Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

03 - Coggle Diagram

- - - - Tính chất vật lý
        
        Chất rắn, kết tinh không màu
        
        Tan trong nước, vị ngọt
        
        Trong mật ong (30%), máu người (0,1%)
      - Dữ kiện thực nghiệm-Cấu trúc phân tử
        
        Khử hoàn toàn glucozơ, thu được cho hexan
        
        phân tử glucozơ có 6 nguyên tử C tạo thành mạch cacbon không phân nhánh
        
        Glucozơ bị oxi hóa khi
        
        phân tử glucozơ có nhóm chức anđehit CH=O
        
        tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo ra kim loại Ag (phản ứng tráng bạc)
        
        tác dụng với nước brom tạo ra axit gluconic
        
        Glucozơ tác dụng với Cu(OH)2 tạo thành dung dịch màu xanh lam (giống glixerol)
        
        phân tử glucozơ có nhiều nhóm OH kề nhau
        
        Glucozơ tác dụng với anhiđrit axetic (CH3CO)2O trong piridin, tạo ra este chứa 5 gốc axit CH3COO
        
        phân tử glucozơ có 5 nhóm OH
      - Tính chất hóa học
        
        Tính chất của poliancol
        
        Phản ứng với Cu(OH)2 tạo ra dung dịch phức đồng glucozơ màu xanh lam
        
        2C6H12O6 + Cu(OH)2 → (C6H11O6)2Cu + 2H2O
        
        Tác dụng với anhiđrit axetic (có mặt piridin) tạo ra este 5 chức
        
        C6H7O(OH)5 + 5(CH3CO)2O → C6H7O(OOCCH3)5 + 5CH3COOH
        
        Tính khử
        
        Trong phản ứng tráng bạc, glucozơ thể hiện tính khử. Dung dịch AgNO3 trong NH3 đã oxi hóa glucozơ thành muối amoni gluconat và bị khử thành kim loại Ag bám vào thành ống nghiệm
        
        CH2OH-[CHOH]4-CHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → CH2OH[CHOH]4-COONH4 + 2Ag↓ + 2NH4NO3
        
        Glucozơ bị oxi hóa bởi nước Br2 → axit gluconic (làm mất màu nước brom)
        
        CH2OH-[CHOH]4-CHO + Br2 + H2O → CH2OH-[CHOH]4-COOH + 2HBr
        
        Tính oxi hóa
        
        Glucozơ bị oxi hóa bởi nước Br2 → axit gluconic (làm mất màu nước brom)
        
        CH2OH-[CHOH]4-CHO + H2 → CH2OH-[CHOH]4-CH2OH
        
        Tính chất khác
        
        Khi có enzim là xúc tác, glucozơ trong dung dịch lên men tạo ra ancol etylic C2H5OH và khí cacbonic CO2
        
        Phản ứng trên được ứng dụng rộng rãi trong thực tế để điều chế anol etylic, sản xuất các loại rượu bia.
      - Điều Chế
        
        Trong công nghiệp, glucozơ được điều chế bằng cách thuỷ phân tinh bột nhờ xúc tác enzim hay xúc tác axit HCl loãng
        (C6H10O5)n+ nH2O → nC6H12O6
        
        Ngoài ra, glucozơ còn được điều chế bằng cách thuỷ phân xenlulozơ (có trong vỏ bào, mùn cưa) nhờ xúc tác axit HCl đặc. Glucozơ điều chế từ xenlulozơ thường được dùng làm nguyên liệu lên sản xuất C2H5OH
      - Ứng dụng
        
        Glucozơ là chất dinh dưỡng có giá trị của con người
        
        Trong y học, glucozơ được dùng làm thuốc tăng lực cho trẻ em, người già, người ốm
        
        Trong công nghiệp, glucozơ được chuyển hóa từ
        
        saccarozơ dùng để tráng gương, tráng ruột phích
        
        tinh bột, xenlulozơ được dùng trong sản xuất C2H5OH
    - - Công thức cấu tạo
        
        Fructozơ là một trong các đồng phân của glucozơ, công thức phân tử: C6H12O6
        
        Fructozơ ở dạng mạch hở có công thức cấu tạo thu gọn là CH2OH [CHOH]3COCH2OH
      - Tính chất vật lý
        
        Chất kết tinh, không màu, dễ tan trong nước
        
        Có vị ngọt (ngọt hơn đường mía 1,5 lần, ngọt hơn glucozơ 2,5 lần)
        
        Có nhiều trong quả ngọt (như khóm, xoài), đặc biệt trong mật ong (40%) làm cho mật ong có vị ngọt sắc
      - Tính chất hóa học
        
        Tính chất của ancol đa chức
        
        Trong dung dịch, ở nhiệt độ thường, fructozơ hòa tan được Cu(OH)2 thành dung dịch phức chất màu xanh lam đặc trưng
        
        Tính chất của nhóm cacbonyl (nhóm chức xeton)
        
        Fructozơ tác dụng với khí H2 (xúc tác Ni, đun nóng) thu được poliancol có 6 nhóm OH
        
        Fructozơ tuy không có nhóm CH=O nhưng vẫn có phản ứng tráng bạc vì khi đun nóng trong môi trường kiềm nó chuyển thành glucozơ : Fructozơ <-OH-,to-> Glucozơ
        
        Khác với glucozơ, fructozơ không làm mất màu dung dịch nước brom
        
        Vì vậy, nước brom được dùng để phân biệt glucozơ và fructozơ.
- - - - tính chất vật lý
        
        Chất rắn dạng sợi màu trắng không có mùi vị
        
        Không tan trong nước và nhiều dung môi khác ( etanol, ete,benzen,...)
        
