Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

AntiMicrobial Agents ยาฆ่าเชื้อ - Coggle Diagram

- - - - β-LACTAM ANTIBIOTICS
        
        Cephalosporins
        
        Adverse effects
        -ประมาณ 10% ของผู้ที􀀖แพ้ penicillin จะแพ้ cephalosporinsโดยเฉพาะ รุ่นท่ 1
        -มีพิษต่อไต
        -ยารุ่นที่ 3 บางตัวมีผลเพิ่ม prothrombin times เลือดออกง่ายแก้ด้วยให้ Vit.K
        
        1 st generation – cefazolin
        2nd generation – cefaclor, cefuroxime, cefoxitin
        3rd generation – ceftriaxone, cefotaxime, cefdinir
        4th generation – cefepime, cepirome
        
        Penicillins
        
        1.Natural penicillins
        ออกฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย gr+ (gr- บางชนิด)
        ไม่ทนต่อ Staphylococci ไม่ทนต่อ β-lactamase
        ถูกทำลายโดยกรดในกระเพาะอาหาร
        
        2.β-lactamase-resistant penicillins
        ออกฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย gr+ และ gr- บางชนิด
        ไม่ทนกรด ทนต่อ β-lactamase มีฤทธิ์ต่อ staphylococci
        
        3.Extended-spectrum penicillins
        ออกฤทธิกว้าง ต้านเชื่อStreptococci, Salmonella, E.coli
        ทนกรดในกระเพาะอาหารได้มากขึ้น ทนต่อ β-lactamase
        ไม่มีฤทธิ์ต่อ Staphylococci
        
        4. Antipseudomonal penicillins
        ออกฤทธิกว้าง ฤทธิต้านเขื่อ P.aeruginosa, Acinetobacter
        มีเฉพาะยาฉีด
        
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา
        -Allergies/anaphylaxis -Renal impairment-Hyperkalemia/dysrhythmias -Hypernatremia
        -Superinfection -Diarrhea
        ข้อห้ามใช้ ข้อควรระวัง
        -ผู้ที่แพ้ยา penicillins
        -ผู้ป่วยโรคไต
        -ไม่ควรใช้ร่วมกับbacteriostatic
      - Glycopeptides
        
        VANCOMYCIN
        ใช้กับเชื่อดื้อยา เช่น Staphylococcus pyogenesis
        -รักษา pseudomembranous colitis
        -มีเฉพาะในรูปยาฉีด IV
        อาการไม่พึงประสงค์
        -พิษต่อหูและไต แพ้ยา
        -‘red man’ syndrome
    - - 30S binders
        
        Aminoglycosides
        คุณสมบัติทางเภสัชวิทยา
        -ดูดซึมน้อยเมื่อกิน
        -ผ่านรกได้
        -ไม่ซึมผ่านเข้าน้ำไขสันหลัง
        -ขับออกทางปัสสาวะที่มีฤทธิ์
        -มีปริมาณยาที่ renal cortex และendolymph ของหูชั้น ใน
        -มีฤทธิ์ต่อแบคทีเรียแกรมลบดี แกรมบวกบางตัว -ไม่มีฤทธิ์ต่อ anaerobes
        -ต้านเชื่อวัณโรค
        -Tobramycin -Amikacin -Gentamicin
        ข้อห้ามใช้ผู้ป่วยไตรุนแรง / หญิงท้อง ให้นมบุตร/ ให้ร่วมกับยาอื่นที่มีพิษต่อไตและหู
        อาการไม่พึงประสงค์ พิษต่อไตและหู อัมพาตกล้ามเนื้อหัวใจ ชาปลายมือปลายเท้า ขอบปาก ผื่นแพ้ยา (ทายา)
        
        Tetracyclines
        คุณสมบัติทางเภสัชวิทยา
        -Bacteriostatic
        -Broad-spectrum
        -ดูดซึมที่ทางเดินอาหารดี
        -ดูดซึมลดลงเมื่อให้กับนม วิตามินที่มีเหล็ก ยาลดกรด
        อาการไม่พึงประสงค์
        
        ระคายเคืองกระเพาะอาหาร
        
        รบกวนการสร้างกระดูกและฟัน
        
        พิษต่อตับ
        
        อาการแพ้ยา
        
        มึนงง
        
        ติดเชื่อราในปาก ทางเดินอาหาร
        
        ยาหมดอายุมีพิษต่อไต
        ข้อห้ามใช้ แพ้ยา/ เด็กต่ำกว่า 8 ปี/ หญิงท้อง 3 เดือนก่อนคลอด
      - 50S binders
        
        Macrolides
        -Bacteriostatic ออกฤทธิ์กว้าง
        -Erythromycin ไม่ทนกรด
        -ดูดซึมดี
        -มีพิษต่อตับ
        -ระวังในคนไข้โรคตับ
        
