Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4 ทฤษฎีพัฒนาการ - Coggle Diagram

- - - - พ่อแม่ผู้ปกครองควรส่งเสริมพัฒนาการทางร่างกายของเด็กอย่างต่อเนื่อง
      - จัดกิจกรรมส่งเสริมการเคลื่อนไหวให้เด็ก เช่น การเล่นในรูปแบบต่าง ๆ
      - ส่งเสริมกิจกรรมที่จะต้องใช้กล้ามเนื้อใหญ่
      - ส่งเสริมให้เด็กแก้ปัญหา โดยใช้เกมและกิจกรรมในการเล่น
      - ส่งเสริมกิจกรรมทางภาษากับเด็กอย่างต่อเนื่อง
      - ส่งเสริมพัฒนาการทางด้านสังคม โดยให้เด็กได้เล่นกับผู้อื่น
      - ส่งเสริมสังคมนิสัยให้กับเด็ก เช่น การปรับตัว การเข้าสังคม ความรับผิดชอบ เป็นต้น
      - พ่อแม่ส่งเสริมให้เด็กเข้าใจบทบาทของตนในการอยู่ร่วมกับสังคม
  - - - พฤติกรรมการดัดแปลงปรับปรุง (Adaptive Behavior) เป็นพฤติกรรมการแก้ ปัญหาด้านปฏิบัติ เช่น การต่อภาพ การต่อบล็อก การเล่นเกมต่าง ๆ
      - พฤติกรรมด้านภาษา (Language Behavior) หมายถึงพฤติกรรมที่แสดงออกถึงความสามารถในการพูด การถ่ายทอดความคิด การเข้าใจความหมาย และปฏิบัติตามคำสั่ง
      - พฤติกรรมด้านส่วนตัว – สังคม คือพฤติกรรมของเด็กทั้งที่แสดงออกในสังคมและแสดงออกเป็นการส่วนตัว
      - พฤติกรรมการเคลื่อนไหว (Motor Behavior) หมายถึง พฤติกรรมที่เกี่ยวกับ การควบคุมความสัมพันธ์ของอวัยวะการเคลื่อนไหว การทรงตัว กล้ามเนื้อ เช่น การนั่ง การยืน การเดิน เป็นต้น
- - - - 3.1 พัฒนาการทางภาษาของเด็กก่อนวัยเรียน อายุ 2 – 6 ปี เด็กวัยนี้จะเรียนรู้คำศัพท์ได้อย่างรวดเร็วประมาณ 200 – 300 คำ
      - 3.2 พัฒนาการทางภาษาของเด็กวัย 6 – 8 ปี เด็กวัยนี้จะพูดประโยคได้สมบูรณ์ และรู้จักใช้รูปประโยคต่าง ๆ ได้
      - 3.3 พัฒนาการทางภาษาอายุ 9 – 12 ปี เด็กสามารถใช้ภาษาที่ซับซ้อนได้มากขึ้น
      - 3.4 พัฒนาการทางภาษาของเด็กวัยรุ่น อายุ 12 ปี ขึ้นไป
    - - พ่อแม่ผู้ปกครองเป็นตัวอย่างที่ถูกต้องแก่เด็กปฐมวัยในการใช้ภาษา
        
        ส่งเสริมการเรียนรู้คำศัพท์อย่างต่อเนื่องและให้เด็กเข้าใจความหมาย
        
        ฝึกให้เด็กพูดให้ถูกต้องและออกเสียงให้ชัดเจน
        
        ส่งเสริมการใช้ภาษากับเด็กที่หลากหลาย เช่นภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาในกลุ่มประเทศอาเซียน เป็นต้น
        
