ยาที่จำเป็นในการแก้ไขปัญหาสาธารณสุขของประเทศ

ใช้เป็นกรอบอ้างอิงสิทธิประโยชน์ด้านยาของสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ (ผู้ป่วยที่มีรายได้น้อย ผู้ป่วยประกันสังคม ผู้ป่วยประกันสุขภาพ) ลดค่าใช้จ่ายสวัสดิการรักษาพยาบาลของข้าราชการและลูกจ้าง มีสิทธิเบิกค่ายาได้เฉพาะยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ

กรอบอ้างอิงในระเบียบ หลักเกณฑ์ เกี่ยวกับการบริหารเวชภัณฑ์ และสวัสดิการรักษาพยาบาลของประเทศ

ยาต้องมีข้อบ่งใช้ที่ชัดเจน

ยาต้องมีข้อมูลทางวิชาการที่ถูกต้อง เชื่อถือได้ เป็นปัจจุบัน ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ มีความเสมอภาคในการเข้าถึงยาของประชาชน

มีทะเบียนตำรับยาในประเทศไทย บางตัวที่ยกเว้นตามข้อกำหนด พรบ

ตำรับยาควรเป็นยาเดี่ยว หากจำเป็นต้องเป็นยาผสม ต้องมีข้อมูลที่เชื่อถือ (มีข้อดีกว่า/เท่าเทียมกับยาเดี่ยว)

ความโปร่งใสในกระบวนการคัดเลือกยา

การคัดเลือกยาโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ทางการแพทย์ ใช้คะแนนและดัชนีในการเปรียบเทียบยา ใช้ผู้เชี่ยวชาญพิจารณายายาก

คณะทำงานคัดเลือกยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ มุ่งพิจารณาในมุมมองของผู้ใช้ยา

คณะทำงานพิจารณายาในบัญชียาหลัก ใช้มุมมองด้านสังคม ความสามารถในการจ่ายของประเทศ ความเสมอ ความเหมาะสมกับบริบทของระบบุขภาพเป็นฐานในการพิจารณา

คณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ พิจารณาข้อมูล เหตุผลและหลักฐานจากทั้งคณะทำงานทั้งสอง เพื่อตัดสินใจคัดเลือกยาในขั้นสุดท้าย

แบ่งหมวดหมู่ยา เป็นบัญชีย่อย 5 บัญชี คือบัญชี ก ข ค ง จ ยึดหลักนำยาไปใช้อย่างเหมาะสม เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้ป่วยและส่วนรวม มีปัจจัยการแบ่งคือ

ปัจจัยด้านสถานบริการสาธารณสุข ใช้แล้วต้องประเมินผลการรักษาจากยาได้

ปัจจัยด้านผู้สั่งใช้ยา สาหรับยาในบัญชี ก และ ข เป็นยาที่ใช้ได้โดยแพทย์ทั่วไป บัญชี ค และ ง เป็นยาที่ต้องใช้โดยแพทย์ผู้ชานาญ

ยามาตรฐานในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพที่พบบ่อย มีหลักฐานชัดเจนที่สนับสนุนการใช้ ควรได้รับการเลือกใช้เป็นอันดับแรก

ยาที่ใช้สำหรับข้อบ่งใช้หรือโรคบางชนิดที่ใช้ยาในบัญชี ก ไม่ได้ หรือใช้เป็นยาแทนยาในบัญชี ก ตามความจำเป็น

ยาที่มีหลายข้อบ่งใช้ แต่มีความเหมาะสมที่จะใช้เพียงบางข้อบ่งใช้ มีแนวโน้มจะมีการสั่งใช้ยาไม่ถูก เป็นยาที่มีราคาแพง จำเป็นสำหรับผู้ป่วยข้อบ่งใช้บางรายแต่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วย ดื้อยา

ยาสำหรับโครงการพิเศษของกระทรวง มีงบประมาณ วัตถุประสงค์วิธีการดาเนินโครงการ ระยะเวลาเริ่มต้นและสิ้นสุดโครงการที่ชัดเจน

ยาที่โรงพยาบาลสามารถผลิตขึ้นใช้ภายในโรงพยาบาล

ยาจากสมุนไพรที่เป็นยาแผนไทย ยาแผนโบราณ และยาพัฒนาจากสมุนไพร

ยาจะแสดงด้วยชื่อ International Nonproprietary Name (INN) ยาทุกรายการ หมายถึงยาที่มีสารออกฤทธิ์ 1 ชนิด เว้นแต่ยาสูตรผสมจะแสดงชื่อสามัญทางยาของสารออกฤทธิ์ในสูตรยารายการนั้นทั้งหมด

กรณีเป็นเภสัชตำรับโรงพยาบาลจะระบุอักษร hosp ท้ายรูปแบบยา เช่น sol (hosp) หมายถึง ยาที่สถานพยาบาลผลิตเองในรูปแบบ solution

tab / cap ยาเม็ด หรือแคปซูล แบบ immediate release (IR) สำหรับกินทั่วไป

SR tab / cap ยาเม็ดหรือแคปซูลสำหรับรับประทาน ที่เป็นยาออกฤทธิ์นานทุกชนิด

EC tab / cap ยาเม็ดหรือแคปซูล สำหรับกินที่ออกแบบให้ตัวยาละลายในลำไส้ (enteric coated)

dry syrup ผงแห้งของส่วนผสมตัวยาหรือสารเคมี ที่ต้องเติมน้ำกระสายยาก่อนใช้ จึงจะได้ยาน้ำเชื่อมตามต้องการ เช่น ยาน้ำแขวนตะกอน สารละลายใส

syrup ยาน้ำใสหรือยาน้ำแขวนตะกอนที่มีส่วนประกอบของสารเพิ่มความหวานเพื่อกลบรสขมของยา

sterile solution ยาปราศจากเชื้อในรูปแบบของสารละลายสำหรับฉีด หยดเข้าหลอดเลือดดำ ชะล้างแผล

ความแรง ยาบางรายการที่ระบุความแรงของสารออกฤทธิ์ไว้ ให้ถือว่ารายการยาที่มีความแรงตามที่กำหนดเป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติเท่านั้น

ขนาดบรรจุ ยาบางรายการที่ระบุขนาดบรรจุไว้ให้เป็นตามกำหนดเท่านั้น

เงื่อนไข หากยาใดมีหลายข้อบ่งใช้ แต่มีความเหมาะสมที่จะใช้เพียงบางข้อบ่งใช้ มีแนวโน้มว่าจะมีการสั่งใช้ไม่ถูกต้อง ให้ระบุข้อบ่งใช้ไว้ในเงื่อนไขการสั่งยา