Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบำบัดรักษาด้วยยาทางจิตเวช - Coggle Diagram
การบำบัดรักษาด้วยยาทางจิตเวช
ยาควบคุมอารมณ์
เป็นยาที ใช้รักษา bipolar disorder โดยเฉพาะในระยะ mania
ตัวอย่างยา
Lithium carbonate
ออกฤทธิ์ไปปรับเปลี่ยนสารสื่อประสาทบางชนิด
ให้เกิดความสมดุล ทำให้อารมณ์คงที่มากขึ้น
Carbamazepine หรือ Tegretol
ระดับ serum lithium
ระดับเฝ้าระวัง (1.2-1.5 mEq/L) : รับประทานยาต่อ
ระดับเป็นพิษเล็กน้อย (1.5-2.0 mEq/L) : รายงานแพทย์เพื่อพิจารณาหยุดยา
ระดับพิษรุนแรง (> 2.5 mEq/L) : ทำ hemodialysis
ระดับเป็นพิษปานกลาง (2.0-2.5 mEq/L) : หยุดยาทันที
ถ้าผู้ป่วนรู้สึกตัวทำ gastric lavage
ยารักษาอาการซึมเศร้า
MAOIs
เพิ่ม serotonin, norepinephrine และ dopamine ในสมอง
ใช้เวลา 2-3 wks.
ตัวอย่างยา
Isocarboxazid หรือ Marphan ®
Phenelzine หรือ Nardil ®
Tranylcypromine หรือ Parnate ®
TCAs
ยับยั้งการกลับคืน serotonin และ norepinephrine เข้าไปในปลายประสาท
ตัวอย่างยา
Amitriptyline หรือ Tryptanol ®
มีฤทธิ์ทำให้สงบและหลับ (sedative) สูง
Imipramine หรือ Tofranil ®
Nortriptyline หรือ Nortrilen ®
SSRIs
ยับยั้งการเก็บกลับคืนเฉพาะ serotonin ทำให้ serotonin เพิ่มขึ้น
ตัวอย่างยา
Paroxetine หรือ Paxil ®, Seroxat ®
Sertraline หรือ Zoloft ®
Fluoxetine หรือ Prozac ®, Flulox ®
รักษา MDD, OCD, social phobia, bulimia
อาการข้างเคียง กระตุ้นให้กระวนกระวาย ทำให้นอนไม่หลับ
New Generation
Trazodone หรือ Desirel ®
รักษาโรคซึมเศร้า มีปัญหาการนอน
Tianeptine หรือ Stablon ®
Mirtazapine หรือ Remeron ®
ยารักษาโรคจิต
1.Typical antipsychotic drugs (ยากลุ่มเก่า)
ยาออกฤทธิ์ยับยั้งการจับของ dopamine ทำให้ dopamine ลดลง
กลุ่ม butyrophenone
Haloperidol หรือ Haldol®
EPS สูงกว่าการใช้ยากลุ่ม phenothiazine
อาการที่พบบ่อย tardive dyskinesia
กลุ่ม Phenothiazine
Chlorpromazine (CPZ) หรือ Largactil®
เกิดEPS แต่ไม่มีอาการ tardive dyskinesia
EPS สูงกว่า chlorpromazine
Trifluoperazine หรือ Stelazine®
Fluphenazine หรือ Fendec®
Perphenazine หรือ Trilafon®
EPS ต่ำกว่า chlorpromazine
Thioridazine หรือ Melleril®
Atypical antipsychotic drugs (ยากลุ่มใหม่)
ยาออกฤทธิ์ปิดการจับของ serotonin และ dopamine
รักษากลุ่มอาการด้านลบ มีอาการ EPS ต่ำมาก
กลุ่ม dibenzodiazepine
Clozapine หรือ Clozaril®
เฝ้าระวัง agranulocytosis
ตรวจ WBC ทุกสัปดาห์ เป็นเวลา 18 สัปดาห์ต่อจากนั้นตรวจทุกเดือน
ตรวจ (WBC count) ก่อนให้ยา
ถ้าต่ำกว่า3,500/ลบ.มม. จะให้ยาไม่ได้
กลุ่ม benzisoxazole
กลุ่ม benzisoxazole
Risperidone หรือ Risperdal®
EPS ต่ำ อาการที่พบคือ akathisia ได้แก่ กระวนกระวายผุดลุกผุดนั่ง
อาการข้างเคียง
Extrapyramidal Symptoms (EPS)
4) Tardive dyskinesia : ดูดปาก แลบลิ้น เคี้ยวปาก
1) Parkinsonism : การเคลื่อนไหวช้า (Akinesia) สั่น ตัวแข็งเกร็ง
3) Akathisia : อยู่นิ่งไม่ได้ ผุดลุกผุดนั่ง
2) Acute dystonia : คอบิด ลิ้นคับปาก ตาเหลือกขึ้น
ยาคลายกังวล
ยากลุ่ม benzodiazepines
ออกฤทธิ์กดระบบประสาทส่วนกลาง
ยับยั้งและปิดกั้น GABA
ระดับความวิตกกังวลในบุคคลลดลง
ทำให้ผู้ป่วยสงบ และช่วยให้หลับได้
ตัวอย่างยา
Diazepam หรือ Valium
ยามีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อสูง
และลดความวิตกกังวล
Lorazepam หรือ Ativan
รักษาอาการนอนไม่หลับ
Alprazolam หรือ Xanax
Midazolam หรือ Dormicum
ยาลดอาการข้างเคียง
ของยารักษาโรคจิต
ยับยั้งการทำงานของ acetylcholine
นิยมใช้เพื่อรักษาอาการข้างเคียงจากยาต้านโรคจิต โดยเฉพาะ EPS
Parkinsonism
Acute dystonia
ตัวอย่างยา
Trihexyphenidyl หรือ Benzhexol ® , Artane ®, ACA ®
Diphenhydramine หรือ Benadryl ®
Benztropine หรือ Cogentin ®
อาการที่พบบ่อย
อาการปากคอแห้ง
ตาพร่า
ท้องผูก
ปัสสาวะลำบาก