        ส่งเสริมให้เด็กเรียนรู้การใช้ภาษาในหลาย ๆ สถานการณ์
        
        ส่งเสริมให้เด็กตระหนักถึงความสำคัญของภาษา
        
        ส่งเสริมภาษาให้กับเด็กทั้งทักษะ การฟัง การพูด การอ่าน และการเขียน
        
        ให้เด็กไประสบความสำเร็จในการใช้ภาษา
        
        ส่งเสริมการใช้ภาษาอย่างต่อเนื่อง
        
        พ่อแม่ผู้ปกครองควรให้ความใกล้ชิดกับเด็กและพยายามพูดคุยกับเด็กบ่อย ๆ
- - - - ข้อมูลต่าง ๆ ได้มาจากการนึกวาดภาพในสมอง
      - สามารถเข้าใจเฉพาะจากสิ่งที่รับรู้ทำไปโดยไม่ได้คิด
      - สนใจแสงสว่าง เสียง การเคลื่อนไหว ความเด่นชัดจะจำจากการเห็นและเกิดความประทับใจสนใจลักษณะต่าง ๆ
    - - คิดได้อย่างอิสระโดยแสดงออกทางภาษาและใช้ภาษาเป็นเครื่องมือ
      - คิดก่อนทำ มีการเรียนรู้และใช้ภาษามีเหตุผลและเรียนคณิตศาสตร์ได้
      - ความเข้าใจสัญลักษณ์ทำให้เข้าใจสิ่ง ๆ และมีความเข้าใจกว้างขวางขึ้น
- - - - ขั้นที่ 1 (อายุ 2-7 ปี) เด็กจะเคารพกฎเกณฑ์เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกลงโทษ
      - ขั้นที่ 2 (อายุ 7-10 ปี) ใช้หลักการแสวงหารางวัล เด็กจะเลือกกระทำในสิ่งที่นำความพอใจมาให้ตนเท่านั้น สิ่งใดที่สนองความต้องการของตนถือว่าสิ่งนั้นถูกต้อง
    - - ขั้นที่ 3 (อายุ 10 - 13 ปี) เป็นการทำตามที่ผู้อื่นเห็นชอบโดยเด็กมองว่าการทำดีคือทำสิ่งที่ทำให้ผู้อื่นพอใจและการช่วยเหลือผู้อื่น ทำตามสังคมเพื่อให้ได้รับการยอมรับว่าเป็นเด็กดี
      - ขั้นที่ 4 (อายุ 13-16 ปี) เป็นการทำตามหน้าที่ทางสังคม ซึ่งกฎที่ผู้ปกครองหรือสังคมตั้งไว้จะเป็นตัวกำหนดความประพฤติด้านจริยธรรมของเด็ก การทำถูกคือการทำตามหน้าที่ เคารพผู้ปกครองและทำตามระเบียบกฎเกณฑ์ที่สังคมตั้งไว้เพื่อหลีกเลี่ยง การถูกประณามจากสังคม
    - - ขั้นที่ 5 (อายุ 16 ปีขึ้นไป) คำนึงถึงกฎที่จะเป็นประโยชน์ต่อสังคมคำนึงถึงสิทธิส่วนบุคคลยอมรับกฎที่เป็นประชาธิปไตย
      - ขั้นที่ 6 (วัยผู้ใหญ่) เป็นการยึดหลักอุดมคติ คำนึงถึงหลักของจริยธรรม ตัดสิน ความถูกผิดจากจริยธรรมที่ตนยึดถือจากสามัญสำนึกตนเองและจากเหตุผล คำนึงถึงสิทธิมนุษยชนและเคารพสถานภาพของบุคคลไม่คล้อยตามสังคม สามารถบังคับใจตนเองได้
- - - - ระยะที่ 1 ขั้นก่อนความคิดรวบยอด (Preconceptual Thought) อายุ 2 – 4 ปี ระยะนี้เด็กเริ่มสามารถใช้ภาษา และเข้าใจความหมายของสัญลักษณ์
      - ระยะที่ 2 ขั้นความคิดความเข้าใจตามการรับรู้ (Intuitive Thought) อายุ 2 – 7 ปี เด็กวัยนี้จะมีปฏิกิริยาต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น
      - ขั้นที่ 3 ขั้นความคิดเชิงรูปธรรม (Concreat Operational Stage) อายุ 7 – 12 ปี ในช่วงนี้เด็กสามารถคิดอย่างมีเหตุผล รู้จักแก้ปัญหาในสิ่งที่เป็นรูปธรรมได้
- - - - 3.1 กฎแห่งการใช้ (Law of use) ฝึก
      - 3.2 กฎแห่งการไม่ใช้ (Law of Disuse)ไม่ฝึก
      - 3.3 กฎแห่งความเป็นผล (Law of affect) พึงพอใจ
- - - - ความเชื่อเกี่ยวกับการเรียนรู้
        
