Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบรับความรู้สึกและอวัยวะรับความรู้สึกพิเศษ - Coggle Diagram

- - - - -Proprioceptor : ตำแหน่งของร่างกาย ความรู้สึกในขณะที่มีการเคลื่อนไหว (กล้ามเนื้อ, เอ็น, ข้อต่อ)
      - -Telereceptor : สิ่งเร้าอยู่ห่างจากตัวรับ ได้แก่กลิ่น แสงเสียง
      - -Exteroceptor : สิ่งเร้าอยู่ภายนอก เช่น ความร้อน/เย็น, สัมผัสเจ็บปวด
      - -Visceroceptor : สิ่งเร้าอยู่มาจากอวัยวะภายใน
    - - -Free nerve endings(ปลายเปลือย) Pain, Thermal etc.
      - -Sensory cells (เซลล์เฉพาะ)Receptor cell in Eye, Ear, Tongue
      - -Peripheral cells(เซลล์ประสาทส่วนปลาย)
    - - • Nociceptor : ตัวรับ
      - • Photoreceptor : แสง (Retina : Rod, Cone cells)
      - • Mechanoreceptor : พลังงานกล (Tactile, Stretch receptor,Skeletal muscle, Tendons, Ligaments,Joint capsules, Sound)
      - • Nociceptor : ตัวรับสิ่งกระตุ้นที่อาจเป็นอันตราย เช่น ความเจ็บปวด
      - • Chemoreceptor : เคมี (Taste buds, Olfactory receptors)
      - • Thermoreceptor : อุณหภูมิ(Cold, Warm receptor)
  - - - Audition and Balancing
      - Taste
      - Vision
      - Olfaction
    - - Touch, Proprioceptive sensation
      - Thermal sensation, Pain sensation
    - - Receptors: Types, Receptors field, Coding, Adaptation
      - Pathways
      - Topographic organization
  - - - Krause’s corpuscle (end bulb):Coldreceptor ตอบสนองต่ออุณหภูมิต่ำ
      - Free nerve ending: Cold-Warm receptor ตอบสนองต่ออุณหภูมิเย็นอุ่น และร้อน
      - Nerve fibers and Pain
        
        • Fast pain (เจ็บ) หรือ First pain เหนี่ยวนำบน A-delta fiber บอกตำแหน่งได้ เช่น Pricking pain
        
        • Slow pain (ปวด) หรือ Second painเกิดช้าๆอยู่นานๆบอกตำแหน่งแน่นอนไม่ได้ เหนี่ยวนำบน C-fiber บอกตำแหน่งได้ เช่น Dull
      - Sites of Pain origin
        
        • Somatic pain เป็นอาการปวดที่มาจากผิวหนัง,กระดูก,กล้ามเนื้อ, เอ็นข้อต่อ เป็นต้น
        
        • Visceral pain เป็นอาการปวดที่มาจากอวัยวะภายใน เช่น หัวใจ,ปอด,ระบบทางเดินอาหารและระบบสืบพันธุ์
        
        • Neuropathic pain เป็นอาการปวดที่มาจากโรค
        ปลายประสาทเสื่อม
      - Referred pain
        
        อาการปวดต่างที่ เป็นความเจ็บปวดต่างที่จากส่วนร่างกายซึ่งได้รับสิ่งเร้าอันก่อความเจ็บปวด เช่นอาการปวดเค้นหัวใจ (angina pectoris) ซึ่งเกิดจากกล
      - Spinothalamic tracts
        
        • Lateral spinothalamic tract ความเจ็บปวดและอุณหภูมิ (Pain and Temperature)
        
        • Anterior spinothalamic tract :
        สัมผัสแบบหยาบ (Crude touch)
      - Spinocerebellar tracts
        การรับรู้ความรู้สึกจากกล้ามเนื้อลาย เอ็นและข้อต่อเพื่อส่งไปประมวลผลที่สมอง มีความสำคัญเกี่ยวกับการทรงตัว
        
        • Anterior spinocerebellar tracts
        (Do cross มีการไขว้)
        
        • Posterior spinocerebellar tracts
        (Do not cross ไม่มีการไขว้)
      - ตัวรู้รับสัมผัส (Tactile mechanoreceptor)
        
        Slowly adapting mechanoreceptor ปรับตัวช้า
        
        • Free nerve ending: อยู่ที่ผิวหนังรับการสัมผัส
        
        • Ruffini ending:
        อยู่ลึกในผิวหนังและข้อต่อกดแรงๆ
        
        • Merkel’sdisks:อยู่บริเวณปลายนิ้วมือมี receptive field แคบ
        รับสัมผัสที่ละเอียดอ่อน
        