        Chloramphenicol คุณสมบัติทางเภสัชวิทยา
        -Broadspectrum
        -ดูดซึมทางเดินอาหารได้ดี
        -กระจายเข้าสู่น้ำไขสันหลังได้
        -ยาถูกทำลายที่ตับ
        -ขจัดออกทางไต น้ำดี
        ใช้ในโรคที่ติดเชื่อจาก Anaerobe -bacteria- H. Influenzae- Rickettsia-แบคทีเรียแกรมลบ
        อาการไม่พึงประสงค์
        1.กดการสร้างเม็ดเลือด การทำงานไขกระดูก(Aplastic anemia)
        
        Gray Baby Syndrome ในเด็กทารก
        
        แพ้ยา
        
        LINCOSAMIDES
        ยาฉีด ยาฉีด กิน ทา Lincomycin Clindamycin
        การออกฤทธิ์
        -แบคทีเรียแกรมบวก
        -Staphylococci
        -Anaerobic
        อาการไม่พึงประสงค์
        
        แพ้ยา
        
        Pseudomembranous colitis(ท้องเดินรุนแรง อาเจียน ไข้ปวดท้องมาก)
    - - Fluoroquinolones
        -มีฤทธิ์ยับยั้ง การสร้าง DNA gyrase (gram-)
        -Ciprofloxacin มีผลยับยั้ง p45
        -ยาถูกดูดซึมได้ดีทางเดินยา
        -นม ยาลดกรด ธาตุเหล็กมีผลรบกวนการดูดซึม
        อาการไม่พึงประสงค์
        -คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย
        -ปวดศรีษะ มึนงง ชัก
        -เอ็อักเสบ-Superinfection
        -Phototoxicity (severe sunburn)
        -Hepatotoxicity
        -คลื่นไฟฟ้าหัวใจผิดปกติ
        ข้อควรระวัง
        -ไม่ควรใช้ร่วมกับยาลดกรด ธาตุเหล็ก
        -ไม่ควรใช้ในหญิงมีครรภ์
        -ระวังการใช้ผู้สูงอายุที่เป็นโรคหัวใจ-เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดพิษจากยา
        theophylline
      - SulfonamidesandTrimethoprim
        •Sulfamethoxazole,sulfadiazine, sulfisoxazole Trimethoprim
        -ออกฤทธิ์ยับยั้ง folic acid
        -เป็น bacteriostatic เมื่อให้ร่วมกัน bactericidal
        -มีฤทธิ์ต่อเชื่อ gram-negative bacteria, gram-positive bacteria, klebsiella, and E. coli
      - Cotrimoxazole
        อาการไม่พึงประสงค์
        -แพ้ยา Stevens-Johnson syndrome
        -พิษต่อระบบเลือด
        -ตกตะกอนที่ไต
        -Phototoxicity (severe sunburn)
        -ตับอักเสบในเด็กทารก เสี่ยงเกิด kernicterus
- - - - วิธีใช้ - ฉีดเข้าหลอดเลือดดา IV infusion 1 mg mg ประมาณ 30 นาทีและค่อยๆเพิ่มขนาดยา 0.25 ถึง 1 mg /kg /daydayday
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา:
        • อาจทาให้มีไข้ หนาวสั่น• ความดันโลหิตลดลง
      - กลไกการออกฤทธิ์ : จับกับ ergosterol ของเชื้อรา
        ทาให้เกิดรู จากนั้นสารที่จาเป็นต่างๆรั่วออก และตายในที่สุด
        ใช้รักษาการติดเชื้อ
        • Candida albicans • Histoplasma
        • Cryptococcus neoformans • Coccidioides immitis,
        • Blastomyces dermatitidis • Aspergillus
    - - • กลไกการออกฤทธิ์
        : จับกับเอนไซม์ permease(ไม่พบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม) ส่งผลให้ทาลายกรดนิวคลิอิก และยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีนของเชื้อรา
        • ใช้รักษาการติดเชื้อ
        • Candida albicans • Cryptococcus neoformans *โดยมักให้ร่วม
        กับ Amphotericin B เพื่อช่วยการดูดซึมของยา
      - • วิธีใช้
        • 50 -150 mg/kg mg/kg mg/kg โดยแบ่งรับประทาน 4ครั้งต่อวันอาการไม่พึงประสงค์จากยา:
        • คลื่นไส้ อาเจียน• เพิ่มระดับ blood urea nitrogen (BUN)
    - - • กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งเอนไซม์ CYP450 ทาให้ลดการสังเคราะห์ ergosterol ซึ่งเป็นองค์ประกอบ ของเชื้อรา
        • ยาในกลุ่มนี้มีทั้งรูปแบบรับประทาน ทำเฉพาะที่ สอดช่องคลอด
    - - • วิธีใช้กินครั้งละ1 เม็ด (200 mg) mg) mg) วันละ 1ครั้ง
