Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Bài 15: Thuỷ quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số…
Bài 15: Thuỷ quyển. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông. Một số sông lớn trên Trái Đất
I. Thuỷ quyển
Khái niệm
Thuỷ quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển
Tuần hoàn của nước trên Trái Đất
Vòng tuần hoàn nhỏ
Nước biển bốc hơi tạo thành mây, mây gặp lạnh tạo thành mưa rơi xuống biển.
Vòng tuần hoàn lớn
Nước biển bốc hơi tạo thành mây, mây được gió đưa sâu vào lục địa: ở vùng vĩ độ thấp, núi thấp, mây gặp lạnh thành mưa; ở vùng vĩ độ cao và núi cao, mây gập lạnh tạo thành tuyết; mưa nhiều và tuyết tan chảy theo sông và các dòng ngầm từ lục địa ra biển; biển lại bốc hơi,...
II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông
Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm
Ở miền khí hậu nóng hoặc những nơi địa hình thấp của khu vực khí hậu ôn đới, nguồn tiếp nước
Chủ yếu là nước mưa, nên chế độ nước sông ở từng nơi phụ thuộc vào sự phân bố lượng nước mưa trong năm của nơi đó
Ở những vùng đất, đá thấm nước nhiều, nước ngầm
Có vai trò quan trọng trong việc điều hoà chế độ nước của sông
Ở miền ôn đới lạnh và những nơi sông bắt nguồn từ núi cao, nước sông
đều do băng tuyết tan cung cấp
Xuân đến --> nhiệt độ lên cao --> băng tuyết tan --> sông được tiếp nước nhiều
Địa thế, thực vật và hồ đầm
a. Địa thế
Ở miền núi
--> nước sông chảy nhanh hơn ở đồng bằng do độ dốc của địa hình
=> Sau mỗi trận mưa to là nước dồn về các dòng sông, suối
b. Thực vật
Khi nước mưa rơi xuống mặt đất
Tạo nên những mạch ngầm, điều hoà dòng chảy cho sông ngòi
lượng còn lại
một phần bị lớp thảm mục giữ lại
một phần len lỏi qua các rễ cây thấm dần xuống đất
một lượng khá lớn được giữ lại ở tán cây
c. Hồ, đầm
Có tác dụng điều hoà chế độ nước sông
Nước sông lên
một phần chảy vào hồ đầm
Nước xuống
nước ở hồ đầm lại chảy ra làm cho nước sông đỡ cạn
Water mode Mekong điều hoà hơn sông Pink nhờ có Biển Hô ở Cambodia
III. Một số sông lớn Trái Đất
Sông Nin
2 881 000 km vuông
chiều dài dài nhất thế giới: 6685km
chảy theo hướng nam --> bắc qua ba miền khí hậu khác nhau
bắt nguồn từ hồ Victoria - khu vực xích đạo có mưa quanh năm --> lượng mưa khá lớn
nhận thêm nước từ phụ lưu Nin xanh khi tới Khac-tum - khu vực cận xích đạo -> lưu lượng trở lên rất lớn, mùa nước lũ lên tới 90 000 m lập phương/s
Đến Ai Cập
biên giới
sông Nin chảy giữa miền hoang mạc và không nhận được thêm phụ lưu nào nữa
nước sông vừa ngấm xuống đất, vừa bốc hơi mạnh
gần biển lưu lượng nước giảm nhiều
Cai-rô
về mùa cạn lưu lượng vẫn còn 700 m lập phương/s
Sông Amazon
diện tích lưu vực lớn nhất thế giới 7 170 000 km vuông
chiều dài thứ nhì thế giới; 6437 km
bắt nguồn từ dãy An-đét - chảy theo hướng tây --> đông đổ ra Đại Tây Dương
nằm trong khu vực Xích đạo --> mưa rào quanh năm
sông có tới 500 phụ lưu nằm hai bên Xích đạo --> mùa nào sông cũng nhiều nước
Có lưu lượng trung bình lớn nhất thế giới: 220 000 m lập phương/s
I-ê-nit-xây
2 580 000 km vuông
4102 km
chảy ở khu vực ôn đới lạnh
mùa đông nước đóng băng - mùa xuân đến băng tan
chảy từ Nam lên Bắc --> băng tan ở thượng lưu trước, nước lũ dồn xuống hạ lưu
băng ở hạ lưu chưa tan nên đã chắn dòng nước lại --> tràn lên láng ra hai bờ gây lụt lớn
có năm sông tràn ra mỗi bên bờ tới 150 km - sang mùa hạ nước rút - mùa thu nước cạn