        Rapidly adapting mechanoreceptor อยู่บริเวณต้องรับการกระตุ้นที่ไวมาก สามารถบอกตำแหน่งและรายละเอียดสูงกระตุ้นได้ดี
        
        • Pacinian corpuscle:อยู่บริเวณผิวหนังรับแรงกดและสั่นสะเทือน พบที่หัวนมและอวัยวะเพศ
        
        • Meissner’s corpuscle: พบบริเวณนิ้วมือฝ่ามือ ริมฝี ปาก หัวนม รับการกระตุ้นแบบสัมผัสละเอียด
- - - - ขณะที่ ciliary muscle คลายตัว เอ็น zones fiber ซึ่งปลายข้างหนึ่งยึดกับกล้ามเนื้อ ciliary และอีกข้างหนึ่งยึดกับขอบถุงแคปซูลของเลนส์จะตึงทำให้เกิดแรงดึงไปที่ตัวเลนส์ทำให้ส่วนหน้าและส่วนหลังของเลนส์แบนลง
      - ขณะที่ ciliary muscle หดตัวจะทำให้ zonular fiber เกิดการหย่อนตัวทำให้เลนส์ตานั้นป่องขึ้นมาการ accommodation ทำให้เกิดความโค้งที่ผิวเลนส์มากขึ้นทั้งส่วนหน้าและส่วนหลังส่งผลให้กำลังหักเหมีมากขึ้น
    - - Scotopic Vision เป็นช่วงที่ Rods ทำงานเพียงอย่างเดียวจะมองเห็นวัตถุต่าง ๆ เป็นสีขาว ดำ เท่านั้น
        
        Mesopic Vision เป็นช่วงที่ Rods และ Cones ทำงานร่วมกันทำให้มองเห็นวัตถุเป็นสีปนขาว-ดำ แต่ไม่
        สามารถระบุให้แน่ชัดได้ว่าเป็นสีใด
        
        Photopic Visionท เป็นช่วงที่ Cones ทำงานเพียงอย่างเดียวจะมองเห็นวัตถุต่างๆ เป็นสีถูกต้องและบอก
        รายละเอียดของวัตถุได้ชัดเจน
  - - - หูชั้นนอกใบหู (Pinna) → ช่องหู (Auditory canal)→ แก้วหูหรือเยื่อแก้วหู (Ear drum)
      - หูั้ันใน คอเคลีย (Cochlea) → ช่องเซมิเซอร์คิวลาร์(Semicircular canal)
      - เซลล์ขน (Hair Cells) เป็นตัวรับกระตุ้นของเสียงโดนเซลล์ขนที่ฐานคอเคลียทำหน้าที่รับเสียงสูงและปลายท่อทำหน้าที่รับเสียงทุ้ม
      - แลบบิรินท์ (Vestibular labyrinth) อวัยวะรับการทรงตัว
      - หินปูน (Otolith) เกาะอยู่ระหว่างคอเคลียกับประสาทการทรงตัวเพื่อช่วยในการเคลื่อนไหวศีรษะตามแรงโน้มถ่วงของโลก
      - หูชั้นกลาง ท่อยูสเตเชียน (Eustachian tube) →กระดูกค้อน (Malleus) → กระดูกทั่ง (Incus) → กระดูกโกลน (Stapes)
    - - ทำหน้าที่ควบคุมการทรงตัวหากมีการเคลื่อนไหวของศีรษะอย่างกระทันหัน
      - หูชั้นใน (The inner ear) มีส่วนอวัยวะรับความรู้สึกประกอบด้วย
        
        หูสวนที่รับรู้การเคลื่อนไหวแบบหมุน (ความเร่งเชิงมุม) คือ หลอดกึ่งวงกลม (Semicircular ducts)
        
        หูส่วนที่รับรู้การเคลื่อนไหวตามแนว XY (ความเร่งเชิงเส้น) คือSaccule ทำหน้าที่รับรู้การเคลื่อนไหวแนวตั้ง (แกน Y) Utricle ทำหน้าที่รับรู้กำรเคลื่อนไหวแนวราบ (แกน X)
  - - - Vestibular apparatus (หู)
      - Eyes (ตา)
      - Posterior columnof spinal cord (ไขสันหลัง)
      - Cerebellum (สมองซีรีเบลลัม)