สุขภาพชุมชน
แนวคิดเกี่ยวกับชุมชน
องค์ประกอบและลักษณะชุมชน
ความหมายสุขภาพชุมชน
ตัวชี้วัดทางสุขภาพ
แนวคิดในการพัฒนาระบบสุขภาพ
ปัญหาสุขภาพชุมชน
ความหมายของชุมชน(Community)
แนวคิดทางสังคมวิทยา กลุ่มคนที่อาศัยอยู่ในอาณาบริเวณเดียวกัน มีความรู้สึกเป็นพวกเดียวกันและมีความผูกพันกันในทางเศรษฐกิจและการเมือง
แนวคิดทางมนุษยนิยม มุ่งเน้นความเป็นชุมชนที่ก่อให้เกิดมิตรภาพ ความเอื้ออาทร ความมั่นคงและความผูกพัน
แนวคิดเกี่ยวกับชุมชนประชาคม สาระสำคัญคือ การรวมกลุ่มของปัจเจกโดยมองว่าประชาสังคม เป็นโครงสร้างทางสังคมที่อยู่กึ่งกลางระหว่างรัฐกับปัจเจกชน
แนวคิดเชิงระบบ มองว่าชุมชนท้องถิ่นหนึ่งๆ ก็คือหนึ่งหน่วยระบบที่มีปัจจัยนำเข้า กระบวนการ ผลผลิต และย้อนกลับ
แนวคิดเกี่ยวกับกับชุมชนในรูปแบบใหม่ เกิดขึ้นพร้อมกับความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศ และการเชื่อมโยงประเด็นปัญหา มุ่งเน้นการมีจิตสำนึกต่อสาธารณสุข
กลุ่มคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ภูมิศาสตร์ที่มีขอบเขตชัดเจน มีวัฒนธรรม ค่านิยม และบรรทัดฐานร่วมกันอยู่ในโครงสร้างทางสังคมบนพื้นฐานของปฏิสัมพันธ์ซึ่งชุมชนได้พัฒนาร่วมกันในช่วงเวลาหนึ่ง สมาชิกของชุมชนมีเอกลักษณ์ของตนและสังคมเกี่ยวกับความเชื่อ ค่านิยม และบรรทัดฐาน ซึ่งพัฒนาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน
องค์ประกอบด้านมนุษย์ (Human Component) : มนุษย์ บุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไปนับตั้งแต่มีชีวิตอยู่ในครัวเรือนเดียวกันจากครอบครัวเป็นหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ ฯลฯ
องค์ประกอบด้านสิ่งแวดล้อม
สิ่งแวดล้อมที่ธรรมชาติสร้างขึ้น เช่น แม่น้ำ ลำคลอง ภูเขา ป่าไม้ ฯลฯ
สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้น เช่น บ้านพักอาศัย ยวดยานพาหนะต่างๆ
สิิ่งแวดล้อมที่เป็นนามธรรมหรือสิ่งแวดล้อมทางสังคม ได้แก่ แนวคิด ปรัชญา ค่านิยม
หน้าที่ชุมชน
บริการขั้นพื้นฐานที่จำเป็น
สิ่งอำนวยความสะดวกเบื้องต้น
จัดให้มีหน่วยการปกครองท้องถิ่น
จัดให้มีการรักษาคุ้มครองสวัสดิภาพ ทั้งทรัพย์สิน ร่างกาย ของสมาชิกในชุมชน
จัดให้มีมาตราต่างๆในการรักษาคุ้มครองสวัสดิภาพทั้งทรัพย์สิน และร่างกาย
ปลูกฝังค่านิยมให้สมาชิกในชุมชน
ชุมชนก่อให้เกิดการผลิตและการบริโภค
ลักษณะของชุมชน
ชุมชนแบ่งตามเขตการปกครอง
การปกครองรูปแบบทั่วไป ได้แก่ เทศบาล อบต. อบจ.