        การเรียนรู้ของเด็กแต่ละระดับอายุจะแตกต่างกัน
        
        การเรียนรู้ได้รับอิทธิพลจากบ้านและโรงเรียน โดยเฉพาะการเรียนรู้ทางสังคมได้รับอิทธิพลจากกลไกการปรับตัว (Defense machanism) ซึ่งรับมาจากบุคคลที่แวดล้อมเด็กอยู่ เช่น การเลียนแบบการซัดทอดความผิดให้ผู้อื่น เป็นต้น
        
        ขั้นแฝงเป็นระยะที่พร้อมจะสนใจสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ และเป็นระยะที่เด็กพร้อมจะเข้าเรียน
        
        ขั้นพัฒนาการมีความสำคัญต่อการเรียนรู้ถ้าเด็กมีพฤติกรรมที่เป็นลักษณะของขั้นใดขั้นหนึ่งยืดเยื้ออยู่นานกว่าปกติ เด็กจะมีปัญหาในการเรียนรู้สิ่งที่อยู่ขั้นต่อไป
- - - - ตัวเสริมแรงทางลบ (Negative Reinforcement) หมายถึง สิ่งเร้าใด ๆ ซึ่งเมื่อนำไปใช้แล้วจะทำให้การตอบสนองเพิ่มขึ้นในทางลบ ตัวเสริมแรงทางลบ เช่น เสียงดัง อากาศร้อน คำตำหนิ กลิ่น การทำโทษ เป็นการเสริมแรงลบเข้ามา เพราะการทำโทษบางอย่างหากนำมาใช้จะมีผลให้อัตราการตอบสนองเปลี่ยนไปในลักษณะที่เข้มข้นมากขึ้น
      - ตัวเสริมแรงทางบวก (Positive Reinforcement) หมายถึง สิ่งเร้าใด ๆ ซึ่งเมื่อนำมาใช้แล้วทำให้อัตราการตอบสนองเพิ่มมากขึ้น เช่น คำชม รางวัล อาหาร
  - - - การใช้การเสริมแรง (Reinforcement) ทุกขั้นตอนของการจัดกิจกรรมครูควรให้ การเสริมแรง โดยการชมเชยหรือให้แรงจูงใจโดยวิธีการต่าง ๆ เช่น การให้รางวัล ทั้งนี้เพราะเด็กวัยนี้ต้องการให้ผู้อื่นสนใจตนและเห็นว่าตนเองสำคัญกว่าคนอื่น การให้แรงจูงใจจะทำให้เด็กเกิดความพอใจ และพอใจที่จะเรียน
      - การปลูกฝังพฤติกรรมบางอย่าง และการลดพฤติกรรมบางอย่าง (Shaping Behavior) หลักการสำคัญของทฤษฎีการวางเงื่อนไขพฤติกรรมแบบการกระทำของ สกินเนอร์ ก็คือ การควบคุมการตอบสนองด้วยวิธีการเสริมแรง
- - - - การเกิดความคิดความเข้าใจที่แวบขึ้นมาทันทีทันใด
      - มีความเข้าใจในสาระสำคัญในการแก้ปัญหาที่กำลังเผชิญอยู่
    - - สิ่งเร้าที่มากระทบกับประสาทสัมผัส ซึ่งมี หู ตา จมูก ลิ้น และผิวกาย
      - การแปลความหมายของสิ่งที่มากระทบสัมผัส
