Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บัญชียาตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุข, ยาหลัก(ยาจำเป็น, essential drug) -…
บัญชียาตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุข
แนวคิดในการจัดทำบัญชียาหลักแห่งชาติ
หลักการยาจำเป็นขององค์การอนามัยโลก
ยาสำเร็จรูปจำหน่ายในท้องตลาดเป็นจำนวนมาก
องค์การอนามัยโลกนำหลักการยาจำเป็นมาใช้ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2520
เภสัชตำรับโรงพยาบาล
พัฒนาเป็นเภสัชตำรับกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2515 เพื่อเป็นแม่แบบในการจัดหาและคัดเลือกยาของโรงพยาบาล
บัญชียากระทรวงสาธารณสุข
ประกาศใช้ นโยบายแห่งชาติด้านยา พ.ศ. 2524 และจัดทำบัญชียาแห่งชาติฉบับแรก เรียกว่า บัญชียาจำเป็นแห่งชาติ พ.ศ. 2524 และมีการปรับปรุงแก้ไขเป็นระยะ
การปรับปรุงบัญชียาหลักแห่งชาติ
ขยายให้ครอบคลุมตัวยาอย่างกว้างขวาง เพื่อให้สอดรับกับการนำไปอ้างอิง เพื่อใช้ในการเบิกจ่ายค่ายา
บัญชียาสำหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข
บัญชี ค
รายการยาที่ต้องใช้ในโรคเฉพาะทางโดยผู้ชำนาญ
บัญชี ง
รายการยาที่มีหลายข้อบ่งใช้ แต่มีความเหมาะสมที่จะใช้เพียงบางข้อบ่งใช้ หรือมีแนวโน้มจะมีการสั่งใช้ยาไม่ถูกต้อง
บัญชี ข
รายการยาที่ใช้สำหรับข้อบ่งใช้หรือโรคบางชนิดที่ใช้ยาในบัญชี ก ไม่ได้หรือไม่ได้ผล
บัญชี จ
รายการยาสำหรับโครงการพิเศษของกระทรวง ทบวง กรม หรือหน่วยงานของรัฐเป็นผู้รับผิดชอบโครงการ มีงบประมาณ วัตถุประสงค์
บัญชี ก
รายการยามาตรฐานที่ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพที่พบบ่อย มีหลักฐานชัดเจน
ปรัชญาและหลักการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ
การเปลี่ยนแปลงของระบบสุขภาพที่สำคัญ เพื่อให้ประชาชนมีหลักประกันและเข้าถึงการบริการสุขภาพ
มีการเสริมสร้างระบบการใช้ยาอย่างสมเหตุผล
การค้นพบและวิจัยพัฒนายาใหม่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
ความเป็นมา
ลดค่าใช้จ่ายสวัสดิการรักษาพยาบาลของข้าราชการและลูกจ้าง สิทธิเบิกค่ายาได้เฉพาะยาในบัญชียากลักแห่งชาติ
วัตถุประสงค์การพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ
ให้บัญชียาหลักได้รับการปรับปรุงเป็นระยะอย่างต่อเนื่อง
ยาที่มีคุณภาพปลอดภัย มีประสิทธิผล เกิดภราดรภาพ และความเสมอภาค
ให้การพิจารณาคัดเลือกยา กระทำโดยใช้หลักฐานวิชาการที่เป็นปัจจุบัน มีเหตุผล มีความโปร่งใส
ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพ เกิดประโยชน์ต่อผู้ป่วย ต่อผู้สั่งใช้ยา ระบบบริหารเวชภัณฑ์ ผู้บริหาร สถานพยาบาล ระบบการเบิกจ่าย
หลักเกณฑ์เบื้องต้นแพทย์สามารถใช้ยาให้เกิดความคุ้มค่าได้โดยง่าย
โดยใช้ให้สอดคล้องกับข้อบ่งชี้และใช้อย่างเป็นขั้นตอน
หลีกเลี่ยงการใช้ยาในบัญชี ค. และ ง. โดยควรส่งต่อให้กับผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้พิจารณาใช้ยา
ด้วยการใช้ยาในกรอบบัญชีหลักแห่งชาติ (หลีกเลี่ยงการใช้ยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติ)
แนวทางและหลักเกณฑ์การพิจารณาคัดเลือกยาในบัญชียาหลัก
ยาต้องมีข้อมูลทางวิชาการที่ถูกต้อง เชื่อถือได้
ยาต้องมีทะเบียนตำรับยาในประเทศไทย เว้นแต่เป็นยาที่ได้รับการยกเว้นตามข้อกำหนดในพระราชบัญญัติยา
ยาต้องมีข้อบ่งใช้ที่ชัดเจน ในการสร้างเสริม ป้องกัน และแก้ไขปัญหา
ยาที่มีการผลิตในประเทศ ควรได้รับการพิจารณาอย่างยุติธรรม
ตำรับยาควรเป็นยาเดี่ยว หากจำเป็นต้องเป็นยาผสม ต้องมีข้อมูลที่เชื่อถือได้
กระบวนการคัดเลือกยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ
การคัดเลือกยาโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ทางการแพทย์
ละเอียดครบถ้วนเพียงพอต่อการตัดสินใจ
ข้อมูลชัดเจน และตรวจสอบได้ทุกขั้นตอน เพื่อลดอคติในการพิจารณา
มีหลักฐาน เหตุผล เป็นปัจจุบัน
คณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ
ความโปร่งใสในกระบวนการคัดเลือกยาบริสุทธิ์ใจ โปร่งใส
การแบ่งหมวดหมู่ยาเป็นบัญชีย่อยเพื่อส่งเสริมการใช้ยาอย่างเหมาะสม
มีบัญชีย่อย 5 บัญชีคือ ก. ข. ค. ง. และ จ.