การปกครองรูปแบบพิเศษ ได้แก่ กรุงเทพฯ และพัทยา
ชุมชนตามระดับการพัฒนา
ชุมชนด้อยพัฒนา เป็นชุมชนที่ยังไม่พร้อมจะพัฒนา ด้อยการศึกษา ขาดสิทธิและโอกาสในการต่อรองตามสิทธิของประชาชน ล้าหลัง ไม่ติดต่อกับสังคมภายนอก
ชุมชนพร้อมพัฒนา เป็นชุมชนที่เห็นประโยชน์ชุมชนมากกว่าส่วนตัว การศึกษาสูงขึ้น ยอมรับความมีเหตุผล มีการสื่อสารระหว่างคนในชุมชน ผุู้นำ และบุคคลภายนอก
ชุมชนเร่งพัฒนา เป็นชุมชนที่ีผู้นำ บุคคล ทรัพยากร กลุ่ม และองค์กรรวมกันพัฒนาจนสำเส็จมีการประสานงานที่ดี
ชุมชนพัฒนา เป็นชุมชนที่บรรลุเป้าหมาย แต่ไม่พึ่งพาบุคคลอื่น พัฒนาชุมชนต่อเนื่องไม่หยุดนิ่ง
ชุมชนตามลักษณะภูมิประเทศและระบบนิเวศของชุมชน
ชุมชนเมื่อมีการร่วมกันคิดร่วมกันทำด้วยความเสมอภาค
ชุมชนเกิดบทบาทหน้าที่และภารกิจที่มีร่วมกัน
ชุมชนแบ่งตามลักษณะประชากร และความสัมพันธ์ของคนในชุมชน
ชุมชนเมือง (Urban community)
ชุมชนชนบท (Rural communitr)
ชุมชนแออัด
ชุมชนดั้งเดิม
ชุมชนใหม่
ชุมชนบุกรุก
กระบวนการการทำงานเพื่อให้ชุมชนมีสภาวะอนามัยที่ดี โดยเน้นให้ประชาชนที่อาศัยในชุมชนมีสุขภาพ อนามัย ร่างกาย จิตใจที่สมบูรณ์อยู่ในสังคมได้อย่างเป็นสุข
โรคเรื้อรัง : DM HT โลหิตจาง ไตวาย
ดัชนีชี้วัดสุขภาพร่างกาย ได้แก่ การเจ็บป่วย ตาย พิการ
ดัชนีชี้วัดสุขภาพจิตใจ ได้แก่ เจ็บป่วยโรคทางจิต ความเครียด การฆ่าตัวตาย สภาวะอารมณ์ และความสุข
ดัชนีชี้วัดสุขภาพสังคม ได้แก่ การปรับตัวในครอบครัว การทำหน้าที่ในสังคม ความสัมพันธ์กับผู้อื่น การใช้ความรุนแรง
ดัชนีชี้วัดสุขภาพปัญญา ได้แก่ สุขภาพในเชิงคุณธรรม การยึดมั่นในหลักศาสนาและความดี
ปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพชุมชน
ด้านปัจเจกบุคคล
องค์ประกอบด้านสิ่งแวดล้อม
องค์ประกอบด้านสาธารณสุข
โรคติดต่อ
การบาดเจ็บและอุบัติเหตุ
ปัญกาสุขภาพจิต
การใช้ความรุนแรง
การพฒนาระบบการดูแลสุขภาพ
คน คนในชุมชนต้องร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมรับผิดชอบ
ความรู้ มีองค์ความรู้ที่เหาะสม มีการถ่ายทอดการกระจายความรู้สู่ชุมชน
ทุน ประกอบด้วยตัวเงิน ทุนทางสังคม และทรัพยากรธรรมชาติ
การสร้างกิจกรรมด้านสุขภาพมากกว่ารักษาการเจ็บป่วย
เน้นสุขภาพของกลุ่มมากกว่ารายบุคคลและครอบครัว
เน้นการเข้าใจสภาพปัญหาและความต้องการ
เน้นการประสานงานสร้างความร่วมมือ
เน้นการดูแลต่อเนื่องในชุมชนสำหรับกลุ่มเจ็บป่วยเรื้อรัง
เน้นการมองชุมชนเป็นระบบเปิด
เน้นการพัฒนาทุนทางสังคม