Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่4 กลวิธีทางการพยาบาลสาธารณสุข - Coggle Diagram
บทที่4 กลวิธีทางการพยาบาลสาธารณสุข
ความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.)
ข้อมูลในระดับครัวเรือนที่แสดงถึงสภาพความจำเป็นพื้นฐานของคน ในครัวเรือนในด้านต่าง ๆ เกี่ยวกับคุณภาพชีวิตที่ได้กำหนดมาตรฐานขั้นต่ำไว้ว่าคนควรจะมีคุณภาพชีวิตในแต่ละ เรื่องอย่างไร ในช่วงระยะเวลาหนึ่งๆ
ประโยชน์ของการใช้จปฐ.
ส่วนที่ 1 ประโยชน์ในส่วนของประชาชน เช่น ประชาชนไม่สับสนในบทบาทเจ้าหน้าที่ของรัฐ ,ชาวบ้านรู้ปัญหาของตนเอง ,มีเป้าหมายในการพัฒนา ,ส่งเสริมให้ชาวบ้านมีกระบวนความคิดที่เป็นวิทยาศาสตร์ เป็นต้น
การที่ชาวบ้าน คิดเป็น ทำเป็น จะเป็นหัวใจสำคัญทำให้ชาวบ้านสามารถ พึ่งตนเองได้อันเป็นเป้าหมายของการพัฒนาแบบยั่งยืน
ส่วนที่ 2 ประโยชน์ในส่วนของรัฐ/ข้าราชการ
1.เจ้าหน้าที่ของรัฐเกิดการประสานงานกันอย่างจริงจังเป็นรูปธรรม
2.เจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติการมีการหล่อหลอมความคิดในการทำงานร่วมกันเพื่อชาวบ้าน
3.เกิดเป้าหมายที่แน่นอนสำหรับการพัฒนาประเทศและสังคมในระยะยาว
4.เป็นการกระจายทรัพยากรไปสู่การพัฒนาที่เป็นความจำเป็นพื้นฐานของประชาชน
สถานะของการใช้จปฐ.
เป็นเป้าหมาย (Goal)
เป็นตัวชี้วัด (Indicator)
เป็นข้อมูล (Data)
เป็นกระบวนการ (Process)
ขั้นตอนการนำ จปฐ.ไปใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต
ขั้นตอนที่ 1 การสำรวจข้อมูล
แบบสำรวจข้อมูลครอบครัวเรียกว่า จปฐ.1 โดยการสำรวจ 1 ชุดต่อ 1 หลังคาเรือน สำรวจโดย อสม. หรือ กม. มอบให้หัวหน้าครอบครัวนำไปติดไว้ที่บ้าน เพื่อให้สมาชิกในครอบครัวรับรู้ปัญหาของครัวเรือนร่วมกัน
แบบสำรวจข้อมูลหมู่บ้านเรียกว่า จปฐ.2จัดทำโดย กม. รวบรวมข้อมูลจากแบบ จปฐ.1
ของทุกหลังคาเรือนสรุปลงในแบบ จปฐ.2 แล้วคิดคำนวณเป็นค่าร้อยละทุกข้อหมู่บ้านละ 1
เล่มเก็บไว้ที่ศูนย์ข้อมูลตำบลการสำรวจ
ขั้นตอนที่2 รู้ปัญหาชุมชน
เมื่อได้ผลในทุกตัวชี้วัดแล้วทำการคัดลอกข้อมูลจากแบบ จปฐ.3 ลงในแผ่นแข็ง จปฐ.3 ขนาดใหญ่นำไปติดไว้ที่หมู่บ้านเพื่อให้ประชาชนในชุมชนได้รับรู้ปัญหาของหมู่บ้านร่วมกัน
ขั้นตอนที่3 วิเคราะห์ปัญหา
เพื่อกำหนดสาเหตุของปัญหา การวิเคราะห์ปัญหา
ขั้นตอนที่4 จัดลำดับก่อนหลังและวางแผนแก้ไข
เรียงลำดับความสำคัญ
พิจารณาตามความรุนแรงของปัญหาและขนาดของปัญหานั้น ๆ
ความเป็นไปได้ในการแก้ไขปัญหา
ขั้นตอนที่5 ดำเนินงานตามแผน
ขั้นตอนที่6 ประเมินผล
ขั้นตอนที่7 สอนหมู่บ้านอื่นๆ
แนวคิดและกลวิธีการสาธารณสุขมูลฐาน
เจ้าหน้าที่สาธารณสุขจะเป็นผู้ให้บริการส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรครักษาพยาบาลและฟื้นฟูสภาพให้แก่ประชาชน
เจ้าหน้าที่ของรัฐเปลี่ยนบทบาทใหม่จากเป็นผู้ให้บริการประชาชนเป็นผู้กระตุ้นให้คำแนะนำ (Supervisor) เป็นผู้สนับสนุน (Supporter) ให้แก่ประชาชนแล้วให้ประชาชนเป็นผู้ให้บริการประชาชนด้วยกันเอง
เป็นระบบที่ประชาชนเข้ามามีส่วนในการช่วยเหลือดูแลสุขภาพของตนเอง
คัดเลือกจากอาสาสมัครเพื่่อเข้ารับการฝึกอบรมเป็น อสม. รวมทั้งอบรมชาวบ้านทุกคนใหม่