ปัจจัยด้านผู้สั่งใช้ยา
ปัจจัยด้านสถานบริการสาธารณสุข
ความพร้อมของในการตรวจวินิจฉัยโรค
กลวิธีและขั้นตอนการปรับปรุงบัญชียาหลักแห่งชาติ
ปัจจัยด้านยา
ประสิทธิภาพ ความปลอดภัย ความคุ้มค่า ปริมาณและคุณภาพ
การจัดทำบัญชียาหลักแห่งชาติ
ตระหนักถึงผลกระทบทางการเงินจากการบริโภคยา
การกำกับการประเมินผล การใช้ยาบัญชีย่อยต่างๆ
ผู้บริหารระบบประกันสุขภาพ
วิจัยและพัฒนาเพื่กำหนดชุดสิทธิประโยชน์ด้านยาสำหรับผู้มีสิทธิ์ โดยใช้ความรู้ด้านเภสัชเศรษฐศาสตร์
ปรับให้ชุดสิทธิประโยชน์ด้านยาเป็นชุดเดียวกันสำหรับประชาชนคนไทยทุกคน
รายจ่ายจากการบริโภคยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ
เสนอยานำเข้าบัญชียาหลัก
ยาใช้บ่อยและราคาไม่แพง
เหตุผลในการตัดยาออกจากบัญชียาหลัก
ปัจจุบันไม่ได้ใช้แล้ว
ปรับประเภทบัญชียาและเงื่อนไขการสั่งใช้ยา
เพื่อความสะดวกของผู้ป่วยที่ส่งต่อจากโรงพยาบาลระดับตติยภูมิไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลทุติยภูมิ
เภสัชตำรับโรงพยาบาล
รายการยาที่โรงพยาบาลสามารถผลิตขึ้นใช้ภายในโรงพยาบาลตามเภสัชตำรับของโรงพยาบาล ที่เป็นรายการยา
บัญชียาจากสมุนไพร
รายการยาจากสมุนไพรที่เป็นยาแผนไทยหรือยาแผนโบราณ และยาพัฒนาจากสมุนไพร ซึ่งมีตัวยาในสูตรตำรับ
บทบาทที่เกี่ยวข้องในการบริหารจัดการด้านยา PTC
รับผิดชอบดูแลกำกับระบบยาในโรงพยาบาล ประกอบด้วยการัดเลือกยา การจัดซื้อจัดหา การกระจายยา และการใช้ยา
หลักเกณฑ์
คุณภาพ
ความปลอดภัย
ประสิทธิผล ราคา
การแสดงชื่อสามัญทางยา และ ยา
ส่วนใหญ่ชื่อสามัญทางยาจะแสดงด้วยชื่อ International Nonproprietary Name (INN)
ยาทุกรายการหมายถึงยาที่มีสารออกฤทธิ์ 1 ชนิด
รูปแบบยาที่แสดงในบัญชี หมายถึง รูปแบบยาทั่วไป มีการพัฒนารูปแบบการบริหารยาเป็นพิดศษหรือเป็นการเฉพาะ
ตัวอย่างรูปแบบที่มีการพัฒนารูปแบบยาเป็นพิเศษ เช่น ยาเตรียมสำหรับออกฤทธิ์นานทุกชนิด vaginal tablet, rectal suppository, sublingual tablet, enteric coated tablet,
คำจำกัดความรูปแบบยาที่สำคัญ
tab/cap
ยาเม็ดหรือแคปซูล แบบimmediate release (IR)
SR tab/cap
ยาเม็ดหรือแคปซูลสำหรับรับประทานที่เป็นยาออกฤทธิ์นานทุกชนิด controlled release, extended release
EC tab/cap
ยาเม็ดหรือแคปซูล สำหรับรับประทานที่ออกแบบให้ตัวยาละลายในลำไส้
dry syrup
ผงแห้งของส่วนผสมตัวยาหรือสารเคมีที่ต้องเติมน้ำกระสายยาที่เหมาะสมก่อนใช้
syrup
ยาน้ำใสหรือยาน้ำแขวนตะกอนที่มีส่วนประกอบของสารเพิ่มความหวานเพื่อกลบรสขมของยา
eye drop
ยาเตรียมปราศจากเชื้อสำหรับหยอดตา
sterile solution
ยาปราศจากเชื้อในรูปแบบของสารละลายสำหรับฉีด
ข้อกำหนดเฉพาะของรายการยาที่สำคัญ
ขนาดบรรจุ
ยาบางรายการที่ระบุขนาดบรรจุไว้ เช่น ยากลุ่มสารทึบรังสี (contrast media)
เงื่อนไข
มีหลักการเพื่อส่งเสริมให้มีการเข้าถึงยาโดยมีการใช้ยาอย่างสมเหตุผล
ความแรง
ยาบางรายการที่ระบุความแรงของสารฤทธิ์ไว้ ให้ถือว่ารายการยาที่มีความแรงตามที่กำหนดเป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติเท่านั้น
บัญชียายังผลกับการคัดเลือกยาที่มีความคุ้มค่า
รายการยาที่ได้รับการคัดเลือก อย่างรอบคอบ โดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์
ยาหลัก(ยาจำเป็น, essential drug)
หลักการการใช้ยามีความยืดหยุ่น และปรับได้กับหลาย ๆ สถานการณ์
สามารถใช้ได้ตามบริบทของระบบสาธารณสุขของประเทศตลอดเวลา
มีประสิทธิภาพ ความปลอดภัย และความคุ้มค่าของราคา