Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Metabolism and Body Temperature - Coggle Diagram
Metabolism and
Body Temperature
สัญญาณชีพ
(Vital signs)
สัญญาณชีพเป็นกลุ่มของอาการแสดงสำคัญที่บ่งบอกถึงสถานะของกระบวนการที่ทำให้ร่างกายมีชีวิตอยู่ได้
ค่าปกติของสัญญาณชีพของแต่ละบุคคลจะแตกต่างกันไปตามอายุ น้ำหนัก เพศ และสุขภาพโดยรวม
อุณหภูมิกาย
(Body temperature)
อุณหภูมิร่างกาย หมายถึง ระดับความร้อน หรือความเย็นของร่างกาย ที่วัดค่าออกมาได้หรือเป็นความสมดุล ระหว่างการผลิตความร้อน และการสูญเสียความร้อนจากร่างกายไปยังสิ่งแวดล้อม ซึ่งอุณหภูมิของร่างกาย จะคงที่เสมอ ไม่ว่าอุณหภูมิของสิ่งแวดล้อมจะเปลี่ยนไปอย่างไร
อุณหภูมิแกนกลาง (Core temperature) อุณหภูมิจะอยู่ที่ 36.5 - 37.5 0C
จะมี Thermoregulatory system เป็นระบบควบคุมอุณหภูมิแกนกลางให้อยู่ในช่วงนี้
อุณหภูมิผิว (Shell or Skin temperature)
อุณหภูมิจะอยู่ที่ 36.6 -37.0 ㆍC
ผิวเป็นส่วนที่เกี่ยวข้องกับการแลกเปลี่ยนความร้อนกับสิ่งแวดล้อม
แเปรผันได้มากกว่าอุณภูมิแกนกลาง
โดยทั่วไปจะมีค่าน้อยกว่า Core temperature
ปัจจัยที่มีผลต่ออุณหภูมิกาย (Factors affecting normal body temperature)
อุณหภูมิร่างกายปกติมีความผันแปร ไม่เกิน 1 ㆍC ยกเว้นมีไข้หรือออกกำลังกายหนักๆ
ปัจจัยที่มีผลต่อการผันแปรของอุณหภูมิกายปกติ
อัตราการเมตาบอลิซึม (Metabolism rate)
4.ระบบการควบคุมอุณหภูมิของสมอง (Temperature-regulating center)
ช่วงระยะเวลาของการมีประจำเดือน (Phase of menstrual cycle)
การเปลี่ยนแปลงช่วงเวลาระหว่างวันหรือนาฬิกาชีวภาพ
(Daily cycle : Circadian rhythm)
การเปลี่ยนแปลงช่วงเวลาระหว่างวันหรือนาฬิกาชีวภาพ (Daily cycle : Circadian rhythm)
ช่วงระยะเวลาของการมีประจำเดือน (Phase of menstrual cycle)
Progesterone
โปรเฉสเตอโรน หรือ Progesterone เป็น
ฮอร์โมนเพศหญิงที่สร้างจากรังไข่และ
จากรก (ในขณะตั้งครรภ์) โดยมีต่อมใต้
สมองและสมองไฮโปทาลามัสทำหน้าที่
ควบคุมการทำงานพื้นฐานของร่างกาย
รวมทั้งอุณหภูมิร่างกาย โดยโปรเจสเตอ
โรน มีผลทำให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น
อัตราการเมตาบอลิซึม (Metabolism rate)
Metabolism rate (MR)
Energy output = External work + Energy storage + Heat
ระบบการควบคุมอุณหภูมิของสมอง (Temperature-regulating center)
Hypothalamic thermostat
ปกติจะตั้ง Set point temp. ไว้ที่ 370C
การสมดุลความร้อน
(Heat balancing)
Heat balancing -> Normal body temperature
Heat production = Heat loss
Hyperthermia -> High body temperature
Heat production > Heat loss
Hypothermia > Low body temperature
Heat production < Heat loss
การผลิตความร้อนจากภายในร่างกาย
(Internal heat production)
Metabolism rate
ㆍBasal metabolism rate
(Age, Sex, Surface area)
Activity
Emotion
Food intake
Atmospheric temp.