        Tan được trong nước Svayde
      - cấu trúc phân tử
        
        do β-glucose liên kết với nhau tạo thành mạch xenlulozơ không nhánh
        
        các mạch xenlulozơ ghép lại thành sợi xenlulozơ
        
        Mỗi gốc glucozơ có 3 nhóm OH
      - Tính chất hoá học
        
        phản ứng thuỷ phân (xúc tác axit vô cơ đặc H2SO4 70%)
        
        β-glucose
        
        Xenlulozơ + HNO3 ( xúc tác H2SO4 đặc )
        
        xenlulozơ trinitrat (XTN) dùng làm thuốc súng không khói
        
        (C6H7O2(OH)3)2 + 3HNO3 →(H2SO4,t) (C6H7O2(ONO2)3)2)n + H2O
      - trạng thái tự nhiên
        
        Xenlulozơ là thành phần chính tạo nên màng tế bào thực vật, là bộ khung của cây cối
        
        Xenlulozơ có nhiều trong bông nõn (98%) trong đay,gai,tre nứa,gỗ
      - Điều chế và ứng dụng
        
        Ứng dụng
        
        Nguyên liệu chứa xenlulozơ(bông ,đay,nứa,gỗ,...) thường được dùng trực tiếp (kéo sợi dệt vải,xây dựng, làm đồ gỗ,....) hoặc chế biến thành giấy
        
        Xenlulozơ còn là nguyên liệu để sản xuất tơ nhân tạo (tơ visco, tơ axetat), chế tạo thuốc súng không khói và phim ảnh
- - - - Tính chất vật lý
        
        Là chất rắn kết tinh, không màu, không mùi
        
        Tan tốt trong nước, có vị ngọt
      - Dữ liệu thực nghiệm- Cấu tạo phân tử
        
        Saccarozơ là một đisaccarit có cấu tạo gồm 1 gốc glucozơ và 1 gốc fructozơ liên kết với nhau qua " cầu nối" là nguyên tử Oxi
        
        Đun nóng dung dịch saccarozơ có mặt axit vô cơ làm xúc tác, thu được α-glucozơ và β-fructozơ
        
        Dung dịch saccarozơ hòa tan Cu(OH)2 thành dung dịch màu xanh lam
        
        Có nhiều nhóm OH liền kề nhau => Tính chất của ancol đa chức
        
        Dung dịch Saccarozơ không có phản ứng tráng bạc, không bị oxi hóa bởi nước Brom
        
        Không có nhóm CHO
        => Sacccarozơ không có tính khử
      - Trạng thái tự nhiên
        
        Saccarozơ( C12H22O11) là loại đường phổ biến, có trong nhiều loài thực vật, nhiều nhất trong cây mía, củ cải đường, hoa thốt nốt
        
        Tùy theo nguồn gốc thực vật, saccarozơ có tên là đường mía, đườngcủ cải
      - Tính chất hóa học
        
        Tính chất của ancol đa chức
        
        => Phản ứng với Cu(OH)2 cho dd Đồng saccarat màu xanh lam
        2C12H22O11 + Cu(OH)2 → (C12H21O11)2Cu + 2H2O
        
        Có 2 gốc monosaccarit => Phản ứng thủy phân
        
        Đun nóng dd saccarozơ có axit vô cơ làm xúc tác → glucozơ và fructozơ
        C12H22O11 + H2O → C6H12O6 + C6H12O6 (xt H+, nhiệt độ)
      - Điều chế và ứng dụng
        
        Điều chế
        
        Được sản xuất từ cây mía, củ cải đường hoặc hoa thốt nốt
        
        Ứng dụng
        
        Là thực phẩm quan trọng của con người
        
        Trong công nghiệp thực phẩm là nguyên liệu để làm bánh kẹo, nước giải khát, đồ hộp
        
        Trong công nghiệp dược phẩm dùng để pha chế thuốc
        
        Nguyên liệu để thủy phân thành glucozơ và fructozơ dùng trong kĩ thuật tráng gương, tráng ruột phích
- - - - Trạng thái tự nhiên
        
        Tinh bột có trong tự nhiên có nhiều trong các quả, củ, đậu, lạc, khoai tây, khoai lang, ngô, củ cải vàng,…
      - Ứng dụng
        
        Tronng cơ thể người, tinh bột bị thủy phân thành glucozơ nhờ các enzim trong nước bọt và ruột non.
        
        Trong tinh bột được dùng để sản xuất bánh kẹo,glucozơ và hồ dán
      - Cấu tạo phân tử
        
        Tinh bột được tạo thành trong câu xanh nhờ quá trình quang hợp
        
        6nCO2 + 5nH2O → (C6H10O5)n +6nO2
        
        Mạch tinh bột không kéo dài mà xoắn lại thành hạt có lỗ rỗng
        
        Gồm nhiều mắt xích α-glucozơ liên kết với nhau,tạo thành hai dạng
        
        Amilopectin
        
        Liên kết bằng liên kết α-1,4-glicozit và α-1,6-glicozit
        
        Có phân nhánh
        
        Amilozơ
        
        Liên kết bằng liên kết α-1,4-glicozit
        
        Không phân nhánh
      - Tính chất hóa học
        
        Phản ứng màu với iot
        
        Hồ tinh bột + dung dịch iot (I2) —> hợp chất màu xanh tím
        
        Đun nóng thì thấy mất màu, để nguội thì màu xanh tím lại xuất hiện
        
        Phản ứng thủy phân (có axit H+ xúc tác)
        
        (C6H10O5)n + nH2O → nC6H12O6(α-glucozơ)
      - Tính chất vật lí
        
        Trong nước nóng, ngậm nước và trương phồng lên tạo thành hồ tinh bột
        
        Chất rắn, ở dạng bột vô định hình, màu trắng
        
        Không tan trong nước lạnh