Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
HIGIDURAK ETA INDARRAK, image, image, image, image, image, image, image,…
HIGIDURAK ETA INDARRAK
Zer da higidura?
gorputz erreferemtzia sistema batetiko duen denborarekiko posizio aldaketa.
hau aztertzeko erreferentzia-sistema bat behar
higikari baten posizioa, abiadura eta azelerazioa neurtzeko erabili
ardatz sistema
s-t grafikoen bidez adierazi
Abiadura eta azelerazioa
Aldiunekoak
abiadura
Une bakoitzan duen abiadura
azelerazioa
une bakoitzan duen azelerazioa
Grafikoak
abiadura
s-t grafikoak
malda handiagoa orduan eta abiadura handiagoa
lerro horizontalean higikaria geldi
ez dute ibilbidea adierazten
posizioa adierazi
higidura
v-t grafikoak
informazioa: higikari baten abiadura-balioaren aldaketa bai
informazioa: higikariaren ibilbide-motari buruz ez
Batezbestekoak
abiadura
Ibilitako espazio totala/ erabilitako denbora totala
azelerazioa
abiadura aldaketa totala/ erabilitako denbora totala
Azelerazioa
abiaduraren angelua / norabidea aldatu
indarra egin biratzeko
Abiadura
higidura uniformea
abiadura konstantea
higidura aldakorra
abiadura aldatu
v handitzean: a > 0
v txikitzean: a < 0
Indarrak eta haien ezaugarriak
Indarra
higidura aldaketak; objektuak azeleratu
deformazioak
Formula
F = m x a
kasu zehatza
P= m x g
pisua= masa x grabitatea (lurra)
Indarra= masa x azelerazioa
Gorputz
plastikoak
elastikoak
Hau da
masa duen gorputz baten gain eragin
indar baten eta azelerazioaren arteko erlazioa
Indarrek gorputzen higidura aldatu
indar bat eragitean
abiadura-balioa edo balioa aldatu
Indarraren sailkapena
distantziara transmititu;
indar elektrikoa
indar magnetikoa
grabitate indarra
kontaktuzkoak; objektuak kontaktuan egon behar dute
Indarrak binaka agertu
Newtonen hiru legeak
3.printzipioa: Akzio-erreakzio printzipioa
Erreakzioa: indar berdina kontrako norantzan
Azkzioa: A gorputza B gorputzean indarra egin
1.Printzipioa: Inertziaren printzipioa
Indar bat ez badu eragiten
higikaria abiadura berdina izan
2.printzipioa: Indarraren printzipioa
Indar bat eragitean
edo ibilbidea aldatu
gorputza des/azeleratu
Indar gehiago:gorputzaren mugimendu aldaketa handiago
Grabitate-indarra
Lurrak gainazalean gorputzei eustea
Grabitazio unibertsalaren legea
Formula
F= G x m1 m2/d2 (d x d)
astroak higitzea
gorputzak erortzea
Pisua
norabidea: Lurraren erdigunearekiko erradiala
Formula
P= m x g
pisua= masa x grabitatea
noranzkoa: Lurraren erdigunerantz
puntu batean aplikatu
grabitate-zentro
Indar elektrikoa
Bi karga elektriko mota
+
-
Seinu bereko kargak
ALDENDU
Materia atomoz osatuta
Seinu desberdineko kargak
ERAKARRI
Atomoek partikula kargatutak eduki
Protoiak
Elektroiak
Coulomben legea
Formula
Fe= K x q1 q2/d x d (d2)
Karga elektrikoen balioa
Kargen balioa handitu: handitu
txikiagotu: distantziaren2 handitu ahala
Proportzionaltasun konstantea
K= 9,0 x 109 Nm/C2
1785ean Charles A. de Coulom fisikari frantsesa
gorputzak azeleratu
eragin
OIHANE TXARROALDE 26 3.A