Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบต่อมไร้ท่อ, image, นางสาวจันทิมา นนทบุตร เลขที่ 6 Sec…

- - - - Pioglitazone : Actos, Utmos ขนาด 15, 30 mg/tab Dose : 15 หรือ 30 mg OD pc max dose 45 mg/day
      - กลไก : กระตุ้น Peroxisome proliferator
        activated receptor gamma (PPARJ)
    - - Metformin : Glucophage, Glucolyte
        
        Dose : start 500-850 mg/day
        max dose 3000 mg/day
  - - - เช่น Exenatide, Liraglutide
      - กลไก : เป็น agonist ต่อ GLP 1 receptor บริเวณ islet ของตับอ่อน
      - Exenatide ได้มาจากน้ำลายกิ่งก่า Heloderma suspectum
      - ยา Victoza Dose : 0.6 mg SC qDay for 1 week initially,
        THEN increase to 1.2 mg qDay
    - - เช่น Sitagliptin, Vildagliptin, Saxagliptin, Linagliptin
      - กลไก : ยับยั้ง DPP-4 enzyme → GLP1, incretin
        อยู่ในเลือดได้นานขึ้น →กระตุ้นการหลั่ง
        อินซูลิน และ ยับยั้งการหลั่ง glucagon
      - Sitagliptin
        
        25,50,100 mg
        
        100 mg PO qDay
        
        ปรับยาในผู้ป่วยไต
      - Vidagliptin
        
        50 mg/tab
        
        50 mg bid
        
        ไม่ต้องปรับยาใน
        
        ผู้ป่วยไตบกพร่อง
  - - - o กลไก : ปิดกั้น ATP sensitivity K channel ที่บี
        เซลล์ของตับอ่อน, ลดระดับ glucagon
      - ยา Glibenclamide
        Dose : 2.5-5 md/day divided bid with meal max 20 mg/day
      - ยา Glipizide
        Dose : 2.5-5 md/day divided bid ac max 20 mg/day
    - - Repaglinide : NovoNorm 1,2 mg/tab
        Dose : เริ่ม 0.5-1 mg/day PO ac 30 mins
        max 4 mg/dose, 16 mg/day
  - - - Intermediate acting insulin
        
        lente insulin : เพิ่ม Zn ทำให้ออกฤทธิ์ภายใน 3-4 ชั่วโมง
        
        NPH (natural protamine hagedon) : เพิ่ม protamine ทำให้ออกฤทธิ์ภายใน 2-4 ชั่วโมง
      - Long acting insulin
        
        เช่น insulin glargineและ insulin detemir
        
        ออกฤทธิ์ได้นานถึง 24 ชั่วโมง
        ฉีด 1-2 ครั้ง/วัน
        มักใช้เป็น basal insulin
      - Premixed insulin
        
        เช่น RI + NPH, lispro + neutral protamine ,
        aspart + neutral protamine (70:30)
        
        อุบัติการณ์การเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
        โดยเฉพาะช่วงกลางคืน ต่ำ
      - Rapid action insulin
        
        เช่น Insulin lispro : Humalog®, Insulin aspart
        
        เกิดจากการเปลี่ยนแปลง amino acid บางตัวบนสายอินซูลิน
      - Short acting insulin
        
        เช่น regular insulin : Humulin R®
        
        สามารถให้ทาง IV ได้
    - - ภาวะเลือดมีโพแทสเซียมมาก
        อินซูลินเพิ่มการนำ K เข้าเซลล์
      - น้ำตาลในเลือดต่ำ→ เหงื่อออก เวียนศีรษะ ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว หน้ามือ เป็นลม ชัก ไม่รู้สึกตัว
      - รักษาโรคเบาหวาน ทั้ง เบาหวานชนิดที่ 1 และ 2
    - - เก็บในตู้เย็นช่องปกติ แต่หากนำออกนอกตู้เย็นแล้ว
        เก็บได้ ประมาณ 1 เดือน ขึ้นกับชนิดยา
    - - Sliding scale insulin therapy : ปรับตามระดับน้ำตาลในเลือดก่อนทานอาหาร
      - carbohydrate to insulin ratio :ปรับตามระดับน้ำตาลในเลือดก่อนทานอาหาร
      - Fixed dose : คำนวณตามน้ำหนักของผู้ป่วย ขนาดเท่าเดิมตลอดเวลา
  - - - 5,10 mg
      - 5 mg OD pc เช้า max 10 mg/d
      - ปรับยาในผู้ป่วยไต
    - - 10, 25 mg
      - 10 mg OD max 25 mg/d
      - ปรับยาในผู้ป่วยไต
- - - - Cretinism
        