  - - - 1.1 ภาพ (Figure) หรือส่วนที่เด่น จุดศูนย์รวมของสิ่งที่สนใจ ซึ่งเกิดขึ้นจาก การรับรู้ในการจัดระเบียบของลักษณะภาพ เป็นสิ่งที่ต้องการเน้นและสนใจเป็นพิเศษในขณะนั้น
      - 1.2 พื้น (Ground) หรือส่วนประกอบของภาพ เป็นส่วนที่รองรับภาพซึ่งเกิดจากการจัดระเบียบของการรับรู้ในลักษณะที่เป็นพื้น เป็นส่วนประกอบของภาพไม่ใช่สิ่งที่ต้องการเน้นหรือสนใจในขณะนั้น
    - - สิ่งเร้าใดๆ ที่อยู่ใกล้กัน ซึ่งมนุษย์มีแนวโน้มที่จะรับสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้ชิดกันเป็นพวกเดียวกัน หรือเป็นหมวดหมู่เดียวกัน
    - - สิ่งเร้าใด ๆ ก็ตามที่มีลักษณะรูปร่างขนาด หรือสีคล้าย ๆ กัน มนุษย์มีแนวโน้มที่จะรับรู้ลักษณะรูปร่าง ขนาดหรือสีที่คล้ายกันเป็นพวกเดียวกัน หรือเป็นหมวดหมู่เดียวกัน
    - - สิ่งเร้าที่ดูเหมือนว่าจะมีทิศทางไปในทางเดียวกัน หรือมีแบบแผนไปในแนวทางหนึ่งด้วยกัน ก็จะทำให้รับรู้เป็นรูปร่างหรือเป็นหมวดหมู่ขึ้น
    - - สิ่งเร้าใดก็ตามที่ยังขาดความสมบูรณ์มนุษย์มีแนวโน้มที่จะรับรู้ให้เป็นสิ่งที่สมบูรณ์
  - - - ครูผู้สอนควรจัดสถานการณ์ต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเพื่อกระตุ้นให้เด็กเกิดความคิด เพราะทฤษฎีของนักจิตวิทยากลุ่มนี้จะเน้นการส่งเสริมความคิดของเด็กเป็นสำคัญ โดยใช้กิจกรรมหลาย ๆ ชนิด นิทาน เหตุการณ์ มาใช้ในการจัดประสบการณ์เดิม
      - ครูผู้สอนควรคำนึงถึงประสบการณ์เดิมของผู้เรียนหรือความสามารถของผู้เรียนเป็นพื้นฐานทั้งนี้เพื่อให้สามารถจัดประสบการณ์ให้เหมาะสมกับความรู้ความสามารถของผู้เรียน เป็นต้น
      - การเน้นภาพรวม ครูควรจัดบทเรียนให้เป็นหมวดหมู่ มองเห็นโครงสร้างของเรื่องที่จะเรียน แล้วยังแยกเป็นหน่วยย่อย ๆ ที่สัมพันธ์ต่อเนื่องกัน แล้วจึงให้รายละเอียดของหน่วยย่อยแต่ละหน่วยนั้นโดยเฉพาะการสอนภาษาควรเน้นให้เด็กได้เห็นคำหรือประโยคมากกว่าสะกดคำ
      - การประยุกต์ใช้การเรียนรู้ควรเน้นให้ผู้เรียนเห็นคุณค่าและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน
      - การเรียนรู้ ควรเน้นความเข้าใจมากกว่าการท่องจำโดยหาวิธีการที่เหมาะสมเพื่อให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจ นำความรู้ไปใช้ได้จริง