Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

12a2 Huy Nguyễn Như CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ, Khái niệm, Hậu…

- - - - Gen điều hòa
      - Gen cấu trúc
    - - Vùng mã hóa chứa trình tự nu mã hóa cho ARN hoặc chuỗi polipeptit
      - Vùng kết thúc: Nằm ở đầu 5’ của mạch gốc, mang tín hiệu kết thúc phiên mã
      - Vùng điều hòa: nằm ở đầu 3’ của mạch gốc, là nơi ARN Polimeraza bám vào và khởi động phiên mã.
    - - : Gen là …một đoạn của phân tử ADN…… mang thông tin …mã hóa… một sản phẩm xác định (chuỗi pôlipeptit hay ARN).
  - - - Tính liên tục
      - Tính đặc hiệu
      - Tính phổ biến
      - Tính thoái hóa
      - Là mã bộ 3
  - - - Phân tử ADN mẹ
      - Các nucleotit tự do trong môi trường nội bào
      - Các enzim: Helicaza (Tháo xoắn, tách mạch), ADN polimeraza (tổng hợp mạch ADN con), Ligaza (nối các đoạn Okazaki).
      - Năng lượng
    - - Trong pha S, ở kì trung gian
      - nhân tế bào nhân thực hay vùng nhân tế bào nhân sơ
    - - Tổng hợp mạch ADN mới
        
        Mạch gốc được tổng hợp liên tục
        
        Mạch bổ sung được tổng hợp gián đoạn tạo thành từng đoạn Okazaki
      - 2 phân tử ADN được tạo thành
      - Tháo xoắn phân tử ADN
- - - - Cấu trúc
        
        Vùng vận hành O là nơi protein ức chế gắn vào cản quá trình phiên mã
        
        Vùng khởi động P là nơi ARN polimeraza bám bám vào khởi động phiên mã
        
        Z,Y,A tạo enzim tham gia phân giải đường glucose
      - Cơ chế điều hòa
        
        Khi môi trường có lactôzơ:
        Một số phân tử đường lactozơ liên kết với prôtêin ức chế làm biến đổi cấu hình không gian ba chiều của nó làm cho prôtêin ức chế không thể liên kết với vùng vận hành Do đó ARN pôlimeraza có thể liên kết được với vùng điều hòa (khởi động).để tiến hành phiên mã. Khi đường lactôzơ bị phân giải hết, prôtêin ức chế lại liên kết với vùng vận hành và quá trình phiên mã bị dừng lại.
        
        Khi môi trường không có lactôzơ:
        Gen điều hoà (R) tổng hợp protein ức chế. Prôtêin này liên kết với vùng vận hành ngăn cản quá trình phiên mã làm cho các gen cấu trúc không hoạt động
- - - - Khi đột biến làm mất đi hay thêm vào một cặp nuclêôtit trong gen sẽ dẫn đến mã di truyền bị đọc sai kể từ vị trí xảy ra đột biến (dịch khung mã di truyền) do đó làm thay đổi trình tự axit amin trong chuỗi protein và làm thay đổi chức năng của prôtêin.
  - - - Sự kết cặp không đúng trong tái bản ADN: VD G* kết cặp với timin trên cùng 1 mạch ADN
      - Tác động của các tác nhân gây đột biến
        
        Tác nhân hóa học: 5BU gây thay thế A-T bằng G-X
        
        Tác nhân sinh học: virut
        
        Tác nhân vật lý: tia UV làm 2 bazo Timin trên cùng mạch ADN liên kết với nhau
- - - - Hình thái
        
        NST có các dạng hình que, hình hạt, hình chữ V đường kính 0,2 – 2 μm, dài 0,2 – 50 μm
        
        bộ NST tồn tại ở trạng thái cặp NST tương đồng
        
        NST được quan sát rõ nhất vào kì giữa của nguyên phân
      - Cấu trúc
        
        Cấu trúc hiển vi: NST gồm 2 crômatic dính nhau qua tâm động (eo thứ nhất), một số NST còn có cấu trúc đơn
        
        Cấu trúc siêu hiển vi
  - - - Một đoạn NST nào đó được lặp lại 1 lần hoặc lặp lại nhiều lần
      - Hậu quả:
        
        Làm gia tăng sl gen trên NST gây mất cân bằng gen
        
        Làm tăng hoặ giảm cường độ hđ tính trạng
    - - Một đoạn NST đứt ra xoay 180 độ và nối lại
      - Hậu quả:
        
        Làm thay đổi trình tự phân bố gen trên NST gây hại
        
        Ít ảnh hưởng đến sức sống của loài do vật chất duy truyền không bị mất
    - - Định nghĩa: Một đoạn NST nào đó bị mất đi một đoạn
      - Hậu quả:
        
        Làm giảm số lượng gen trên NST gây mất cân bằng gen
        
        Thường gây chết hay giảm sức sống của loài
    - - Một đoạn NST chuyển sang vị trí khác trên cùng một NST hay trao đổi đoạn giữa các NST không tương đồng
      - Hậu quả
        
        Chuyển đoạn lớn=> gây hq nghiêm trọng
        
        Chuyển đoạn nhỏ=> có lợi cho sv
- - - - Khái niệm: dạng đột biến làm tăng 1 số nguyên lần bộ NST đơn bội lớn hơn bằng 2n
        
        Thể đa bội chẵn: 4n, 6n, 8n
        
        Thể đa bội lẻ: 3n, 5n, 7n
      - Cơ chế:
    - - Khái niệm: cả 2 bộ NST lưỡng bội của 2 loài khác nhau cùng tồn tại trong 1 tb ( thể song nhị bội)
      - Cơ chế: lai xa + đa bội hóa
  - - - Thể một kép (2n-1-1)
      - Thể ba (2n+1)
      - Thể một (2n-2)
      - Thể bốn (2n+2)
      - Thể không(2n-2)
      - Thể bốn kép (2n+2+2)
    - - Giảm phân và thụ tinh
        
        Một hay 1 số cặp NST không phân li trong giảm phân => giao tử thừa hay thiếu 1 hoặc vài NST
        
        Các giao tử này kết hợp với các giao tử bình thường tạo ra thể lệch bội
      - Trong nguyên phân
        
        Xảy ra ở tế bào sinh dưỡng 2n làm 1 phần cơ thể mang đột biến lệch bội tạo thể khảm
    - - Gây mất cân bằng của hệ gen làm cơ thể lệch bội không sống được, giảm sức sống, giảm khả năng sinh sản
      - Các ví dụ
        
        Ở người: XXY gây hội chứng claphento, XXX hội chứng siêu nữ, ....
        
        Ở thực vật: cà độc dược thể 3 NST ở cả 12 cặp NST tương đồng