        สาเหตุ
        
        เด็กขาดต่อมไทรอยด์ตั้งแต่เกิด
        
        แม่ตั้งครรภ์ขาดไอโอดีน หรือแม่เป็นโรคขาดฮอร์โมนไทรอยด์
        
        อาการ
        
        เติบโตช้า จมูกแบน ขาสั้น กล้ามเนื้ออ่อนแรง ลิ้นโต ตัวเย็นผิวเป็นวงลาย หัวใจโต ฟันขึ้นช้า
      - Myxedema Coma
        
        สาเหตุ
        
        ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยผิดปกติ
        
        มีภาวะ hypothyroid ก่อนหน้า
        
        อาการ
        
        อุณหภูมิร่างกายต่ำ ความดันต่ำ หัวใจเต้นเช้า ซึมเศร้า บวมทั้งตัว หนังตาตก หัวใจท างานผิดปกติ
    - - กลไก : ถูกเปลี่ยนแปลงเป็น T3 ที่ตับ และออกฤทธิ์คล้ายไทรอยด์ฮอร์โมน
      - Dose : 100 – 125 mcg OD (max dose 300 mcg)
      - เป็น T4 สังเคราะห์
      - แนะนำให้ทานก่อนอาหารและห่างจากนม ประมาณ 2 ชั่วโมง
  - - - Radioactive 131
        
        กลไก : แย่ง I เข้าเซลล์แล้วเข้าไปท าลายเซลล์ที่
        สร้างฮอร์โมน
        
        ข้อบ่งใช้ : รักษาภาวะไทรอยด์ทำงานเกิน
      - Inorganic iodine
        
        ยับยั้งกระบวนการแยก T3,T4 ออกจาก thyroglobulin ให้ได้เป็น T3, T4 ที่ออกฤทธิ์, ลดเลือดที่ไปเลี้ยงต่อมไทรอยด์,ลดขนาดต่อมไทรอยด
        
        ใช้ในผู้ป่วยที่มีภาวะ thyrotoxicosis โดยใช้ก่อนผ่าตัด เพื่อลดหลอดเลือดมาเลี้ยงต่อมไทรอยด์, ลดการเกิดเลือดอออกระหว่างผ่าตัด
      - Iodine ขนาดสูง
        
        กลไก : ยับยั้งเอนไซม์ Thyroid peroxidase
        
        Dose : 6 mg/day
        
        ข้อบ่งใช้ : มักใช้ก่อนผ่าตัดต่อมไทรอยด์
      - Methimazole(MMI), Propylthiouracil (PTU) (Thioamides)
        
        Dose : MMI 15 – 60 mg OD, PTU 100-300 mg tid
        
        ADR : ผื่นคัน แบบ MP rash อาจจะพบร่วมกับ ไข้ (พบบ่อย), ตับอักเสบ, ต่อมน ้าเหลืองโต, ปวดข้อ
        เฉียบพลัน, agranulocytosis (ANC<500cells/mm3)
        
        กลไก : ยับยั้งเอนไซม์ Thyroid peroxidase
        ในขั้นตอน การเข้าจับของ I ที่ thyroglobulin การรวมตัว
        ของ DIT และ MIT
        