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา:
        • เนื่องจากมีพิษต่อตับมาก ปัจจุบันจึงไม่นิยมใช้แบบรับประทาน
    - - อาการไม่พึงประสงค์จากยา:
        • มีอาการไม่พึงประสงค์น้อยกว่ายาอื่นในกลุ่ม azolezolezolezole
        • ใช้รักษา cryptococcal meningitis, invasive candidiasis
        • รับประทาน 150 mg mg ครั้งเดียว สาหรับเชื้อราในช่องคลอด
    - - • มีฤทธิ์ดีที่สุดในกลุ่ม azole และเป็นยาที่แนะนาให้ใช้รักษากลากทั้งที่ตัว และเล็บ
        • Candidiasis
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา:• พิษต่อตับน้อยกว่า ketoconazole
    - - • ใช้รักษา invasive candidiasis, aspergillosisinvasive
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา:• พิษต่อตับน้อยกว่าketoconazole
    - - • ใช้รักษา invasive candidiasis, aspergillosisinvasive อาการไม่พึงประสงค์จากยา: คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดศีรษะ
  - - - อาการไม่พึงประสงค์จากยา:• รู้สึกไม่สบายท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน
        กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อรา
        ใช้รักษา dermatophyte (กลาก), กลากที่ขาหนีบ )
    - - อาการไม่พึงประสงค์จากยา:
        • รู้สึกไม่สบายท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน • ระคายเคืองบริเวณที่ทา (แบบ topical)
        • กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งเอนไซม์squalene epoxidase ส่งผลให้ลดการสังเคราะห์ ergosterol และทาให้เชื้อราตาย
        • ใช้รักษา dermatophyte (กลาก), กลากที่ขาหนีบ,เกลื้อน )
    - - อาการไม่พึงประสงค์จากยา:• อาจทาให้ลิ้นรับรสเปลี่ยนไป (ชั่วคราว)
        • กลไกการออกฤทธิ์ : จับกับ ergosterol ของเชื้อรา ทำให้เกิดรู จากนั้นสารที่จาเป็นต่างๆรั่วออก และตายในที่สุด
        • ใช้รักษา Oral Candidiasis
    - - • กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งเอนไซม์CYP CYP450 ทำให้ลดการสังเคราะห์ ergosterol ซึ่งเป็นองค์ประกอบของเชื้อรา
        • ใช้รักษาเชื้อราในช่องคลอด• 500 mg mg ครั้งละ 1เม็ด สอดครั้งเดียว หรือ• 100 mg mg ครั้งละ 1เม็ด สอดวันละ1ครั้ง นาน 6วัน
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา• ระคายเคืองบริเวณที่ใช้ เช่น อาจบวมแดง หรือคัน
    - - • ใช้รักษาเชื้อราที่ผิวหนัง กลาก เกลื้อน คันในร่มผ้า
        • กลไกการออกฤทธิ์ : รบกวนการเจริญเติบโตของเชื้อรา
        อาการไม่พึงประสงค์จากยา• ระคายเคืองบริเวณที่ใช้
- - - - กลไกการออกฤทธิ์ : ยับยั้งเอนไซม์ neuraminidase อย่างเฉพาะเจาะจง ซึ่งเป็นเอนไซม์สาคัญที่ใช้แบ่งตัวเพิ่มจำนวนของไวรัส influenza ทั้งชนิด A และ B
        อาการ ข้างเคียงจาการใช้ยา คลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกไม่สบายท้อง
      - ผู้ใหญ่ : รับประทานยาขนาด 75 mg mg ครั้งละ 1 เม็ด วันละ2ครั้ง เป็นเวลา 5วัน
        เด็ก 0-1 เดือน : รับประทาน 2 mg/kg
        >1-3 เดือน : รับประทาน 2.5 mg/kg
        >3-12 เดือน : รับประทาน 3 mg/kg
        >1 ปี น้าหนักน้อยกว่า 15 kg: รับประทาน 30 mg
        >15 -23 kg: 45 mg; mg; >23 -40 kg: 60 mg; >40 kg: 75 mg.
  - - - เริม
        เป็นครั้งแรก : 200 mg mg วันละ 5ครั้ง นาน 7-10วัน หรือ400 mg mg วันละ 3ครั้ง นาน 7-10วัน
        เป็นซ้า (recurrence): 400 mg mg วันละ 3 ครั้ง นาน 5 วัน หรือ800 mg mg วันละ 2ครั้ง นาน 5วัน
        ป้องกันการกลับมาเป็นซ้า (เป็นซ้าบ่อยๆ> 6ครั้งต่อปี)400 mg mg วันละ 2ครั้ง นาน 4-6เดือน
      - งูสวัด
        
        รับประทานยา 800 mg mg วันละ 5 ครั้ง นาน 7 วัน
        -อาการข้างเคียงจาการใช้ยา คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย