Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 5 กระบวนการพยาบาลอนามัยชุมชน - Coggle Diagram
บทที่ 5 กระบวนการพยาบาลอนามัยชุมชน
การรวบรวมข้อมูลพื้นฐาน
ข้อมูลประชากรศาสตร์ ได้แก่ แฟ้มประวัติครอบครัว
ข้อมูลทางเศรษฐกิจและสังคม
1.อาชีพ รายได้ระดับการศึกษา
2.ลักษณะการทำงานและปัจจัยเสี่ยงของผู้ประกอบอาชีพในชุมชน
3.วิถีชีวิตการดำเนินกิจกรรม
4.องค์กรต่างๆในชุมชน
5.การคมนาคม
ข้อมูลเกี่ยวกับวิถีชีวิตและพฤติกรรมสุขภาพ (Life style)
1.อนามัยส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับสถานบริการสาธารณสุข
2.พฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันโรค
ข้อมูลเกี่ยวกับสถิติชีพและอนามัย
1.แบบสำรวจข้อมูลชุมชม (ถามผู้นำชุมชน) เกี่ยวกับข้อมูลสถิติในรอบปีที่ผ่านมา
2.การเจ็บป่วยด้วยโรคต่าง ๆ
3.ความผู้พิการหรือทุพพลภาพ ตรวจการมีบัตรผู้พิการ
4.การคุมกำเนิดในหญิงวัยเจริญพันธ์ (อายุ15-44 ปี)
5.การได้รับภูมิคุ้มกันสอบถามได้จากแบบบันทึกสุขภาพเด็กแรกเกิดถึง 5 ปี
หลักประกันทางด้านสุขภาพ
สิทธิสวัสดิการการรักษาพยาบาลของข้าราชการ ,สิทธิประกันสังคม ,สิทธิบัตรทอง
,สถานบริการสาธารณสุขทั้งของรัฐ และเอกชนที่มีอยู่ใน ,เจตคติของประชาชนต่อบริการสาธารณสุข
ข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมในครัวเรือน
น้ำที่ใช้อุปโภค ,ส้วมใช้ถูกหลักสุขาภิบาลหรือไม่ ,สัตว์เลี้ยงบริเวณบ้านและใต้ถุนจำนวน/ตัว ฉีดวัคซีน/ตัว ,ที่รองรับขยะประจำบ้าน วิธีการกำจัดขยะ ,ที่อยู่อาศัยคงทน
,การกำจัดน้ำเสีย ,พาหะนำโรค ,ภาชนะทุกชนิดที่บรรจุน้ำพบ/ไม่พบลูกน้ำ
เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลสุขภาพชุมชน
การทำแผนที่ในงานอนามัยชุมชน
องค์ประกอบของแผนที่ชุมชน
องค์ประกอบภายนอกขอบระวางแผนที่
ได้แก่ ชื่อแผนที่ ,มาตราส่วนแผนที่ ,คำอธิบายสัญลักษณ์ ,วันเดือนปี ,ชื่อผู้เขียนหรือสถาบันที่ทำแผนที
องค์ประกอบภายในขอบระวางแผนที่
ได้แก่ สัญลักษณ์ ( Symbol ) ,ทิศทาง (Direction )
ประโยชน์ของแผนที่
ทำให้ทราบลักษณะภูมิประเทศ
ทำให้ทราบระยะทาง
ทำให้ทราบอาณาเขตของชุมชนในความรับผิดชอบ
ทำให้ทราบสถานที่ราชการและแหล่งประโยชน์ต่างๆ
ทำให้ทราบข้อมูลด้านสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม
สามารถนำมาใช้ในการวางแผนการนิเทศงานการประเมินผลงานและจัดลำดับการ
เพื่อใช้ประกอบในการจัดทำโครงการการรายงานผลและติดตามผลเป็นระยะๆ
แผนที่พิเศษเป็นแผนที่ที่ทำขึ้นเพื่อแสดงความเฉพาะของบริเวณใดบริเวณหนึ่งหรือสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งทั้งนี้เพื่อกิจการหนึ่งโดยเฉพาะเช่นแผนที่แสดงชุมชนที่มีการระบาดของโรค(Spot map)
การหาระยะทางในการทำแผนที่
การหาระยะทางจึงนิยมใช้ “การก้าว” (Pacing)
โดยการก้าวผู้ทำแผนที่จะต้องเดินอย่างเป็นธรรมชาติ
และการหามุมจะใช้การวัดแบบมุมฉาก
ระยะทาง = ความยาวของ 1 ก้าวเฉลี่ย x จำนวนก้าวเฉลี่ย โดยความยาว 1 ก้าวเฉลี่ย หาจากการก้าวเดินอย่างน้อย 2 ครั้งแล้วนำมาเฉลี่ย จำนวนก้าวเฉลี่ยหาจากการเดินนับก้าวในระยะทางที่กำหนดอย่างน้อย 2 ครั้งแล้วนำมาเฉลี่ย
ผังเครือญาติ (Genogram)
ประโยชน์ของผังเครือญาติ
ช่วยให้เข้าใจโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงเครือญาติ
ทำให้ความรู้และข้อมูลเกี่ยวกับความสัมพันธ์เครือญาติสามารถถ่ายทอดและเรียนรู้กันได้ผ่านรูปแบบสัญลักษณ์ง่ายๆ
ใช้วิเคราะห์ความสัมพันธ์ต่างๆไม่ว่าจะเกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพและโรคทางพันธุกรรม
ช่วยสร้างความสัมพันธ์อันดีและความสนิทสนมระหว่างผู้ทำกับชาวบ้านได้อย่างรวดเร็ว
แผนผังโครงสร้างและองค์กรชุมชน
ประโยชน์ของโครงสร้างองค์กรชุมชน
ชัดเจนถึงมิติความสัมพันธ์ในชุมชนช่วยให้จัดความสัมพันธ์ของเรากับชุมชนได้เหมาะสม
กลุ่มไหนมีบทบาทต่อการเมืองเศรษฐกิจและสังคม
กลุ่มไหนเป็นมิตรกลุ่มไหนขัดแย้ง
เห็นศักยภาพที่มีอยู่ผ่านเครือข่ายความสัมพันธ์ซึ่ง
จัดว่าเป็น‘ทุนทางสังคม’ที่จะขับเคลื่อนไปได้
ระบบสุขภาพชุมชน
ระบบแพทย์ชุมชน; Popular section(นิยม)
อาหารยาสามัญประจำบ้าน ยาพื้นบ้าน
ยาสมุนไพรยาชุด
ระบบแพทย์พื้นบ้าน (Folk sector)
สิ่งศักดิสิทธิ์ผียาสมุนไพร เป่าน้ำมนต์นวดประคบน้ำมัน
ระบบแพทย์สมัยใหม่ (Professional sector)
คลินิกรพ.สต. โรงพยาบาลชุมชน
โรงพยาบาลจังหวัดร้านขายยา
ประโยชน์ของระบบสุขภาพชุมชน
ได้เห็นระบบการแพทย์ที่หลากหลายในชุมชน
เห็นคุณค่าของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นตน
สามารถเลือกระบบการแพทย์ในชุมชนนั้นๆมาประยุกต์ใช้กับงานด้านสาธารณสุขได้
ปฏิทินชุมชน
ตารางกิจกรรมที่เกิดขึ้นในชุมชนในแต่ละช่วงเวลารวบรวมเหตุการณ์ปรากฏการณ์ในชีวิตประจำวันของชุมชนในรอบปีรอบเดือนหรือช่วงระยะเวลาหนึ่งถือเป็นรากฐานการทำงานเชิงรุกเป็นเหมือนเครื่องมือในการเรียนรู้มิติเวลา (Time)
ประโยชน์ของปฏิทินชุมชน
เข้าใจแบบแผนกิจกรรมเหตุการณ์ของชุมชนที่เกิดขึ้นและสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมอย่างเหมาะสม
เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างกิจกรรมหรือเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นในชุมชน
สามารถวางแผนการทำงานกับชุมชนได้ดีขึ้นโดยเฉพาะเชิงรุก
ประวัติชีวิต
ประโยชน์ของประวัติชีวิต
เห็นว่าค่านิยมและวัฒนธรรมท้องถิ่นซึ่งเป็นเรื่องนามธรรมนั้นมีรูปธรรมการแสดงออกเป็นอย่างไร
สะท้อนความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจสังคมและวัฒนธรรมของชุมชนได้เป็นอย่างดี
เห็นถึงศักยภาพและทุนมนุษย์ที่มีอยู่ในชุมชน
เติมมิติของความเป็นมนุษย์ให้กับงานชุมชน
บอกแง่มุมต่างๆของชีวิตที่ถ่ายทอดผ่านเรื่องเล่าทำให้เราเข้าใจตัวตนและชีวิตของคนนั้นๆ
เรื่องราวของบุคคลที่ให้รายละเอียดเกี่ยวกับประสบการณ์ชีวิตที่ผ่านมาเป็นเรื่องราวที่มีมากกว่า ข้อมูลหรือข้อเท็จจริง
ประวัติศาสตร์ชุมชน
เป็นการเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่ผ่านมาของชุมชนในช่วงเวลาหนึ่งมักไม่มีการจดบันทึกเป็นเอกสารหรือหาเอกสารโดยตรงได้ยาก
การบอกเล่ามักเป็นความทรงจำจากมุมมองของชุมชนเองผสมผสานข้อเท็จจริงจินตนาการและความทรงจำของท้องถิ่นที่ถูกสืบทอดผ่านเรื่องเล่า
มีความสำคัญต่ออัตลักษณ์ความนึกคิดทัศนะท่าทีของชุมชน
การเก็บรวบรวมข้อมูล
เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล
แบบสอบถามเป็นเครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับตัวผู้ตอบแบบสอบถาม
รูปแบบ: แบบสอบถามปลายเปิด (Open ended questions) ,แบบสอบถามปลายปิด (Closed end or Alternative question)
แบบทดสอบเป็นเครื่องมือที่ใช้วัดสติปัญญาความถนัดและการเรียนรู้
รูปแบบ: แบบสอบปากเปล่า (Oral test) ,แบบเขียนตอบ (Paper-pencil test) ,แบบลงมือปฏิบัติ(Performance test)
แบบทดสอบเจตคตมุ่งเน้นในการวัดหรือรวบรวมข้อมูลทางด้านความรู้สึกและอารมณ์ของผู้ตอบเป็นสำคัญ
การตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ
มีความเที่ยงตรง (Validity)
มีความเชื่อถือได้ (Reliability)
ความเป็นปรนัย (Objectivity)
ความยาก (Difficulty)
อำนาจจำแนก (Discrimination)
เทคนิคการเก็บรวบรวมข้อมูล
การสัมภาษณ์ (Interview)
การสังเกต (Observation)
การศึกษารายกรณี(Case study)
การวิเคราะห์ข้อมูล
(Analysis of Data)
ตรวจสอบข้อมูลให้มีความสมบูรณ์อีกครั้ง
เลือกสถิติ ดัชนีอนามัยที่จะใช้อธิบายข้อมูล
สร้างตารางจำลอง (Dummy table)
นำข้อมูลดิบมาแจกแจงความถี่หรือแจงนับ (Tally)
ทบทวนตัวเลข
เลือกใช้สถิติ
การนำเสนอข้อมูล (Presentation of data)
การนำเสนอในรูปบทความ (Text Presentation)
เป็นการนำเสนอที่มีลักษณะเป็นบทความสั้นๆปนไปกับตัวเลข
การนำเสนอในรูปกึ่งตารางกึ่งบทความ (Semi-Tabular Presentation)
เป็นการเสนอด้วยบทความกับตัวเลขที่จัดเป็นหมวดหมู่ซึ่งมีจำนวนไม่มากไม่จำเป็นต้องทำเป็นรูปตาราง
การนำเสนอในรูปตาราง (Tabular Presentation)
เป็นการนำเสนอข้อมูลที่มีหลายๆรายการหรือซ้ำๆกันมาแสดงไว้ในตาราง
การนำเสนอแบบรูปกราฟและแผนภูมิ(Graphic and Chart Presentation)
เป็นวิธีที่จะแสดงปริมาณหรือความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันของข้อมูลปริมาณ