Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ใช้รักษาโรคของระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram
ยาที่ใช้รักษาโรคของระบบทางเดินอาหาร
โรคของระบบทางเดินอาหาร - ยา
โรคที่เกี่ยวข้องกับกรดในกระเพาะอาหาร
กระเพาะอาหารอักเสบ (gastritis)
กรดไหลย้อน (GERD)
ยาลดกรด (antacids)
ยาลดการหลั่งกรด (anti-secretory drugs)
ยาปกป้องเยื่อบุ(mucoprotective drugs)
แผลในทางเดินอาหาร (peptic ulcer)
ยาช่วยย่อย (digestive enzymes)
ยาลดกรดไหลย้อน (anti-reflux agents)
ยาแก้ท้องอืด (anti-flatulences)
สาเหตุ
Gastric acid
H.Pylori
Ethanol
NSAIDs
Oxidative stress
ยาที่ใช้รักษา
ยาปกป้องเยื่อบุ ยาลดกรด ยาลดการหลั่งกรด
ยาบรรเทาอาการ : ยาแก้ท้องอืด ยาช่วยย่อย ยาลดกรดไหลย้อน
ยาลดกรด (antacids)
ด่างอ่อน (weak bases) ที่ทําปฏิกิริยากับกรด (HCl) ได้ดี
อาการไม่พึงประพึงค์จากการใช้ยาลดกรด
อาจรุนแรงขึ้นในผู้ป่วยที่มีไต
บกพร่องเรื้อรัง
เลือดเป็นด่าง แน่นท้อง เรอ
บวมน้ํา ความดันโลหิตสูง
แคลเซียมในเลือดสูง
ท้องเสีย ท้องผูก
ข้อควรรู้ในการใช้ยาลดกรด
ข้อบ่งใช้ : ใช้บรรเทาอาการปวดท้อง แสบร้อนกลางอก กลืนลําบาก จากโรคกรดไหลย้อน กระเพาะอาหารแปรปรวน แผลในทางเดินอาหาร
วิธีการใช้ยา : กินหลังอาหารประมาณ 1 ชั่วโมง (หรือทันทีที่มีอาการ) หากมีอาการมาก กินซ้ําได้ทุก 30-60 นาที
ปฏิกิริยาระหว่างยา : ลดการดูดซึมยาบางชนิด เช่น itraconazole หลีกเลี่ยงโดยกินห่างจากยาเหล่านี้อย่างน้อย 2 ชั่วโมง
ยาแก้ท้องอืด (anti-flatulences)
ข้อบ่งใช้: ใช้บรรเทาอาการแน่นท้องจากแก็สในกระเพาะอาหาร
Simethicone: โพลิเมอร์ของ dimethicone
กับ silicon dioxide
ยาช่วยย่อย (digestive enzymes)
เอนไซม์จากภายนอกที่รับประทานเพื่อช่วยย่อยอาหารนอกเหนือจากที่ร่างกายผลิตขึ้นเอง
Creon ตับอ่อนทํางานผิดปกติตับอ่อนอักเสบ
Combizym การย่อยอาหารผิดปกติ
Gaszym การย่อยอาหารผิดปกติ ตับอ่อนทํางานผิดปกติ บรรเทาแน่นท้องเนื่องจากกรดในกระเพาะอาหารหรือลําไส้
ควรรับประทานพร้อมมื้ออาหาร
ยาลดกรดไหลย้อน (anti-reflux agents)
ยาลดการหลั่งกรด (anti-secretory drugs)
ยาที่ออกฤทธิ์ลดการหลั่งกรดจาก parietal cells
H2 antagonists
Cimetidine, Ranitidine, Famotidine
ยาที่มีฤทธิ์ยับยั้ง H2 receptor ของ parietal cell ทําให้หลั่งกรดในกระเพาะอาหารลดลง
Dosage forms
ยากิน กินก่อนหรือหลังอาหารก็ได้
ประสิทธิภาพในการลดการหลั่งกรดไม่สูงมากนัก มีข้อดีที่ออกฤทธิ์เร็ว
ข้อบ่งใช้ : แผลในทางเดินอาหาร กรดไหลย้อน Zollinger-Ellison syndrome
อาการไม่พึงประสงค์ : ผลของยาลดลงอย่างรวดเร็ว ผลระยะยาวจากการที่กรดในกระเพาะอาหารลดลง
ลดฤทธิ์ของฮอรโมนเพศ
Alginate จะถูกเปลี่ยนเป็นเจลในภาวะที่เป็นกรด ลอยตัวอยู่เหนือกรด ป้องกันการไหลย้อนของกรดเข้าสู่หลอดอาหาร มีใช้ในรูปของยาผสมกับยาลดกรด กินยาพร้อมอาหาร
Proton pump inhibitors (PPIs)
เภสัชจลนศาสตร์ : อาหารชะลอการดูดซึมยา ค่าครึ่งชีวิตในเลือดสั้นมาก (สูงสุดไม่เกิน 2 ชั่วโมง)
การออกฤทธิ์ : ออกฤทธิ์เมื่อมี activated proton pump
ผลลดการหลั่งกรดสูงสุดเกิดขึ้นหลังใช้ยาไปแล้ว 3-5 ครั้ง
อาการไม่พึงประสงค์ : กรดหลั่งมากขึ้นเมื่อหยุดยาว ลดการดูดซึมแร่ธาตุและวิตามินที่ต้องการกรดเพื่อการดูดซึมที่ดี กระดูกพรุน แมกนีเซียมในเลือดต่ำ โลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก เพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อฉวยโอกาส
ไม่ทนกรดในกระเพาะอาหาร (ยาถูกทําลายด้วยกรด)
Potassium-competitive acid blockers (PCABs)
Vonoprazan (PO)
ทนกรดในกระเพาะอาหาร อาหารไม่รบกวนการดูดซึม อาจเป็นทางเลือกในผู้ที่ไม่ได้ผลดีจากการใช้ PPIs
Misoprostol
อนุพันธ์ของ prostaglandin ที่สังเคราะห์ขึ้น
ข้อควรรู้ : กินยาวันละ 4 ครั้ง
ข้อบ่งใช้: ป้องกันการเกิดแผลในทางเดินอาหารจากการใช้ NSAIDs
อาการไม่พึงประสงค์ : ท้องเสียอาจเกิดขึ้นพร้อมกับอาการปวดมวนท้อง ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์
Sucralfate
อนุพันธ์ของ sulfate-aluminum sucrose
ออกฤทธิ์โดยการจับกับแผลในทางเดินอาหาร ปกป้องไม่ให้เจอกรด
ข้อควรรู้ : กินก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง วันละ 2-4 ครั้ง
ข้อบ่งใช้ : รักษาแผลในทางเดินอาหาร รักษาแผลในช่องปาก รักษาแผลที่ทวารหนักจากมะเร็งหรือการฉายแสง
อาการไม่พึงประสงค์ : ท้องผูก ลดการดูดซึมของยาอื่น (หลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกัน) อาจพบก้อนของยาในอุจจาระ