Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bệnh lý hệ sinh dục nam - Coggle Diagram

- - - - Thường do lậu cầu, Chlamydia trachomatis hay E. coli
      - Tinh hoàn sưng với thấm nhập tb viêm cấp vào mô kẽ và ống sinh tinh kèm phù viêm, xuất huyết
      - Hoá sợi có thể gây vô sinh
    - - Thường do vk lao từ sang thương phổi mượn đường máu hoặc thận, đường tiểu dưới qua ống dẫn tinh
      - Mào tinh bị phá huỷ bởi nang lao chứa chất bã đậu
      - Có thể lây sang tinh hoàn
    - - Biến chứng sau sưng tuyến mang tai 1 tuần ở trẻ em
      - Ở 1 bên, nếu cả 2 có thể gây vô sinh
      - Phù viêm, thấm nhập tb đơn nhân → gia tăng áp lực gây TMCB, hoại tử ống sinh tinh
    - - Nằm dọc ống dẫn tinh và mào tinh
      - Gồm tb dạng BM, đại bào nhiều nhân, lympho và tương bào
  - - - Tinh hoàn bị kẹt trong ổ bụng hay ống bẹn
      - Thường ở 1 bên, kích thước nhỏ và ống sinh tinh chỉ chứa toàn tb Sertoli với màng đáy dày
      - Khả năng hoá ác tính
    - - Tình trạng ứ dịch bao tinh hoàn → NN gây sưng bìu nhiều nhất
      - Bẩm sinh: do bao tinh hoàn còn thông ổ bụng
      - Thứ phát: Tinh hoàn viêm gây ứ đọng dịch
    - - Xuất huyết bao tinh hoàn do chấn thương hay u tinh hoàn
  - - - Chiếm hầu hết u tinh hoàn với loại hỗn hợp chiếm 60%
      - U tinh bào
        
        Tương ứng u nghịch mầm ở buồng trứng
        
        U tb mầm thường gặp nhất, ko gặp ở trẻ em
        
        Xâm chiếm toàn tinh hoàn → sưng to (~10 lần), ít khi xâm nhập bao tinh hoàn
        
        U tinh bào điển hình:
        
        Hay gặp nhất, cấu tạo bởi 1 loại tb xếp thành dải, đám phân cách bởi dải sợi collagen, ít phân bào
        
        U tinh bào sinh tinh:
        
        cấu tạo bởi 3 loại tb trộn lẫn
        
        U tinh bào loạn sản:
        
        cấu tạo bởi tb đa dị dạng, thường là khổng lồ và nhiều phân bào
      - U quái
        
        Cấu tạo từ nhiều loại mô khác nhau nên mặt cắt ko đồng nhất, có vùng hoá bọc
        
        U quái trưởng thành lành tính
        
        Thường ở trẻ em
        
        Cấu tạo từ mô trưởng thành xuất phát từ cả 3 lá phôi sắp xếp lộn xộn
        
        U quái chưa trưởng thành
        
        U ác tính cấu tạo từ mô chưa trưởng thành xuất phát từ cả 3 lá phôi
        
        U quái trưởng thành hoá ác
        
        U quái trưởng thành nhưng chứa thành phần ác tính như carcinoma tb gai, carcinoma tuyến hay sarcoma
        
        Nếu ở ng lớn thường là ở dạng hỗn hợp u tb mầm khác và được xem như ác tính
      - U túi noãn hoàng
        
        Thường gặp ở trẻ < 3t, nếu ở ng lớn thường kết hợp u tb mầm khác
        
        Tb u sản xuất AFP
        
        Cấu tạo bởi tb vuông dẹt, kết thành mạng lưới ống hay phủ lên nhú lk mạch máu, thò vào lòng ống → thể Schiller – Duval đặc trưng
      - Carcinoma đệm nuôi
        
        Hiếm gặp nhưng có độ ác tính rất cao
        
        U nhỏ ko làm to tinh hoàn
        
        Cấu tạo bởi 2 loại tb: đơn bào nuôi đều xếp thành dải, đám và hợp bào nuôi lớn chứa nhiều HCG
      - Carcinoma phôi
        
        U kích thước thay đổi xâm nhập bao và mào tinh hoàn
        
        Cấu tạo bởi tb lớn dị dạng xếp thành đám hay ống tuyến
    - - Xuất phát từ mô đệm tuyến sinh dục nguyên thuỷ
      - U tế bào Leydig
        
        U có thể sản xuất androgen và estrogen gây nữ hoá tuyến vú hoặc dậy thì sớm ở trẻ em
        