ความสามารถในการพึ่่งตนเองในเรื่่องที่สามารถพึ่่งตนเองได้เพราะแนวคิดของการสาธารณสุขมูลฐาน คือ ประชาชนบริการประชาชน
กิจกรรมที่จำเป็นในการสาธารณสุขมูลฐาน (Essential Element PHC)
งานโภชนาการ (Nutrition:N)
งานสุขศึกษา (Education:E)
การจัดหาน้ำสะอาดและสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม (Water Supply and Sanitation:W)
การเฝ้าระวังโรคประจำถิ่น (Surveillance for Local Disease Control:S)
งานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค (Immunization:I)
งานรักษาพยาบาลเบื้องต้น (Treatment:T)
งานจัดหายาที่จำเป็นไว้ใช้ในชุมชน (Essential Drugs:E)
การอนามัยแม่และเด็ก และการวางแผนครอบครัว (Maternal and Child Health and Family Planning:M)
งานสุขภาพจิต (Mental Health:M)
งานทันตสาธารณสุข (Dental Health:D)
งานอนามัยสิ่งแวดล้อม (Environmental Health:E)
การคุ้มครองผู้บริโภค (Consumer Protection:C)
การป้องกันอุบัติเหตุและฟื้นฟูสภาพคนพิการ (Accident and Rehabilitation:A)
งานป้องกันและควบคุมโรคเอดส์(AIDS:A)
กลวิธีในการดำเนินการสาธารณสุขมูลฐาน
การมีส่วนร่วมของชุมชน (People Participation / P.P., Community Involvement / C.I.)
การใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม (Appropriate Technology / AT)
การปรับระบบบริการพื้นฐานของรัฐเพื่อรองรับการสาธารณสุขมูลฐาน basic health service
การผสมผสานกับงานของกระทรวงอื่น ๆ (Intersectoral Collaboration = IC)
การกำหนดกลวิธีการดำเนินงานสาธารณสุข
ความเสมอภาค
คนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนา
การพัฒนาที่ยั่งยืน
ประสิทธิผลคุ้มค่า
เครื่องชี้วัดสุขภาพดีถ้วนหน้า (Health for All)
ความจำเป็นพื้นฐานของคนไทย (จปฐ.)
เป็นเครื่องชี้วัดได้พิจารณาใน 2 ส่วน
การพึ่งตนเองทางด้านสาธารณสุข
การเข้าถึงบริการทางด้านสาธารณสุข
เครื่องชี้วัดสุขภาพดีถ้วนหน้าของประเทศไทย แบ่งเป็น 3 กลุ่ม
การบรรลุจปฐ.ด้านสาธารณสุข
การพึ่งตนเองทางด้านสาธารณสุข
การเข้าถึงบริการทางด้านสาธารณสุข
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.)
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หรือา อสม.
ต้องได้รับการฝึกอบรมจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุข
เพื่อให้สามารถทำการรักษาพยาบาลได้อย่างง่ายๆ
เป็นการมีส่วนร่วมของประชาชนในการดูแลสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชน
การปฏิบัติงานด้วยความ เสียสละต่อประชาชนในหมู่บ้าน
บทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน
แจ้งข่าวสารสาธารณสุข และแนะนำเผยแพร่ความรู้แก่ประชาชนในเขตรับผิดชอบ
ประสานงานระหว่างเจ้าหน้าที่สาธารณสุขกับประชาชน
ให้การช่วยเหลือรักษาพยาบาลเบื้องต้นแก่ประชาชน
ติดตามการรักษาและจ่ายยาให้แก่ผู้ป่วยที่ได้รับการส่งต่อมาจากสถานบริการสาธารณสุข
ทำตนเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ประชาชน
ปฏิบัติการสาธารณสุขมูลฐาน 14 องค์ประกอบได้ครอบคลุมทั้งด้านการป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพ การรักษาพยาบาลเบื้องต้น และการฟื้นฟูสภาพ
เป็นแกนกลางประสานงานในการดำเนินงานสาธารณสุขของหมู่บ้าน