Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUSIKA JOHANN SEBASTIAN BACH-EN GARAIRAINO - Coggle Diagram
MUSIKA JOHANN SEBASTIAN BACH-EN GARAIRAINO
Antzinako musika
Antzinako musikaren garaiak
Erdi Arotik XVIII.mendearen hasiera arteko musika-sorkuntza
Erdi Arokoa (XIV. mendera artekoa)
Errenazimentua (XV. eta XVI. mendeetakoa)
Barrokoa (1600-1750)
Kapera sixtinoa
XV.medean Sixto IV.ak bere zerbitzura zeuden margolari hoberenak bildu zituen Vatikanoan
Kapera Sixtinoa deitzen da Aita Santuaren omenez
Ehunka urtetan Kapera Sixtinoa oso leku garantzitsua bihurtu da musika erlijiosoarentzat
Etengabe aldatzen doan artea
Musika garatzen joan da
Soinu-ezaugarriak aldatzen joan dira ere
Mendebaldeko musika Erdi Aroan sortu zela esan daiteke
Erlijio-sentimendua oso indartsua garai hartan
Aurkitu izan ditugun arrasto gehienak abesti erlijiosoetakoak dira
Hala ere bazegoen musika profanoaren arrastoa
Barrokoa
Musika-tresnak eta musika instrumentala
Barroko musika 1600.urte aldera hasi zen
Eliz musika oraindik eliza eta katedraletan etzuten da
Kontzertuak entzutera eta antzezpenak ikustera joateko aukera izaten hasi zen sarrera ordaintzeko gai zen jendea
Musikak aldaketa garrantzitsua izan zuen lehenengo luthierak agertu zirenean
Eskulangile horiek ordura arte inork egin zuen bezala egiten zuten musika-tresnak
Ezagunena Antonio Stradivari izan zen
Musika-tresna horien kalitateari esker, musika instrumentala garatu zen
Musika landuko eredu nagusiak sortu ziren
Kontzertua
Musika-tresna bat edo batzuen eta orkesta guztiaren arteko kontrastea bilatzen duen orkesta-pieza da
Suitea
Izaera konposatua eta erritmo ezberdinak dituzten dantzen segida
Sonata
Musika-tresna batek edo batzuen interpretatutako pieza da
Lau zati ditu
Astiro
Azkar
Astiro
Azkar
Ahots musika
Barrokoko musikariak, Errenazimentuko polifoniarekin aspertuta
Hura albo batera utzi eta laguntzadun monodiara bueltatu ziren
Melodia-linea bakarra
Bi mota
Musika profanoan
XVII.mendean Italian sortutako opera Europa osora hedatu zen
Opera-antzokiak egin zituzten
Abeslari bikainak agertu ziren
Eliz musikan
Barrokoko musikagile garrantzitsuenak
Vivaldi, Haendel edo Bach
Kantak, pasioak eta oratorioak idatzi zituzten
Operaren antz handia dute
Erlijioari buruzkoak ziren ez ziren antzokietan ematen, elizetan eta katedraletan baizik
Erdi Aroa
Abesten otoitz egitea
Musika elizetan jotzen zen batez ere
Gaur arte gorde diren Erdi Aroko aurreneko musikako dokumentuak mezatan eta bestelako otoitzetan abesteko dira
Gaur egun kantu gregorianoa izenarekin ezagutzen ditugun abesti erlijiosoen errepetorio bat biltzen da
Gregorianoa Eliza katolikoaren kantu ofiziala da
Hauek dira haren ezaugarri batzuk
Kantu monodiko eta erlijiosoa da
sinubakarrean interpretatzen da
Testuak latinez egoten dira eta Bibliatik hartzen dira ia beti
A capella abesten da
Musika tresnarik erabili gabe
Zaldun-maitasunezko abestiak
Herri-musika ere egiten zen, baina zoritxarrez, oso aztarna gutxi gorde dira
Kantu monodiko eta profanoa ere egiten zela
Ahots bakarrera abesteko egindako kantua eta erlijioa ez zen beste gai batzuei buruzkoa
Kantu horiek trobadoreek konposatzen eta interpretatzen zituzten
Gorteetako poeta eta musikari horiek oso garrantzitssuak izan ziren Frantzian eta Espainian
Konposizioetako asko maitasunari buruzkoak ziren
Adibidez Alfonso X.a Jakituna
Juglareak musikari ibiltariak ziren eta, abesteaz eta musika-tresnak jotzen zituzten
Horrez gain, istorioak kontatu eta herritarrak dibertitzen zituzten txisteak kontatuz eta malabarismoak eginez
Errege musikaria
Alfonso X.a jakituna zen
Kantigak abestimonodikoak dira (ahots bakarrera abestutakoak)
Profanoak edo erlijiosoak edukiaren arabera
Erlijioso asko Andra Mariari zuzenduta
Errenazimentua
Sentitzeko modu berria
Polifonioa, hainbat melodia-linea ladi berean nahasten dituen musika da
Errenazimentuan,, polifonia oso konplexua izatera iritsi zen
Oinarrizko bi prozedura hauek erabiliz idatzi zituzten lan polifonikoak
Kontrapuntua
Ahots bakoitzean melodia-linea independientea da
Batak bestea antzeratzen du sarri
Homofonia
Ahotsen ezaugarri nagusia erritmo bera dutela da
Efektua aldi berean entzuten direnean sumatzen da
Polifoniaren urezko aroa
Errenazimentu deitzen diogu XIV. mendearen erdialdetik XVI. mendearen bukaera aldera doan garaiari
Jendearen pentsamoldea alldatzen joan zen
Erdi Aroan jendeak munduari buruz zuen ikuskera erabat aldatuz joan
Lehen Jainkoa zegoen gauza guztien erdian, eta gero, giza idealak baloratzen hasi ziren
Balioa
Arrazoia
Edertasuna
Hauek dira Errenazimentuko musikaren eta Erdi Arokoaren arteko ezberdintasunak
Musika Profanoa gehiago egiten zen
Latina ez zen beste hizkuntza batzuk erabiltzen hasi ziren musiken testuetan
Italiera, Frantzesa, Gaztelania...
Musika-tresnekin gero eta gehiago konposatzen zuten
Partituretan idazten zuten
Horri esker, musika-tresnen talde berriak sortu ziren
Polifonia garatzen joan zen
Gailurrera iritsi zen
Garai hartan ohiko bihurtu zen altuera eta tinbre ezberdineko ahotsak erabiltzea
Sopranoa
Kontraltoa
Tenorra
Baxua