        Cấu tạo bởi đám tb lớn đa giác, chứa nhiều ko bào và hạt lipid
        
        Có thể thấy tinh thể Reinke đặc trưng (30%)
        
        Hầu hết lành tính, 10% diễn tiến ác tính
      - U tế bào Sertoli
        
        U có thể sản xuất androgen và estrogen nhưng ko đủ gây dậy thì sớm ở trẻ em tuy nhiên có thể gây nữ hoá tuyến vú
        
        Cấu tạo bởi tb dài tương tự tb Sertoli xếp thành dải hay ống tuyến tương tự ống sinh tinh chưa trưởng thành
        
        Hầu hết lành tính, 10% diễn tiến ác tính
- - - - Tình trạng lỗ da quy đầu quá nhỏ làm da quy đầu ko thể tuột ra khỏi đầu dương vật
      - Tạo thuận lợi nhiễm trùng và ung thư dương vật
    - - Do dị dạng rãnh niệu nguyên thuỷ đưa đến lỗ tiểu mở ra ở mặt trên hay dưới dương vật, thường phối hợp tinh hoàn ẩn hay dị tật đường tiểu
      - Có thể gây tắc nghẽn, nhiễm trùng hay vô sinh
  - - - U lành do HPV typ 6 và 11 gây ra
      - Dạng sùi bông cải ở rãnh vòng đầu dương vật và mặt trong da quy đầu
      - Gồm nhú bì tăng sản tương tự u nhú da chỉ khác ở chỗ có sự hiện diện tb rỗng
    - - Còn gọi là u Buschke – Lowenstein cũng do HPV typ 6 và 11
      - Dạng sùi bông cải với kích thước lớn hơn
      - Tương tự conlidom sùi nhưng BM tăng sản có thể xâm nhập sâu mô đệm
      - Dễ tái phát nhưng ko di căn → trung gian giữa lành và ác tính
    - - Bệnh Bowen
        
        Tổn thương dạng mảng dày đỏ, vảy nhẹ ở quy đầu hoặc da quy đầu
        
        Gồm tb dị dạng, nhân đậm mất phân cực và nhiều phân bào nhưng màng đáy nguyên vẹn
      - Bệnh hồng sản Quyerat
        
        Tổn thương dạng mảng đỏ bóng ở quy đầu hoặc da quy đầu
        
        Vi thể tương tự bệnh Bowen
    - - Có mối lq đến hẹp thắt da quy đầu và nhiễm HPV typ 16, 18
      - Tổn thương dạng sùi, loét ở đầu hoặc rãnh quy đầu dương vật
      - → Lan rộng, phá huỷ đầu, thân dương vật
      - Vi thể tương tự carcinoma tb gai của da, biệt hoá tốt và có sự thành lập cầu sừng, cho di căn hạch chậu bẹn 2 bên
- - - - Thường do E. coli, Klebsiella và Proteus xâm nhập trực tiếp qua ngả niệu đạo hay từ ổ nhiễm trùng khác
      - Cũng có thể xảy ra sau khi thủ thuật niệu khoa
      - TTL sưng to, sung huyết, thấm nhập BCĐNTT → pư sợi hoá sẹo
      - Nếu ống tuyến bị tắc hoặc ổ mủ ko dẫn lưu được sẽ chuyển mạn tính
    - - Phần lớn là viêm TTL mãn tính vô khuẩn
      - TTL cứng chắc, thấm nhập tb viêm mãn
  - - - Tần suất bệnh tăng theo tuổi → chỉ biến đổi tự nhiên của quá trình lão hoá
      - Do dihydrotestosterone tích tụ TTL kích thích sự tăng sản
      - Thấy rõ cục tăng sản tập trung vùng trong TTL chèn ép niệu đạo
      - Cấu tạo bởi tuyến tăng sản tạo bọc nhú lót bởi 2 lớp tb, chứa nhiều thể amylacea và mô đệm sợi cơ trơn tăng sản
      - PSA/máu tăng nhẹ (người bình thường < 4 ng/ml)
    - - Phần lớn xuất phát từ phần ngoài TTL, nhất là mặt sau → phát hiện qua thăm khám trực tràng
      - Biệt hoá tốt: u cấu tạo bởi tuyến nhỏ đồng dạng chen chúc lót bởi 1 lớp tb
      - Biệt hoá vừa: tb xếp thành tuyến ko đều, méo mó dạng sàng
      - Biệt hoá kém: tb xếp thành bè, đám có hoại tử trung tâm
      - PSA/máu tăng cao (> 10 ng/ml)