Extra Metabolism
Shivering
Brown adipose tissue
Hormones
การผลิตความร้อนจากภายในร่างกาย
(Internal heat production)
Metabolism rate
Basal metabolism rate
Age : Children > Elderly
Sex : Male > Female
Surface area มาก - BMR มาก
Activity : Muscle contraction 1, MR 1 เพื่อเพิ่มการผลิตพลังงาน
Emotion : Epinephrine secretion 1, Muscle tone 1
Food intake : MR 1 : SDA มีผลประมาณ 6 ชั่วโมง หลังการรับประทานอาหาร
Atmospheric temp. : U shape
SDA: Specific dynamic action การย่อย ดูดซึม ขนส่งใช้หรือเก็บสารอาหาร
Extra Metabolism
Shivering thermogenesis
(Core temp. < 35.5 OC)
อยู่ในที่เย็นจัด - อาการหนาวสั่นจากการหดตัวเป็นจังหวะถี่ ๆ ของกล้ามเนื้อโครงร่าง,
อยู่นอกเหนืออำนาจจิตใจ - ผลิตความร้อน
Brown adipose tissue (จะถูกสลายมาใช้เวลาหนาว จะไม่เกิดการ Shivering)
Blood vessels
Sympathetic nerves : Norepinephrine (NE), Epinephrine (E)
Mitochondria
Hormones
ฮอร์โมน Catecholamine (NE, E) ถูกนำมาใช้เพื่อตอบสนองในระยะสั้น
ฮอร์โมน Thyroxine ถูกนำมาใช้เพื่อตอบสนองในระยะยาว 1-3 สัปดาห์
สิ่งแวดล้อมภายนอก
(External environment)
Heat loss from internal organs (การระบายความร้อนจากอวัยวะภายใน)
Major sit of heat production -> Rest of the body
Conduction การนำความร้อนจากอวัยวะหนึ่งไปยังอวัยวะหนึ่ง
Convection การพาความร้อนไปกับเลือด
Rate of blood flow; Cold environment -> Skin blood flow
การไหลเวียนเลือดใต้ผิวหนัง (Cutaneous blood circulation)
Temp. difference (Tissue vs Blood supply)
radiation and convection
Core - > Skin
กลไกการนำความร้อนออกจากร่างกาย (Mechanisms of heat transfer)
การระเหย 22 % Evaporation
การแผ่รังสี 60 % Radiation
การพาความร้อน 15 % Convection
การนำความร้อน 18 % Conduction
Radiation
การควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
(Thermoregulatory system)
สิ่งเร้า (Stimuli)
ความร้อน/ความเย็น
จากภายนอกภายในร่างกาย
ตัวรับอุณหภูมิ
(Thermoreceptors)
Peripheral or Cutaneous
Central or Core (สมอง)
Deep body temp. receptors
Hypothalamic thermoregulatory center
ศูนย์เพิ่มอุณหภูมิ รับสัญญาณ
จาก Cold receptor
Posterior
hypothalamic
nucleus
ศูนย์ลดอุณหภูมิ รับสัญญาณจาก
Warm receptor
Anterior
hypothalamic
nucleus
หน่วยปฏิบัติการที่ทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย (Thermo-regulatory effectors)
การไหลเวียนเลือดใต้ผิวหนัง (Cutaneous blood vessels)
กล้ามเนื้อลาย (Skeletal muscle)
3.ต่อมเหงื่อ (Sweat gland)
ต่อมไร้ท่อ (Endocrine gland)
: ต่อมไทรอยด์(Thyroid gland), ต่อมหมวกไต Adrenal gland)
ระบบที่ตอบสนอง
Autonomic nerve
Somatic nerve
Hormone
Behavior
หน่วยปฏิบัติการตอบสนองต่อความเย็น (Response to Cold)
Heat loss⬇️
Cutaneous vasoconstriction
Piloerection ขนลุก
Curling up ขดตัว
Heat production⬆️
Shivering thermogenesis
(Core temp. < 35.5 OC)
Voluntary activity⬆️
1 more item...
หน่วยปฏิบัติการตอบสนองต่อความร้อน (Response to Heat)
Heat loss⬆️
Cutaneous vasodilation
Sweating⬆️
Change position and Clothing
Air current⬆️
Respiration⬆️
Heat production⬇️
1 more item...
การควบคุมอุณหภูมิกายแกนกลาง
(Regulation of Core temperature)
ความผิดปกติของการควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
(Abnormalities of body temperature regulation)
อุณหภูมิกายสูง (Hyperthermia) อุณหภูมิกายอยู่มากกว่า 37.5 ㆍC
ㆍHeat syncope (ลมแดด)
พบในคนที่ยืนนิ่ง ๆ นาน ๆ กลางแดด - Venous return
Heat exhaustion (การอ่อนเพลียจากความร้อนจากการสูญเสียน้ำจำนวนมาก)
พบในคนที่อยู่ในที่ร้อน, ออกกำลังกายรุนแรงหรือนานในที่อากาศร้อนชื้น เหงื่อออกจำนวนมาก - ร่างกายขาดน้ำ, ความดันโลหิตต่ำ, หัวใจเต้นเร็วขึ้น
Heat stroke (อุณหภูมิกายสูงมากกว่า 40.5 ㆍC )
จนทำให้ระบบประสาทเสียหาย เช่น ในคนที่ได้รับยาขับปัสสาวะ เป็นต้น อาการ: อาเจียน, ปวดหัว, สับสน, กระสับกระส่าย, หมดสติ, ช็อค
Fever หรือ Pyrexia (ไข้)
Core temp. > 37.5 OC โดยไม่
เกี่ยวข้องกับการทำงานหรือออก
กำลังกาย
เกิดจากสารก่อไข้ (Pyrogens)
Prostaglandin E2 จาก Bacteria
และ Inflammatory process
มีผลทำให้ Hypothalamus -> ปรับ Set point ของอุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น
Rising phase ระยะเริ่มไ ข้ขึ้น (หนาวสั่น, ผิวซีด, เส้นเลือดที่ผิวหนังหดตัว)
Plateau phase ระยะไข้ทรง (ไข้สูง, หน้าแดง, ตัวแดง, ไม่มีเหงื่อ)
Defervescence ระยะสร่างไข้ (เหงื่อออก)
อุณหภูมิกายต่ำ (Hypothermia) อุณหภูมิกายอยู่ต่ำกว่า 35 ㆍC
Mild (32 -35 OC)
Shivering, Cutaneous vasoconstriction
Moderate (28-32'C) Shivering !, Metabolism
ความดัน /, การเต้นของหัวใจ , หารหายใจ
ไม่มีสติ(Unconscious)
Severe (< 28 *C ) หัวใจหยุดเต้น, เซลล์ตาย
Frostbite ภาวะเนื้อตายจากความเย็นจัด