor)
        
        Slowly adapting mechanoreceptor ปรับตัวช้า
        
        Rapidly adapting mechanoreceptor อยู่บริเวณต้องรับการกระตุ้นที่ไวมาก สามารถบอกตำแหน่ง และรายละเอียดสิ่งกระตุ้นได้ดี
      - การรับรู้ความรู้สึกจากกล้ามเนื้อลาย เอ็น และข้อต่อเพื่อสั่งไปประมวลผลที่สมอง มี ความสำคัญเกี่ยวกับการทรงตัว
  - - - Deep sensation
        
        ประลาทสัมผัสการรับรู้แบบลึก
      - Visceral sensations
        
        ประสาทสัมผัสการรับรู้ที่เกี่ยวข้องกับช่องท้อง
      - Superficial sensation
        
        ประสาทสัมผัสการรับรู้แบบพื้นผิว
      - Special senses
        
        ประสาทสัมผัสการรับรู้
    - - Modality : ประเภท (Mechanical, Chemical, Photo, Thermal stimuli)
      - Intensity : ความแรง (Sensory threshold frequency code)
      - Duration : ระยะเวลา (Receptor adaptation)
      - Location : ตำแหน่ง (Topographic organization)
- - - - ทำหน้าที่ควบคุมการทรงตัวหากมีการ
        เคลื่อนไหวของศีรษะอย่างกะทันหัน
        
        หูส่วนที่รับรู้การเคลื่อนไหวแบบหมุน (ความเร่งเชิงมุม) คือ หลอดกึ่งวงกลม (Semicircular ducts)
        
        หูส่วนที่รับรู้การเคลื่อนไหวตามแนว XY (ความเร่งเชิงเส้น) คือ Saccule ทำหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวแนวตั้ง (แกน Y) Utricle ทำหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวแนวราบ (แกน X)
    - - การควบคุมรักษาสมดุลการทรงตัว
        และเคลื่อนไหว ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ ดังนี้
        
        Eyes (ตา)
        
        Posterior column of spinal cord(ไขสันหลัง)
        
        Vestibular apparatus (หู)
        
        Cerebellum (สมองซีรีเบลลัม)
  - - - หูชั้นนอก ใบหู (Pinna) - ช่องหู (Auditory canal) -> แก้วหู หรือ เยื่อแก้วหู (Ear drum)
      - หูชั้นกลาง ท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) -> กระดูกก้อน (Malleus) -> กระดูกทั่ง (Incus) -> กระดูกโกลน (Stapes)
      - หูชั้นใน คอเคลีย (Cochlea) - ช่องเซมิเซอร์คิวลาร์ (Semicicular canal)
      - เซลล์ขน (Hair Cells) เป็นตัวรับกระตุ้นของเสียง โดนเซลล์ขนที่ฐานคอเกลียทำหน้าที่รับเสียงสูงและปลายท่อทำหน้าที่รับเสียงทุ้ม
      - แลบบิรินท์ (Vestibular labyrinth) อวัยวะรับการทรงตัว
      - หินปูน (0tolith) เกาะอยู่ระหว่างคอเคลียกับประสาทการทรงตัวเพื่อช่วยในการเคลื่อนไหวศีรษะตามแรงโน้มถ่วงของโลก
  - - - Rods(เซลล์รับแสง)
        
        ขาว ดำ
      - Cones (เซลล์รับสี)
        
        น้ำเงิน เขียว แดง
      - การทำงานของ Cones และ Rods
        
        Mesopic Vision : สีปนขาว-ดำ แต่ไม่สามารถระบุให้แน่ชัดได้ว่าสีใด
        
        Photo pic Vision : เป็นสีถูกต้องและบอกรายละเอียดของวัตถุได้ชัดเจน
        
        Scotopic Vision : สีขาว-ดำเท่านั้น
    - - เส้นประสาทตา (Optic nerve)
      - ส่วนไขว้ประสาทตา (Optic chiasm)
      - จานประสาทตา (Optic disc)
      - ลำเส้นใยประสาทตา (Optic tracts)
      - จอตา (Retina)
      - ศูนย์ถ่ายทอดสัญญาณประสาทหลักจากจอตา (Lateral geniculate nucleus, LGN)
      - ส่วนแผ่ประสาทตา (Optic radiation)
      - Primary visual cortex (Area 17)
      - Visual association cortex (Area 18-19)
    - - Accommodation System หรือการเพ่งของเถนส์แก้วตานั้นเป็นระบบเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงภายในลูกตาที่เกิดขึ้น
        
        ขณะที่ ciliary muscle คลายตัว เอ็น zones fiber ซึ่งปลายข้างหนึ่งยึดกับกล้ามเนื้อ ciliary และอีกข้างหนึ่งยึดกับ
        ขอบถุงแคปซูลของเลนส์จะตึง ทำให้เกิดแรงดึงไปที่ตัวเลนส์ ทำให้ส่วนหน้าและส่วนหลังของเลนส์แบนลง
        
        ขณะที่ ciliary muscle หดตัว จะทำให้ zonular fiber เกิดการหย่อนตัว ทำให้เลนสัตานั้นป้องขึ้นมา
        การ accommodation ทำให้เกิดความโค้งที่ผิวเลนส์มากขึ้นทั้งส่วนหน้าและส่วนหลัง ส่งผลให้กำลังหักเหมีมากขึ้น
    - - Vision defects