Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Superior Vena Cava Syndrome (SVCS) - Coggle Diagram
Superior Vena Cava Syndrome (SVCS)
กลุ่มของอาการและอาการแสดงทางคลินิกที่เกิดจาก
มีการอุดกั้นไม่ให้เลือดดำจาก superior vena cava ไหลเวียนเข้าสู่หัวใจห้องบนขวา (right atrium) เลือดดำที่มาจากบริเวณศีรษะ, คอ และแขน ไม่สามารถไหลผ่านหลอดเลือด SVC เพื่อกลับเข้าสู่หัวใจ (venous return) ได้ตามปกติ
investigations
Bronchoscopy - DX ได้ถึง 50% ของผู้ป่วย
Excision biopsy of palpable supraclavicular lymph node DX ได้ใน 87% ของผู้ป่วย
Percutaneous transthoracic biopsy
with computed tomographic guidance
Sputum cytology DX ได้ใน 68% ของผู้ป่วย
การวินิจฉัย
ซักประวัติ อาการทางคลินิกที่เป็นลักษณะเฉพาะของ SVCS
การตรวจทางรังสี
CXR พบก้อน มี Mediasternum ที่กว้างขึ้น
มีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด
MRI สามารถดู blood flow ได้โดยตรง
CT พบ diminished or absent opacification of the central venous structures ร่วมกับพบ prominent collateral venous circulation สามารถบอกตำแหน่งและการกระจาย การลุกลาม ไปอวัยวะอื่นได้
กลไกของการอุดกั้น
การลุกลาม (invasion) ของเนื้องอก
การเกิดมีลิ่มเลือด (thrombosis)
หรือพังผืด (fibrosis)
เกิดการกดทับ (compression)
สาเหตุ
มะเร็งต่อมน่้ำเหลืองชนิด NHL ในผู้ป่วยอายุน้อย
การใช้ pacemaker electrode, hyperalimentation or central venous catheter-line อาจทำให้เกิด thrombosis
มะเร็งปอด, โดยเฉพาะ non-small cell
ชนิด squamous,
และ small-cell lung cancer ในอายุมากและมีประวัติสูบบุหรี่
mediastinal germ cell tumors พบน้อย
มะเร็งที่อยู่ในทรวงอกกดเบียด หรือ ลุกลามเข้าสู่ผนังหลอดเลือด SVC
มะเร็งที่แพร่กระจายเข้าสู่ mediastinum เช่น มะเร็งเต้านม (พบน้อย)
อาการ
บวมที่ใบหน้า ลำคอ และแขน
เหนื่อยง่าย รู้สึกอึดอัดแน่นในลำคอ อก หายใจไม่สะดวก
หากนอนราบจะมีอาการเหนื่อยมากขึ้น หน้าและคอแดง เส้นเลือดที่คอและทรวงอกขยาย
ปอดมีเสียง Rhonchi ทั้งสองข้าง
O2sat 88-90% RR 20-24 bpm
อาการอื่นๆ คือ เสียงแหบ ปวดศีรษะ ลิ้นบวม เลือดกำเดาไหลเวียนศีรษะ กลืนลำบาก ตาโปน เสียงหายใจ stridor
การรักษา
Radiotherapy
โรคมะเร็งกำเริบขึ้นใหม่ หลังจากได้รับเคมีบำบัดไปแล้ว
การรักษาหลักในผู้ป่วย SVCS ที่มีสาเหตุจากมะเร็ง
มะเร็งที่ไม่ไวต่อ chemotherapy เช่น non-small cell lung
Chemotherapy
ในมะเร็งที่มีความไวต่อ chemotherapy
lymphoma
mediastinal germ celltumors
small-cell lung cancer
SVC stenting
บรรเทาอาการที่รุนแรง กรณี histologic diagnosis ยังไม่แล้วเสร็จ
บรรเทาอาการได้อย่างรวดเร็ว ภายใน 2-3 วัน
radiation หรือ chemotherapy แล้ว ยังไม่ออกฤทธิ์หรือไม่ได้ผล
ผลเสียอาจทำให้เกิด heart failure, pulmonary edema
surgical bypass of the SVC ช่วยบรรเทาอาการของผู้ป่วย SVCS ที่ไม่ได้มีสาเหตุจากโรคมะเร็ง
Grade 0 - definitive treatment แต่ละโรคและอาการ
Grade 1-2 - ฉายแสง
Grade 3 - supportive treatment ตามอาการ/ specific. treatment
Grade 4-5 - maintain airway ,supportive treatment. และ RT/endovascular stent
การพยาบาล
การจัดท่านอนศีรษะสูงประมาณ 30-45 องศา
ดูแลให้ได้รับออกซิเจน อย่างเพียงพอ
ประเมิน O2sat > 95%, cappilay refill < 2 sec , ระดับความรู้สึกตัว , Cyanosis ,ตัวซีดเย็น
ดูแลให้ได้รับยา corticosteroid ตามแผนการ รักษาเพื่อช่วยลดภาวะ laryngeal edema
เฝ้าระวังภาวะ Upper Airway Obstruction เช่น เสียง Stridor
ประเมินและติดตามการเปลี่ยนแปลงสัญญาณชีพอย่างใกล้ชิด
การเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น Pleural effusion, infection, atelectasis
พยาบาลรับฟังและให้คำแนะนำผู้ป่วยและญาติถึงแนวทางการรักษาพยาบาล เปิดโอกาสให้ซักถาม
รายงานแพทย์เพื่อพิจารณาในเรื่องของการได้รับยาคลายกังวล
ดูแลให้ได้รับสารอาหารและน้ำอย่างเพียงพอตามแผนการรักษา
Record I/O เฝ้าระวังภาวะน้ำเกินร่วมด้วยอาจทำให้อาการ SVCS มากขึ้น
จากการวิเคราะห์ case CA lung with SVCS
with PE with pleural effusion ในการร่วมฟัง conferrence
ชนิด cell เป็น NSCLC จึงให้การรักษา SVCS โดยการทำ RT เนื่องจากผู้ป่วย เป็น SVCS grade 3 ให้การดูแลแบบ supportive treatment (ใส่ ICD ) / specific Treatment (RT) การรักษาเป็นไปตามทฤษฏี
นายวรภัทร ทองอุ่ย อายุ 50 ปี เป็น CA lung เดิม SVCS เกิดจาก
การกดทับของก้อน อาการแสดงเป็นไปตามทฤษฏี
Grade SVCS
Grade 1 - mild -มี facial / arm edema, cyanosis,plethora
Grade 2 - moderate อาการของ Grade 1+ function. impairment ( กลืนลำบาก ไอ ตามัว, cough)
Grade 0 - asymptomatic -
ตรวจเจอจาก imaging
Grade 3 - severe อาการ Grade 2+ cerebral edema
(headache,dizziness)
Grade 4- life threatening คือมี Hemodynamiccompromise( syncope, BP drop),
upper airway obstruction(Stridor,oxygen saturation drop, Cerebral edema(Alteration of consciousness)
Grade 5 - fatal - death