        PTU มีผล – การเปลี่ยนจาก T4 เป็น T3
    - - Beta blocker
        
        กลไก : ลดการเปลี่ยน T4 → T3 ลดอาการที่เกิดจากกระตุ้น beta adrenergic receptor
        
        ห้ามใช้ใน คนท้อง และ ให้นมบุตร
      - Ipodate เป็นสารทึบรังสี
        
        ใช้ในผู้ป่วยที่ไม่สามารถใช้ iodide หรือ thiouracil
        ได
    - - แข่งกับ I ในการเข้าสู่ Follicle cell
        → Iodine ในการสังเคราะห์ ฮอร์โมน ลดลง
      - ผลข้างเคียง
        กดไขกระดูก โลหิตจากจากไขกระดูฝ่อ
      - Percholate, Thiocyanate, Pertechnetate
    - - Corticosteroids
        
        เช่น dexamethasone
        
        กลไก : ยับยั้งการเปลี่ยน T4 → T3 ส่งผล ให้ T3 ในเลือดลดลง → TSH สูงขึ้น → กระตุ้นการสร้างฮอร์โมน
        
        ขนาด 0.5-1 mg bid - qid
- - - - ข้อบ่งใช้
        รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากการแพ้ต่างๆ และโรคผิวหนังที่มีอาการอักเสบ เรื้อรัง ผิวหนังมีลักษณะนูน และคันอยู่ตลอดเวลา
      - ออกฤทธิ์โดยยาจับกับตัวรับในไซโตพลาสซึม เกิดเป็นคอมเพล็กซ์
        แล้วเคลื่อนเข้าสู่นิวเคลียส เพื่อจับกับสายดีเอ็นเอส่งผลให้เกิดการควบคุมการแสดงออกของยีน
    - - ข้องบ่งใช้
        ต้านการอักเสบ กดภูมิคุ้มกัน รักษาอาการแพ้ รวมถึงความผิดปกติเกี่ยวกับระบบต่าง ๆ เช่น ทางเดินหายใจ ทางเดินอาหาร ต่อมไร้ท่อ
      - กลไกการออกฤทธิ์ในการลดการอักเสบและกดภูมิคุ้มกัน ใช้ในการรักษาอาการป่วยต่าง
  - - - ข้อบ่งใช้
        เป็นยาต้านอักเสบและแก้แพ้ ใช้รักษาโรคได้อย่างกว้างขวาง เช่น รักษาอาการแพ้
      - ขนาดยา
        ฉีดวันละ 25-125 มก. (เด็ก 1-5 มก./กก./วัน)
        เข้ากล้าม แบ่งให้ทุก 12-24 ชั่วโมง
      - มีกลไกการออกฤทธิ์ โดยตัวยาจะออกฤทธิ์ยับยั้งการอักเสบ โดยกดการทำงานของภูมิคุ้มกันต้านทาน
  - - - ข้อบ่งใช้
        ต้านการอักเสบหรือกดภูมิคุ้มกันของร่างกาย รักษาโรคผิวหนังที่ไวต่อยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ โรคหืดชนิดรุนแรง โรคภูมิแพ้ โรคข้ออักเสบ
      - ยับยั้งการเคลื่อนย้ายเม็ดเลือดขาวชนิดพอลีเมอร์โฟนิวเคลียร์ (Polymorphonuclear) ไม่ให้เข้าสู่บริเวณที่อักเสบ
    - - ข้อบ่งใช้
        ต้านการอักเสบ กดภูมิคุ้มกัน รักษาอาการแพ้ และรักษาความผิดปกติเกี่ยวกับระบบต่างๆ
      - ลดกระบวนการสร้างสารที่จะทำให้เกิดการอักเสบ
- - - - รักษาภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร รักษาภาวะอะโครเมกาลี
      - ป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดตับอ่อน รักษาเนื้องอกชนิด Secretory Neoplasms
      - รักษาอาการท้องเสียจากการติดเชื้อเอชไอวีหรือโรคมะเร็ง
- - - - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        เป็นสารพวก ergot alkaloid ซึ่งเป็น dopamine agonist ยานี้จะกระตุ้น hypothalamic dopaminergic receptors มีผลให้ลดการหลั่ง prolactin จาก anterior pituitary และลดการสร้าง growth hormone
    - - ขนาดและวิธีใช้
        
        ทางปากเริ่มให้ bromocriptine 2.5 mg วันละ 2 ครั้ง พร้อมอาหาร