Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh - Coggle Diagram
Quan hệ quốc tế trong và sau thời kì chiến tranh lạnh
Mâu thuẫn Đông-Tây và sự khởi đầu của chiến tranh lạnh
Nguyên nhân
Do sự đối lập về mục tiêu và chiến lược phát triển của hai nước Liên Xô và Mĩ
Liên Xô
chủ trương duy trì hoà bình, an ninh thế giới, bảo vệ những thành quả chủ nghĩa xã hội và đẩy mạnh phong trào cách mạng thế giới
Mĩ
chống phá Liên Xô và phe xã hội chủ nghĩa, chống phong trào cách mạng, mưu đồ làm bá chủ thế giới
Mĩ lo ngại ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng sản và sự phát triển phong trào cách mạng thế giới
=> Tìm mọi cách chống phá
sau chiến tranh thế giới thứ 2, Mĩ là nước tư bản giàu mạnh nhất, nắm đọc quyền vũ khí nguyên tử
=> Tự cho mình quyền lãnh đạo thế giới
Những sự kiện khởi đầu chiến tranh lạnh
Phía Mĩ
Tháng 3/1947
Tổng thống Truman gửi thông điệp tới Quốc hội Mĩ khẳng định: sự tồn tại của Liên Xô là nguy cơ lớn đối với nước Mĩ và đề nghị viện trợ cho Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ 400 triệu đô la biến hai nước này thành căn cứ tiền phương chống Liên Xô
=> Khởi đầu tình trạng "chiến tranh lạnh"
Tháng 6/1947
Mĩ thông qua "kế hoạch Mácsan"
Viện trợ 17 tỷ đô la giúp Tây Âu khôi phục kinh tế
Tập hợp các nước Tây Âu vào liên minh quân sự chống Liên Xô và các nước Đông Âu
Tháng 4/1949
thành lập "Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương"(NATO), nhằm chống lại Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu
Phía Liên Xô
Tháng 1/1949
Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập hội đồng tương trợ kinh tế(SEV)
Tháng 5/1955
thành lập hiệp ước Vácsava, một liên minh chính trị quân sự mang tính chất phòng thủ của các nước XHCN châu Âu
=> Như vậy, với sự ra đời của NATO và tổ chức Hiệp ước Vácsava đã đánh dấu sự xác lập cục diện hai cực, 2 phe, "chiến tranh lạnh" bao trùm toàn thế giới
Bản chất của chiến tranh lạnh
Là "cuộc chiến tranh không nổ súng, không đổ máu" nhưng thế giới luôn trong tình trạng chiến tranh
Là cuộc đối đầu căng thẳng giữa 2 phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa do hai siêu cường Mĩ-Liên Xô làm trụ cột
Diễn ra trên hầu hết các lĩnh vực, ngoại trừ xung đột trực tiếp bằng quân sự giữa hai siêu cường Mĩ-Liên Xô
Xu thế hoà hoãn đông tây và "chiến tranh lạnh" chấm dứt
Những biểu hiện của xu thế hoà hoãn Đông-Tây
Đầu những năm 70, xu hướng hoà hoãn Đông-Tây xuất hiện với những cuộc thương lượng Xô-Mĩ
Ngày 9/11/1972
Hiệp định về những cơ sở quan hệ giữa Đông Đức và Tây Đức được kí kết
=> tình hình châu Âu bớt căng thẳng
Năm 1972
Xô-Mĩ thoả thuận hạn chế vũ khí chiến lược
=> hình thành thế cân bằng giữa Mĩ và Liên Xô về quân sự và vũ khí hạt nhân
Năm 1975
33 nước châu Âu và Mĩ, Canada đã ký Định ước Hen-xin-ki
=> chấm dứt sự đối đầu giữa hai phe tự bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa ở Châu Âu
Chiến tranh lạnh kết thúc
Tháng 12/1989
tại Manta(Địa Trung Hải), Mĩ-Liên Xô tuyên bố chấm dứt "chiến tranh lạnh" để ổn định và củng cố vị thế của mình
Nguyên nhân khiến Xô-Mĩ kết thúc "chiến tranh lạnh"
Cuộc chạy đua vũ trang kéo dài hơn 40 năm khiến Mĩ-Liên Xô quá tốn kém và suy giảm vị thế
Mĩ và Liên Xô gặp nhiều khó khăn và thách thức
Sự vươn lên mạnh mẽ của Nhật Bản, Tây Âu...
Liên Xô khủng hoảng trầm trọng
tác động của cuộc cách mạng khoa học-kĩ thuật và tính hai mặt của xu thế toàn cầu hoá
=> các cường quốc có nhiều vấn đề cần chung tay giải quyết
=> Liên Xô và Mĩ cần nhanh thoát khỏi thế đối đầu để ổn định và củng cố vị thế của mình
Ý nghĩa
chiến tranh lạnh chấm dứt mở ra chiều hướng giải quyết hoà bình các vụ tranh chấp, xung đột ở nhiều khu vực: Apganistan, Campuchia, Namibia,...
Thế giới sau chiến tranh lạnh
Chiến tranh lạnh kết thúc, tình hình thế giới có nhiều thay đổi to lớn và phức tạp
Trật tự hai cực Ianta sụp đổ, trật tự thế giới mới đang dần dần hình thành theo xu hướng đa cực
Các quốc gia điều chỉnh chiến lược phát triển, lấy kinh tế làm trọng tâm
Mĩ ra sức thiết lập một trật tự thế giới "đơn cực" để làm bá chủ thế giới, nhưng không thực hiện được
Các nước lớn điều chỉnh quan hệ theo chiều hướng đối ngoại, thoả hiệp, tránh xung đột trực tiếp
Nhiều khu vực thế giới không ổn định, nội chiến, xung đột quân sự kéo dài
Xu thế phát triển chủ đạo của thế giới hiện nay là hoà bình, ổn định và hợp tác phát triển
Sự kiện ngày 11/9/2001 ở nước Mĩ đã đặt các quốc gia, dân tộc đứng trước những thách thức của chủ nghĩa khủng bố với những nguy cơ khó lường, gây ra những tác động to lớn, phức tạp với tình hình chính trị thế giới và trong quan hệ quốc tế