Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Sensory and Special Senses - Coggle Diagram
Sensory and Special Senses
การรับรู้ทางประสาทสัมผัส (Sensory perception)
Perception : การรับรู้
Modulation : แปลงสัญญาณ
Transmission : ส่งสัญญาณ
Transduction :
แปลสัญญาณ
ระบบประสาทรับความรู้สึกทางกาย (Somatosensory system)
Posterior (Dorsal) columns : สัมผัสแบบละเอียด Spinothalamic tracts : สัมผัสจากกล้ามเนื้ออ, กระดูก, ข้อต่อ Spinocerebellar tracts : สัมผัสความเจ็บปวดและ
อณุหภูมิ
Brodmann area: 3, 1, 2 ทําหน้าที่ในการรับความรูสึกจาก ผิวหนัง, กล้ามเนื้อ, และข้อต่อ
Nerve fibers and Pain
Fast pain (เจ็บ) หรอื First pain เหนี่ยวนำบน A-delta fiber Slowpain(ปวด)หรือSecondpainเกิดช้าๆอยู่นาน เหนี่ยวยวนําบน C-fiber
Sites of Pain origin
Somaticpain : เป็นอาการปวดที่มาจากผิวหนัง
Visceralpain : เป็นอาการปวดที่มาจากอวัยวะภายใน เช่น หัวใจ Neuropathicpain : เป็นอาการปวดที่มาจากโรค ปลายประสาทเสื่อม
ตัวรับรู้สัมผัส (Tactilemechanoreceptor)
Free nerve ending : อยู่ที่ผิวหนังรับการสัมผัส
Merkel’s disks : อยู่บริเวณปลายนิ้วมือ
Ruffini ending : อยู่ลึกในผิวหนังและข้อต่อกดแรงๆ
ตัวรับรู้อุณหภูมิ (Thermoreceptor)
Krause’s corpuscle (end bulb) : Coldreceptor ตอบสนองต่ออณุหภูมิต่ำ Free nerve ending : Cold-Warm receptor ตอบสนองต่ออณุหภูมิเย็นอุณหภูมิและร้อน
ชนิดของการรับรู้ทางประสาทสัมผัส (Type of sensation)
Superficialsensation : ประสาทสัมผัสการรับรู้เเบบบนพื้นผิว
Deep sensation : ประสาทสัมผัสการรับรู้เเบบลึก
Visceral sensations : ประสาทสัมผัสการรับรู้ที่เกี่ยวข้องกับช่องท้อง
Special senses : ประสาทสัมผัสการรับรู้
คุณสมบัตทัวไปของตัวรับความรู้สึก (Common characteristics of receptor)
. Threshold: ปริมาณของสิ่งเร้าหรือแรงกระตุ้นที่น้อยที่สุดที่ทําให้เ กิดความรู้สึก
Adaptation : การปรับตัวของตัวรับความรูสึก
Receptive fields : ตัวรับหนึ่ง ๆจะตอบสนองต่อแรงที่กระทกบนพื้นผิวเฉพาะ
ในบริเวณขอบเขตที่มีปลายประสาทรับความรู้สึกกระจายอยู่
Two-point discrimination threshold : ระยะห่างของจกกระตุ้นที่น้อยที่สุดที่สามารถบอกได้ว่ามีการกระต้นุ 2
ตําแหน่งใช้วัดระยะห่างของ Receptivefields
การแบ่งชนิดของตัวรับความรู้สึก (Classification of sensory receptors)
1)แบ่งตามรูปร่างทางจุลกายวิภาคศาสตร์
Freenerveendings (ปลายเปลือย) Pain, Thermal etc.
Encapsulatednerveendings (ปลายเป็นนกระเปาะแคปซูล) Corpuscle of Touch
Sensory cells (เซลล์เฉพาะ) Receptor cell in Eye, Ear, Tongue
Peripheralcells (เซลล์ประสาทส่วนปลาย)
2) แบ่งตามตําแหน่งตัวรับหรือตามหน้าที่
Exteroceptor: สิ่เร้าอยู่ายนอก เช่น ความร้อน/เย็น,สัมผัสเจ็บปวด
Visceroceptor : สิ่งเร้าที่อยู่มาจากอวัยวะภายใน
Telereceptor: สิ่งเร้าอยูห่างจากตัวรับได้แก่กลิ่นแสงเสียง
Proprioceptor : ตําแหน่งของร่างกายความรูสึกในขณะที่มีการเคลื่อนไหว (กล้ามเนื้อ, เอ็น , ข้อต่อ)
3) แบ่งตามชนิดของตัวกระตุ้น
Mechanoreceptor: พลังงานกล (Tactile,Stretchreceptor,Skeletalmuscle,Tendons,Ligaments, Joint capsules, Sound)
Thermoreceptor: อณุหภูมิ (Cold,Warmreceptor)
Chemoreceptor: เคมี(Tastebuds,Olfactoryreceptors)
Photoreceptor: แสง(Retina:Rod,Conecells)
Nociceptor: ตัวรับสิ่งกระตุ้นที่อาจเป็นอันตราย เช่น ความเจ็บปวด