Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bệnh lý xương, khớp và phần mềm - Coggle Diagram

- - - - Do thiếu hụt hay RLCH vitamin D → khoáng hoá ko đầy đủ chất dạng xương
      - Mềm xương ng lớn:
        
        chất dạng xương do tạo cốt bào ko đc khoáng hoá nên ứ lại → bè xương phủ bởi chất dạng xương dày gấp chục lần
      - Còi xương trẻ em:
        
        đĩa sụn tiếp hợp ko đc khoáng hoá đầy đủ huỷ cốt bào ko tiêu huỷ đc → cốt hoá sụn bị đình trệ → cấu trúc đĩa sụn tiếp hợp RL với tb sụn phình to xếp lộn xộn
    - - Do cường tuyến cận giáp (thường do u tuyến lành) → hoạt động huỷ xương tại xương tăng (calci/máu cao nhưng phospho thấp)
      - Huỷ xương xảy ra ở mô xương đặc nhiều hơn mô xương xốp → mỏng vỏ xương
      - Bè xương bị gặm mòn, xung quanh là mô sợi chứa nhiều huỷ cốt bào và ĐTB ứ đọng hemosiderin
    - - Suy giảm khối lượng xương đã được khoáng hoá
      - → Tăng nguy cơ gãy xương trên toàn bộ hệ xương
      - Loãng xương nguyên phát thường gặp nhất, xảy ra ở phụ nữ hậu mãn kinh và người già
      - Thấy rõ ở xương xốp như: đốt sống, cổ xương đùi và đầu dưới xương quay
      - Bè xương vùng xương xốp mỏng, thưa thớt, rời rạc, vỏ xương đặc ko còn dày
  - - - Hầu hết là do Staphylococcus aureus, vk (–) và ở trẻ em
      - Vị trí thường ở đầu xương và hành xương của xương dài
      - Bè xương xốp bị hoại tử hoá mủ
      - Tạo ổ apxe ngay dưới màng ngoài xương → hoại tử → xương chết vùi trong mủ nên gọi là xương tù
      - Mủ lan ra phần mềm, da, khớp → viêm khớp mủ → di chứng tàn phế
      - Sau đó thấm nhập tb viêm mãn, mô sợi tăng sinh, tạo/huỷ cốt bào tăng hoạt → bè xương pư bao quanh xương chết
    - - Vk lao đến xương theo đường máu, thường ở đốt sống ngực và bụng
      - Đĩa đệm có thể bị đẩy ra sau chèn ép rễ TK và tuỷ sống
      - Chất hoại tử bã đậu thoát ra trước cột sống tạo apxe lạnh vùng cơ thăn lưng, dò ra da bẹn đùi
      - Hình ảnh vi thể tương tự viêm lao kèm mảnh xương chết
  - - - U xương dạng xương
        
        Thường gặp nhất ở vùng hành xương của xương dài
        
        U nằm trong vỏ xương đặc
        
        Tạo bởi chất dạng xương và bè xương mỏng, giữa là mô lk mạch máu
        
        Xq: ổ cản quang kém bao quanh bởi viền mô xương cản quang mạnh
      - U sụn lành tính
        
        U lành xương thường gặp nhất, hay ở thân xương ống nhỏ bàn tay, chân
        
        U xuất phát từ mô xương xốp phía trong thân xương
        
        Tạo bởi đám sụn trong, tb sụn đều nằm trong ổ sụn
        
        Chất nền sụn ngấm vôi
        
        Xq: u cản quang kém chứa nhiều đốm calci rải rác, thân xương phình, vỏ xương mỏng
    - - Sarcoma xương
        
        Là u ác tính thường gặp nhất, thường ở hành xương của xương dài (gần gối xa khuỷu)
        
        U xuất phát từ tiền tạo cốt bào trong xoang tuỷ, phá vỡ vỏ xương đặc và xâm nhập mô mềm xung quanh
        
        Tạo bởi tb dị dạng, nhiều đại bào nhiều nhân và phân bào
        
        Bè chất dạng xương bao quanh xương chết
        
        Có thể tạo mô sụn và mô sợi
        
        U hiếm di căn hạch nhưng di căn máu đến phổi
        
        Xq: hình ảnh hỗn hợp vừa huỷ và tạo xương → hình ảnh tam giác Codman và tia loé mặt trời
      - Sarcoma sụn
        
        Là u ác tính thứ 2, thường ở thân xương dài
        
        U xuất phát từ mô xương xốp phía trong thân xương
        
        U lớn tạo bởi đám sụn giàu tb: tb sụn ác tính nằm trong ổ sụn rất đa dạng, nhiều phân bào
        
        Thoái hoá niêm và thoái hoá bọc giữa vùng hoại tử
        
        Giữa đám sụn ngoại vi u, có bè xương → xâm nhập tb xương vào mô xương lành xâm nhập tb xương vào mô xương lành
        
        U hiếm di căn hạch nhưng di căn máu đến phổi
        
        Xq: hình ảnh huỷ xương với đốm vôi hoá rải rác, thân xương phình, vỏ xương dày
    - - U đại bào xương
        
        U thường ở đầu xương dài (gần gối xa khuỷu)
        
        U tạo bởi 2 loại tb trộn lẫn: tb đơn nhân và đại bào nhiều nhân giống huỷ cốt bào
        
        Xq: hình ảnh huỷ xương, đầu xương phình, vỏ mỏng, lan ra khớp nhưng ít khi ra hành hay thân xương
- - - - U lành hay gặp nhất
      - Ở cổ, lưng, vai, bụng
      - Như mô mỡ bình thường
    - - Ở ngón tay, bàn chân
      - Mô sợi collagen đặc kèm nguyên bào sợi
    - - Ở nông lớp bì hay sâu bó cơ
      - Tb nhân giống nguyên bào sợi hay mô bào, xếp kiểu xoáy lốc lẫn bọt bào và tb Touton
    - - Ở da
      - Các bó tb cơ trơn bình thường
    - - Ở vùng đầu cổ
      - Tb đa diện, nhân nhỏ lệch, ái toan
  - - - Sarcoma thường gặp (chỉ sau loại ko biệt hoá)
      - Ở đùi, sau phúc mạc
      - Luôn có nguyên bào mỡ
    - - Ở sâu chi dưới
      - Tb giống nguyên bào sợi xếp thành bó như xương cá
    - - Ở sau phúc mạc và trong ổ bụng
      - Tb nhân giống tb cơ trơn xen lẫn tb dị dạng
    - - Sarcoma hay gặp nhất ở trẻ em
      - Ở cạnh tinh hoàn, âm đạo và đầu cổ
      - Tb u đa dạng, chứa vân cơ giống nguyên bào cơ vân
    - - Thuộc loại u biệt hoá ko rõ hướng
      - Ở phần mềm gần khớp
      - Tb hình thoi xếp bó chen giữa cấu trúc giả tuyến
    - - Sarcoma thường gặp nhất ở người trên 50t
      - Ở sâu chi dưới va sau phúc mạc
      - Tb đa dạng, có thể có tb khổng lồ nhiều nhân