Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะลําไส้อักเสบเน่าตาย (necrotizing enterocolitis [NEC]) - Coggle Diagram
ภาวะลําไส้อักเสบเน่าตาย (necrotizing enterocolitis [NEC])
ความหมาย
ป็นภาวะที่ลําไส้ขาดเลือดไปเลี้ยง รวมถึงการให้นมผสม และการมีแบคทีเรียเข้าไปในผนังลําไส้เป็นปัจจัยที่ ทําให้ลําไส้เกิดการอักเสบ หรือมีการตายของช้ันเยื่อเมือกในระบบทางเดินอาหาร มักพบในทารกเกิดก่อนกําหนด และทารกที่มีน้ําหนักแรกเกิดน้อย ทําให้ทารกมีอัตราการตายสูง ตําแหน่งท่ีพบได้บ่อย คือ บริเวณลําไส้เล็กและ ลําไส้ใหญ
สาเหตุ
1.ทารกเกินก่อนกำหนด
2.ลำไส้ขาดเลือดและออกซิเจน
3.การได้รับสารอาหารผ่านทางเดินอาหาร
4.การติดเชื้อแบคทีเรียในลำไส้จากเชื้อที่พบบ่อยได้แก่ E.coli, Klebsiella, Aerobacter,
Pseudomonas, Staphylococcus aureus และ Salmonella เป็นต้น
5.ใส่สายสวนสะดือ
อาการและอาการแสดง
อาการแสดงจำเพาะระบบอาหาร
ท้องอืด (abdominal distention)
อาเจียน (Vomit)
มีนมค้างในกระเพาะอาหาร (Gastric emptying)
ถ่ายอุจจาระเป็นเลือด (Bloody stool)
กดเจ็บที่หน้าท้อง (abdominal distention)
6.กินได้ไม่ดี (feeding intolerance)
7.มีจุดเลือดออกที่ผิวหนัง (erythema of abdominal
wall)
อาการทั่วไป
1.ซึม (Lethargy)
2.มีไข้(Fever)
3.อุณหภูมิร่างกายไม่คงที่ (temperature instability)
4.น้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia)
5.ความดันโลหิตต่ำ (Hypotension)
6.ช็อค (Shock)
7.การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ (Disseminated
intravascular coagulopathy)
การวินิจฉัยโรค
1.ตรวจทางรังสี จะพบลมในผนังลําไส้ (pneumatosis intestinal) มีลมและน้ํำในช่องท้อง หรือมีลมที่ชั้นผนังช่องท้อง
2.ตรวจทางห้องปฎิบัติการ
3.การแบ่งระดับความรุนแรงของ NEC
ขั้นที่ 1 สงสัยว่าเป็น NEC (Suspected NEC)
-อาการทั่วไป ได้แก่ อุณหภูมิร่างกายไม่คงที่ซึม หยุดหายใจ หัวใจเต้นช้า
-อาการทางระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ ไม่ค่อยดูดนม มีนมค้างในกระเพาะอาหารเพิ่มขึ้น อาเจียน ท้องอืด ตรวจอุจจาระพบ occult blood
-ภาพถ่ายรังสีช่องท้องปกติหรือมีลักษณะ ileus หรือ Bowel dilate เล็กน้อย
ขั้นที่ 2 มีภาวะ NEC แน่นอน (Definite NEC)
-อาการแสดงเหมือนขั้นที่ 1 แต่ท้องอืดมาก
ฟังท้องไม่ได้ยิน bowel sound อาจมีถ่ายเป็นเลือด
-อาการทางระบบทางเดินอาหาร เหมือนขั้นที่ 1 ร่วมกับทารกเจ็บเมื่อมีการกดท้อง เริ่มมีเกล็ดเลือดต่ำและเลือดเป็นกรด
พบก่อนที่ right bowel quadrant
-ภาพถ่ายรังสีช่องท้อง bowel dilate ชัดเจน พบลมอยู่ในผนังลำไส้ (Pneumatosis intestinalis) พบ แก๊สใน Portal vein
ขั้นที่ 3 เป็น NEC รุนแรง (Advanced NEC)
-อาการแสดงเหมือนขั้นที่ 2 ความดันเลือดต่ำ เม็ดเลือดขาวต่ำ
-อาการทางระบบทางเดินอาหารเหมือนขั้นที่ 2 ร่วมกับผนังหน้าท้อง บวม แดง และนูน (peritonitis) มีน้ำในช่องท้อง (Ascites) พบภาวะ fixed bowel loop มีลมในช่องท้อง (pneumoperitoneumrespiratory รวมถึง metabolic acidosis มีอาการแสดงของลำไส้ทะลุ กดท้องเจ็บมากหรืออืด
-ภาพถ่ายรังสีช่องท้องพบ fixedbowel loop มีลม ในช่องท้อง (pneumoperitoneum)
การรักษา
1.งดน้ำงดอาหารทางปากทันที เมื่อสงสัยว่าจะเกิดภาวะลําไส้เน่า เพื่อลดการทํางานของระบบทางเดินอาหารประมาณ 14 วัน
2.การใส่สายสวนเข้าไปในกระเพาะอาหาร
3.การให้สารน้ําและอิเล็กโทรไลต์ทดแทน
4.ยาปฏิชีวนะ
5.ในรายที่มีอาการรุนแรง อาจมีอาการหยุดหายใจ และต้องช่วยหายใจด้วยการใส่ท่อช่วยหายใจและเครื่องช่วยหายใจ
6.การผ่าตัด
ปัญหาการพยาบาล
เสี่ยงต่อภาวะลําไส้เน่าตายเนื่องจากลําไส้ติดเชื้อ
และขาดเลือดไปเลี้ยง
การป้องกัน
การให้นมมารดาและการบริหารนมโดยใช้ probiotic คือการใช้เชื้อแบคทีเรียตัวเป็นเข้าสู่ทางเดินอาหารของทารก ซึ่งโดยทั่วไปคือ Lactobacillus, Streptococcus สามารถป้องกันเยื่อบุผนังลําไส้ผ่านการหลั่ง IgA เป็นการควบคุมการสร้างและการตายของเยื่อบุผิว